مجتبایی فتح الله

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «سید فتح الله مجتبایی»، در آذرماه 1306ش، در تهران ولادت یافت. مقدمات ادبیات و علوم رسمی را در فراهان فراگرفت و تحصیلات متوسطه را در دبیرستان های اراک به پایان رساند.
در سال 1332ش، از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و دانشسرای عالی درجه لیسانس گرفت و از آن سال تا 1338ش، در دبیرستان های اراک، تهران و دانشسرای عالی به تدریس ادبیات و زبان های خارجی اشتغال داشت.
در 1339ش، از طرف وزارت فرهنگ برای آشنایی با روش های جدید تألیف کتاب های درسی به خارج از کشور اعزام شد و پس از یک دوره مطالعه و تحقیق در این زمینه در آمریکا (دانشگاه کلمبیا، نیویورک)، به کشور بازگشت و مأمور تهیه و تدوین کتاب های درسی در ادبیات برای دبیرستان ها شد.
در 1341ش، به وابستگی فرهنگی ایران در پاکستان و مدیریت خانه های فرهنگی ایران در شهر لاهور منصوب شد و تا سال 1344ش، در آنجا به خدمات فرهنگی و تحقیق در فرهنگ اسلامی - ایرانی شبه قاره مشغول بود.
در پاییز 1344ش، به دعوت دانشگاه هاروارد به آمریکا سفر کرد و تا سال 1350ش، در آن دانشگاه به تحصیل در فرهنگ و تاریخ ادیان و زبان های باستانی ایران و هند اشتغال داشت و به اخذ درجه فوق لیسانس در تاریخ تطبیقی ادیان و دکتری در تاریخ ادیان و فلسفه های ایران و هند نائل گردید و چون زمینه اصلی تحقیقات و تحصیلات او موضوعات مربوط به تاریخ و فرهنگ ایران و هند بود، در این مدت، دو بار به کشور هند سفر کرد و برای آشنایی با روش های سنتی تفسیر متون هندوئی و نیز مشاهده احوال و سازمان های دینی زرتشتیان هند، چندگاهی در بنارس، دهلی و بمبئی به مطالعه و بررسی پرداخت.
در 1350ش، به ایران بازگشت. یک چند در کالج دماوند به تدریس ادبیات فارسی و در گروه فلسفه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران به تدریس حکمت شرق مشغول بود و سال بعد به دانشکده الهیات و معارف اسلامی انتقال یافت و در گروه ادیان و عرفان تطبیقی به خدمت پرداخت.

دانشنامه آزاد فارسی

مُجتبایی، فتح الله (فراهان ۱۳۰۶ش)
مُجتبایی، فتح الله
مؤلف، پژوهشگر، مترجم، و استاد دانشگاه و عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی. خواندن و نوشتن فارسی و قرائت قرآن را در خانه، نزد مادر و برخی از علوم قدیم چون حساب و سیاق، صرف و نحو عربی و بدیع و عروض را در فراهان آموخت. دورۀ دبیرستان را در اراک گذراند و برای ادامۀ تحصیل به تهران رفت و در مدرسۀ دارالفنون ثبت نام کرد. در دانشسرای عالی به تحصیل زبان وادبیات انگلیسی مشغول شد. در ۱۳۳۷ در تألیف دایرة المعارف فارسی مصاحب همکاری داشت. در ۱۳۳۸ به امریکا رفت و در ۱۹۶۷ از مرکز تحقیقات در ادیان جهان در دانشگاه هاروارد فوق لیسانس گرفت. در ۱۳۵۳ به اخذ دکتری از دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران موفق شد. در ۱۳۵۶ در دانشگاه هاروارد دوره دکتری را به پایان رساند و چند سال در مراکز دانشگاهی ایران به تدریس پرداخت. از ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۵ معاون رایزنی فرهنگی ایران در پاکستان و رئیس خانه فرهنگی ایران در لاهور بود. از ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۶ رایزن فرهنگی ایران در هند بود. از ۱۳۷۵ تاکنون عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی و عضو هیئت علمی دایرةالمعارف بزرگ اسلامی است. کتاب نحو هندی و نحو عربی (۱۳۸۳) او در ۱۳۸۴ از کتاب های برگزیدۀ سال شد. ۲۰۰ مقاله به زبان های فارسی و انگلیسی و فرانسه تألیف کرده است. تألیفات و تصحیحات او عبارت اند از: شهر زیبای افلاطون و شاهی آرمانی در ایران باستان؛ لغت فرس؛ طوطی نامه؛ روضة العقول؛ و رای و برهمن. از ترجمه های اوست: تاریخ ادبی ایران، براون، جلد دو؛ چیترا و گزیده اشعار تاگور؛ هنر شاعری، اثر ارسطو؛ تاریخ تمدن ویل دورانت، جلد یونان باستان.

پیشنهاد کاربران

بپرس