مجسمه

/mojassame/

مترادف مجسمه: پیکره، تندیس، پیکر، نماد، الگو، اسوه، نمونه

برابر پارسی: تندیس، پیکره

معنی انگلیسی:
figure, image, likeness, sculpture, statue

لغت نامه دهخدا

مجسمه. [ م ُ ج َس ْ س َ م َ / م ِ ] ( از ع ، اِ ) به معنی بت. ( آنندراج ). مأخوذ از تازی پیکر و پیکر بیروح. ( ناظم الاطباء ). بت. صنم. وثن. فغواره. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). || لعبتی که از سنگ و آهن و دیگر فلزات سازند و مجسمه نیم تنه یعنی لعبت که تا نصف بدن باشد... و مجسمه چدنی ؛ لعبتی که آهن و مس و مانند آن گداخته در قالب ریزند... ( آنندراج ). پیکری که از فلز و سنگ گچ و جز آن به شکل انسان و حیوان سازند. ( ناظم الاطباء ). هیکل. تندیسه. تمثال. دُمیَة. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ).
- مثل مجسمه بر جای خشک شدن ؛ بی جنبش و حرکتی ماندن. ( امثال و حکم ج 3 ص 1486 ).
|| قسمی شربت به قوام آمده از آب بهی و سیب و امثال آن. آب و شیره پاره ای میوه ها چون به و سیب و آلبالو و غیره که جوشانند تا به قوام لرزانک و راحة الحلقوم و زفت تر آید. عقید. معقود، و آن شیره بهی و سیب و امثال آن است که با شکر به جوشانیدن به قوام آرند: عقیدالسفرجل ، مجسمه به . ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ).

مجسمه. [ م ُ ج َس ْ س ِ م َ / م ِ ] ( اِخ ) عموم فرقی که در توحید به تجسیم قائل بودند و از شیعه نیز جماعتی به این عقیده منسوب شده اند. ( خاندان نوبختی ص 263 ). گروهی هستند که گویند حق عزاسمه جسم است و گفته اند مرکب از گوشت و خون باشد. مقاتل بن سلیمان یکی از گویندگان این خرافه است و پاره ای گویند نوری است که می درخشد مانند رشته سیم سپید و پاره ای دیگر از آنان در مقام مبالغه برآمده و گویند بر صورت آدمی است و هیکل او جوان امردی را ماند که موی بسیار مجعدی دارد... ( از کشاف اصطلاحات الفنون ). فرقه ای از متکلمانند که گویند خدای جسم است چنانکه بندگان ، و برخی گویند بر شکل امردان خوش ترکیب است. ( فرهنگ علوم نقلی و ادبی ، تألیف دکتر سیدجعفر سجادی ) : و همه مشبهه و مجسمه و مجبره و قدریه از نسل ایشانند. ( کتاب النقض ص 470 ). و مجبره و اشاعره و... مجسمه خود را از جمله شافعی خوانند. ( کتاب النقض ص 492 ). و رجوع به کشاف اصطلاحات الفنون ص 287 شود.

فرهنگ فارسی

فرقه ای که معتقدند خدای تعالی حقیقه جسم است و برخی از ایشان مبالغه کنند و گویند وی بصورت انسان است .
پیکر، جسمی که ا گچ یافلزبصورت انسان یاحیوان درست کنند
( اسم ) جسمی از گل گچ سنگ یا فلز که شبیه موجودی بیجان یا جاندار سازند پیکر . یا مجسمه بودن . ۱ - ساکت و بیحرکت بودن . ۲ - از کار عاجز بودن .

فرهنگ معین

(مُ جَ سَّ مِ ) [ ع . ] (اِ. ) تندیس ، جسمی به شکل انسان یا حیوان که از سنگ ، گچ یا فلز ساخته باشند.

فرهنگ عمید

۱. جسمی که از گچ یا فلز به صورت انسان یا حیوان درست کنند، پیکر.
۲. [مجاز] نمونۀ کامل، نماد.

واژه نامه بختیاریکا

( مجسمه * ) رقصی که با قطع آهنگ نوازنده رقصندگان در هر حالتی هستند باید بایستند تا آهنگ دوباره نواخته شود.
بَرد بُت

دانشنامه آزاد فارسی

مُجَسِّمه
نام عمومی فرقه های معتقد به تجسم یا جسم انگاری خداوند. اینان ذات خداوند را به دیگر خلایق تشبیه می کنند و قائل به جسمیّت حق تعالی هستند و از این نظر به عقاید مُشَبِّهه نزدیک اند. مجسمه همچون مشبهه بر آن اند که خداوند سمیع و بصیر است به آلت سمع و بصر، و بر عرش جای دارد و پاها بر کرسی نهاده، و صاحب سر و دست و جملگی اعضا است. به اعتقاد اینان هر چه جا و مکان نداشته باشد معدوم است نه موجود. از غلوکنندگان در تجسم می توان مقاتل بن سلیمان و داوود خوارزمی را نام برد.

جدول کلمات

تندیس

مترادف ها

bust (اسم)
انفجار، بالاتنه، سینه، مجسمه نیم تنه، مجسمه، ترکیدگی

statue (اسم)
پیکر، مجسمه، تمثال، هیکل، تندیس، پیکره

sculpture (اسم)
مجسمه، مجسمه سازی، مجسم سازی

statuette (اسم)
مجسمه، مجسمه کوچک، سبک مجسمه، تندیسک

فارسی به عربی

تمثال , صورة , معبود

پیشنهاد کاربران

پیکره، تندیس، پیکر، نماد، الگو، اسوه، نمونه
پیکرنما

بپرس