مثلث کارپمن ( مثلث شرم، خالق شرم یا مثلث نقش ها ) en:Karpman drama triangle ( به انگلیسی: Karpman drama triangle ) توسط استیون کارپمن در تحلیل رفتار متقابل طراحی شده است. کارپمن مثلث نقش ها را برای بازی های انسان ها ابداع کرد. انسان ها در روابط خود در نقش های کارپمن قرار می گیرند. [ ۱]
اریک برن پایه گذار نظریه بازی ها است. او در این تئوری توضیح می دهد آنچه به عنوان رفتار نشان می دهیم و آنچه در مقابل دریافت می کنیم همه در قالب ناهوشیار و به صورت نوعی بازی روانی صورت می گیرد؛ و طبعاً هر بازی با هدف دریافت لذت ویا به تعبیر روانشناسی «نوازش» می باشد. شاگرد برن، استیون کارپمن در تکمیل این تئوری نظریه خود را درقالب یک مثلث ابداع کرد. از دید برن این مثلث آنقدر گویا و کامل بود که آن را بنام خود کارپمن نامگذاری کرد. به این مثلث، مثلث شرم یا خالق شرم نیز گفته می شود. همه بازی های روانی در یک مثلث اتفاق می افتند. هرکس در این مثلث گیر بیفتد در واقع اسیر بازی های روانی می شود که حاصلی جز شرم، استیصال و درماندگی ندارد. [ ۲]
هر فردی برای ورود به این مثلث «دروازه ورود» خاص خودش را دارد که از ابتدای زندگی و بنابر تجربهٔ تربیتی خود آن دروازه را می آموزد. یکی از ورودی ها یا دروازه های ورود به این مثلث معمولاً برای هر کسی آشناتر است و از آن ورودی وارد مثلث می شود. برای اولین بار در دوران کودکی این دروازهٔ ورودی را فرامی گیریم. اگرچه غالباً خود را در یکی از نقش ها می یابیم، ولی به زودی در هر ۳ نقش جابجا می شویم و در هر ۳ جایگاه ایفای نقش می کنیم، این مثلث رابطه ای را توضیح می دهد که می تواند بین دو یا چند نفر رخ دهد. در این روابط دائم نقش ها تغییر می کند و افراد برای مدتی به بازی کردن ادامه می دهند و ممکن است این بازی در آغاز لذت بخش هم باشد، اما به زودی وضعیت تغییر می کند. گاهی در عرض یک دقیقه یا حتی کمتر از دقیقه ممکن است در چندین نقش قرار گیریم و گاهی روزها چندین و چند بار جنبه های گوناگون این مثلث ( نقش ها ) را تجربه می کنیم. [ ۳]
قربانی کسی است که از لحاظ روانی خودش را شکست خورده و ناامید می پندارد. دلیلی ندارد که واقعاً شکست خورده باشد. یا حتماً ضربه ای خورده باشد. همین که حس کند در یک رابطه، همکاری، یا زندگی خود شکست خورده کافی است تا وارد نقش یک قربانی بشود. او نمی تواند با این موضوع کنار بیاید که مسئله را کنار بگذارد یا شکست را بپذیرد. برای پوشش دادن این ضعف خود به دنبال ناجی می گردد. یا سعی می کند طرف مقابل را رنج بدهد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاریک برن پایه گذار نظریه بازی ها است. او در این تئوری توضیح می دهد آنچه به عنوان رفتار نشان می دهیم و آنچه در مقابل دریافت می کنیم همه در قالب ناهوشیار و به صورت نوعی بازی روانی صورت می گیرد؛ و طبعاً هر بازی با هدف دریافت لذت ویا به تعبیر روانشناسی «نوازش» می باشد. شاگرد برن، استیون کارپمن در تکمیل این تئوری نظریه خود را درقالب یک مثلث ابداع کرد. از دید برن این مثلث آنقدر گویا و کامل بود که آن را بنام خود کارپمن نامگذاری کرد. به این مثلث، مثلث شرم یا خالق شرم نیز گفته می شود. همه بازی های روانی در یک مثلث اتفاق می افتند. هرکس در این مثلث گیر بیفتد در واقع اسیر بازی های روانی می شود که حاصلی جز شرم، استیصال و درماندگی ندارد. [ ۲]
هر فردی برای ورود به این مثلث «دروازه ورود» خاص خودش را دارد که از ابتدای زندگی و بنابر تجربهٔ تربیتی خود آن دروازه را می آموزد. یکی از ورودی ها یا دروازه های ورود به این مثلث معمولاً برای هر کسی آشناتر است و از آن ورودی وارد مثلث می شود. برای اولین بار در دوران کودکی این دروازهٔ ورودی را فرامی گیریم. اگرچه غالباً خود را در یکی از نقش ها می یابیم، ولی به زودی در هر ۳ نقش جابجا می شویم و در هر ۳ جایگاه ایفای نقش می کنیم، این مثلث رابطه ای را توضیح می دهد که می تواند بین دو یا چند نفر رخ دهد. در این روابط دائم نقش ها تغییر می کند و افراد برای مدتی به بازی کردن ادامه می دهند و ممکن است این بازی در آغاز لذت بخش هم باشد، اما به زودی وضعیت تغییر می کند. گاهی در عرض یک دقیقه یا حتی کمتر از دقیقه ممکن است در چندین نقش قرار گیریم و گاهی روزها چندین و چند بار جنبه های گوناگون این مثلث ( نقش ها ) را تجربه می کنیم. [ ۳]
قربانی کسی است که از لحاظ روانی خودش را شکست خورده و ناامید می پندارد. دلیلی ندارد که واقعاً شکست خورده باشد. یا حتماً ضربه ای خورده باشد. همین که حس کند در یک رابطه، همکاری، یا زندگی خود شکست خورده کافی است تا وارد نقش یک قربانی بشود. او نمی تواند با این موضوع کنار بیاید که مسئله را کنار بگذارد یا شکست را بپذیرد. برای پوشش دادن این ضعف خود به دنبال ناجی می گردد. یا سعی می کند طرف مقابل را رنج بدهد.
wiki: مثلث کارپمن