مجتهد تبریزی صادق بن محمد

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «میرزا صادق آقا تبریزی»، در سال 1274ق برابر با 1237ش در تبریز به دنیا آمد. پدرش میرزا محمد بن محمدعلی قره داغی (قراچه داغی) از اهل علم آن دیار بود.
این فقیه امامی، اصولی و ادیبِ مبارز آذربایجان، در زادگاهش به فراگیری مقدمات فقه و اصول پرداخت، سپس برای ادامه تحصیل همراه برادر خود، حاج میرزا محسن، به نجف رفت. این سفر را در سال 1288ق و در 1291ق نوشته اند. از فرزندان تبریزی، میرزا جواد و میرزا رضا از اهل علم بشمار می آیند و آثاری نیز دارند.
او در نجف نزد استادانی چون فاضل ایروانی، محمدحسن مامقانی و محمدفاضل شربیانی به تحصیل پرداخت. معروف ترین استادش شیخ هادی تهرانی بود که تبریزی در نظریات اصولی خاص خود، از او پیروی می کرد. وی در کربلا در مجلس درس ملاحسین اردکانی حاضر می شد.
وی بعد از فراگیری علوم گوناگون، در فقه و اصول به درجه اجتهاد رسید و حلقه درسی تشکیل داد. در درس وی شاگردان بسیاری حاضر می شدند. از جمله شاگردان وی محمدعلی مدرّس (مؤلف ریحانة الأدب) و میرزا قاسم گَرگَری بودند.
تبریزی، پس از حدود 24 سال اقامت در نجف، به زادگاهش بازگشت و مرجعیت آذربایجان را برعهده گرفت. وی به مشکلات مردم توجه داشت و درصدد رفع آنها برمی آمد. در جریان مهاجرت ارمنیان به تبریز در وضعی رقت بار (زمستان 1299ش)، تبریزی با موعظه و یادآوری وظایف مسلمانان سبب شد تا مردم تبریز ضمن استقبال گرم از مهاجران، مبلغ بسیاری نیز به ایشان کمک کنند. این امر نفوذ او در مردم و محبوبیتش را نشان می دهد.
در منابع، شرح حالِ تبریزی و مبارزات وی در دوره قاجار و پهلوی به اختصار آمده و گاه در گزارشِ احوال وی رعایت بی طرفی نشده است. وی از مخالفان مشروطه و پیامدهای آن بود و در 1292ش با برخی علما به محمدعلی شاه تلگرام فرستاد و خواستار لغو مشروطیت شد.

پیشنهاد کاربران

بپرس