مجلس بررسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

مجلسی که در ۱۳۵۸ش اصول قانون اساسی ایران را تدوین کرد و به رأی عمومی نهاد. پس از تهیۀ پیش نویس قانون اساسی توسط شورای انقلاب، طبق اساس نامۀ این شورا و مأموریت های دولت موقت، قرار بر این شد که این پیش نویس توسط مجلس مؤسسان بررسی شود. پیش نویس ابتدا منتشر شد و جمعی از رجال و رهبران سیاسی، ازجمله امام خمینی، معتقد بودند مستقیماً به رأی مردم نهاده شود. امّا پافشاری مهندس مهدی بازرگان سبب شد که مجلسی تشکیل شود و به بررسی اصول و مواد پیش نویس بپردازد. از آن جا که مشکلات زیادی در ابتدای انقلاب در کشور وجود داشت، به پیشنهاد آیت الله طالقانی، قرار شد مجلسی کوچک تر با عنوان مجلس خبرگان تشکیل شود. با موافقت امام خمینی، اعضای شورای انقلاب و مهندس بازرگان، نخست وزیر دولت موقت، در روز جمعه ۲۹ تیر ۱۳۵۸، طی انتخاباتی سراسری ۷۳ نماینده از کل کشور برگزیده شدند. مجلس بررسی نهایی قانون اساسی در روز ۲۸ مرداد همان سال افتتاح شد. نخستین رئیس آن آیت الله خادمی و سپس آیت الله منتظری بود و با مدیریت و فعالیت دکتر بهشتی، جلسات اداره و اصول مطروحه بررسی شد. متن بررسی شده، که به پیش نویس قانون اساسی معروف بود، در این مجلس تغییرات فراوانی یافت. مهم ترین تغییرات مربوط به قوۀ مجریّه و رهبری بود. در قوۀ مجریه، از اختیارات رئیس جمهور کاسته و بر اختیارات نخست وزیر افزوده شد. همچنین اصل ولایت فقیه، با عنوان رهبری و اختیارات مهم و زیربنایی، طی فصلی جداگانه به تصویب رسید. آخرین جلسۀ این مجلس در روز ۲۴ آبان ۱۳۵۸ برگزار و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با ۱۷۵ اصل تصویب و تدوین شد.