مجاهدین افغانستان یا مجاهدین به گروه های مختلف اسلامگرایی گفته می شود که در افغانستان در برابر اتحاد جماهیر شوروی و دولت جمهوری دموکراتیک افغانستان در طول جنگ شوروی و افغانستان و پس از آن در دورهٔ اولین جنگ داخلی افغانستان جنگیدند.
... [مشاهده متن کامل]
نبردهای این گروه ها منجر به خروج ارتش شوروی از افغانستان در سال ۱۹۸۹ و سرنگونی حکومت افغانستان در سال ۱۹۹۲ شد. پس از آن به دلیل به توافق نرسیدن گروه های مجاهدین بر سر تقسیم قدرت جنگ داخلی افغانستان میان آن ها آغاز شد که تا زمان سقوط حکومت طالبان در سال ۲۰۰۱ ادامه داشت.
مجاهدین که متشکل از اقوم مختلف افغانستان بودند، پس از روی کار آمدن رژیم کمونیستی توسط حزب دمکراتیک خلق افغانستان به رهبری نورمحمد تره کی که با همکاری اتحاد جماهیر شوروی و در اثر کودتای افسران کمونیست به وجود آمده بود، آنان به مخالفت و جنگ مسلحانه پرداختند. این جنگ ها با ورود ارتش سرخ شوروی به افغانستان ابعاد گسترده تری یافت که مداخلات خارجی در اوضاع افغانستان را به نفع رژیم یا نیروهای مقاومت در پی داشت.
در آن سوی مرزها در پاکستان و ایران روحانیون مردم را به ادامه قیام علیه حکومت کمونیستی تشویق می کردند. رفته رفته احزاب جهادی از دل روحانیون و روشنفکران و مهاجرین به وجود آمدند. در پاکستان ۷ گروه که بعدها به ائتلاف هفتگانه مشهور شد محور فعالیت های مهاجرین و مجاهدین قرار گرفت و در ایران نیز شورای احزاب هشتگانه که مهم ترین شان حزب حرکت اسلامی افغانستان و همچنین سازمان نصر که شدیداً به ایران وابسته بود.
رفتار خشن افسران و سیاست مداران رژیم کمونیستی که با کودتا، رژیم جمهوری را ساقط کرده بودند با مخالفین و به ویژه برخورد تند آن ها با جامعهٔ مذهبی و رهبران مذهبی، موجب روگردانی عمومی از حکومت کودتا گردید. در اثر سرکوب های خشن حکومت، ابعاد مخالفت با رژیم بیشتر گردید و اتحاد جماهیر شوروی، برای نجات «انقلاب» به خواستهٔ حکومت وقت افغانستان وارد خاک افغانستان شد و آن را اشغال نظامی کرد. اشغال نظامی توسط ارتش سرخ، موجب مقاومت گسترده با رژیم کمونیستی افغانستان و ارتش شوروی گردید که در اثر آن صدها هزار نفر کشته شدند و حدود هشت میلیون نفر از اتباع افغانستان به کشورهای دیگر مهاجر گردیدند.
سازمان سیا در مسلح کردن مجاهدین در زمان جنگ شوروی نقش به سزایی داشت و بر پایهٔ اطلاعاتی که از جاسوسان خود به دست آورده بود، حمایت از مجاهدین را حتی پیش از حملهٔ شوروی به افغانستان آغاز کرده بود. چالمرز جانسن می نویسد:
... [مشاهده متن کامل]
نبردهای این گروه ها منجر به خروج ارتش شوروی از افغانستان در سال ۱۹۸۹ و سرنگونی حکومت افغانستان در سال ۱۹۹۲ شد. پس از آن به دلیل به توافق نرسیدن گروه های مجاهدین بر سر تقسیم قدرت جنگ داخلی افغانستان میان آن ها آغاز شد که تا زمان سقوط حکومت طالبان در سال ۲۰۰۱ ادامه داشت.
مجاهدین که متشکل از اقوم مختلف افغانستان بودند، پس از روی کار آمدن رژیم کمونیستی توسط حزب دمکراتیک خلق افغانستان به رهبری نورمحمد تره کی که با همکاری اتحاد جماهیر شوروی و در اثر کودتای افسران کمونیست به وجود آمده بود، آنان به مخالفت و جنگ مسلحانه پرداختند. این جنگ ها با ورود ارتش سرخ شوروی به افغانستان ابعاد گسترده تری یافت که مداخلات خارجی در اوضاع افغانستان را به نفع رژیم یا نیروهای مقاومت در پی داشت.
در آن سوی مرزها در پاکستان و ایران روحانیون مردم را به ادامه قیام علیه حکومت کمونیستی تشویق می کردند. رفته رفته احزاب جهادی از دل روحانیون و روشنفکران و مهاجرین به وجود آمدند. در پاکستان ۷ گروه که بعدها به ائتلاف هفتگانه مشهور شد محور فعالیت های مهاجرین و مجاهدین قرار گرفت و در ایران نیز شورای احزاب هشتگانه که مهم ترین شان حزب حرکت اسلامی افغانستان و همچنین سازمان نصر که شدیداً به ایران وابسته بود.
رفتار خشن افسران و سیاست مداران رژیم کمونیستی که با کودتا، رژیم جمهوری را ساقط کرده بودند با مخالفین و به ویژه برخورد تند آن ها با جامعهٔ مذهبی و رهبران مذهبی، موجب روگردانی عمومی از حکومت کودتا گردید. در اثر سرکوب های خشن حکومت، ابعاد مخالفت با رژیم بیشتر گردید و اتحاد جماهیر شوروی، برای نجات «انقلاب» به خواستهٔ حکومت وقت افغانستان وارد خاک افغانستان شد و آن را اشغال نظامی کرد. اشغال نظامی توسط ارتش سرخ، موجب مقاومت گسترده با رژیم کمونیستی افغانستان و ارتش شوروی گردید که در اثر آن صدها هزار نفر کشته شدند و حدود هشت میلیون نفر از اتباع افغانستان به کشورهای دیگر مهاجر گردیدند.
سازمان سیا در مسلح کردن مجاهدین در زمان جنگ شوروی نقش به سزایی داشت و بر پایهٔ اطلاعاتی که از جاسوسان خود به دست آورده بود، حمایت از مجاهدین را حتی پیش از حملهٔ شوروی به افغانستان آغاز کرده بود. چالمرز جانسن می نویسد:
