مجسمه زن ازاد

«فؤاد عبد الرحمنف»، مؤلف این اثر راجع به ساخت مجسمه گفته بود: موضوع نجات زنان آذربایجانی از آداب و رسوم مزخرف و فرسوده مدت مدیدی ست که، توجه مرا به خود جلب می کند. وقتی که به کار ساخت مجسمه شروع کردم، بنابه دلایلی عقابی را تصور کردم، که در تار عنکبوت گیر کرده است. او بعد از مبارزه طولانی مدت، منتها قادر به پاره کردن بندهای تار می شود. سپس همین عقاب پر زده و به سوی آسمانی آفتابی پرواز می کند.
روزگاری، روسری یکی از اجزاء لباس های زنانه در شهرهای آذربایجان بود. مقابله با روسری در باکو در سال ۱۹۰۸ از سوی بورژوازی لیبرال آغاز شد؛ ولی از آنجایی که این اولین مقابله و اعتراضات با سرکوب شدید روحانیون مواجه شد، بورژوازی لیبرال وادار به عقب نشینی شد. آنها به توافقی رسیدند که، به موجب آن، بورژوازی لیبرال باید از مقابله با حجاب و روسری دست می کشید و به ازای آن روحانیون نیز زنان لیبرال ها را اذیت نخواهند کرد، حتی در صورتی که آن ها لباس اروپایی نیز پوشیده باشند. پس از آنکه آذربایجان به تسخیر شوروی درآمد، نقش زنان در جامعه نیز دگرگونی بافت. دیگر زنان آذربایجانی در امور اجتماعی شروع به کار نمودند که، این نیز اثری بر تغییراتی سبک لباس آن ها گذاشت. تبلیغات برای کشف حجاب که، با اعتراضات شدید روبرو شد، در سال های ۱۹۲۰ از سر گرفته شد. خانواده های دخترانی که، روسری نمی پوشیدند، آن ها را از خانه بیرون می انداختند. آن روزگار «سارا خلیل اوا» یکی از اعضای «کومسومول» به دلیل عدم پوشیدن روسری از سوی پدر خود کشته شد.