مثلات
لغت نامه دهخدا
مثلات. [ م َ ث َ ] ( از ع ، اِ ) مثلها و ضرب المثلها. ( ناظم الاطباء ). و رجوع به مَثَل شود.
پیشنهاد کاربران
الرعد
وَیَسْتَعْجِلُونَکَ بِالسَّیِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ وَقَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِمُ الْمَثُلَاتُ وَإِنَّ رَبَّکَ لَذُو مَغْفِرَةٍ لِّلنَّاسِ عَلَىٰ ظُلْمِهِمْ وَإِنَّ رَبَّکَ لَشَدِیدُ الْعِقَابِ
... [مشاهده متن کامل]
ﻭ ﺍﺯ ﺗﻮ [ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﻤﺴﺨﺮ ، ﺍﺳﺘﻬﺰﺍ ، ﺟﻬﻞ ﻭ ﻧﺎﺩﺍﻧﻲ ] ﭘﻴﺶ ﺍﺯ [ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ] ﺧﻴﺮ ﻭ ﺧﻮﺷﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎﻱ ﺷﺘﺎﺏ ﺩﺭ [ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻣﺪﻥ ] ﻋﺬﺍﺏ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ، [ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﮔﻤﺎﻥ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺬﺍﺏ ﻫﺎ ﻭ ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﻫﺎﻱ ﺍﻟﻬﻲ ﺩﺭﻭﻍ ﺍﺳﺖ ] ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﻋﺬﺍﺏ ﻫﺎ ﻭ ﻋﻘﻮﺑﺖ ﻫﺎﻱ ﻋﺒﺮﺕ ﺁﻣﻮﺯ [ ﺑﺮ ﻛﺎﻓﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﻨﻜﺮﺍﻥ ] ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻗﻄﻌﺎً ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺩم ﺑﺎ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺳﺘﻤﻰ ﻛﻪ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺻﺎﺣﺐ ﺁﻣﺮﺯﺵ ﺍﺳﺖ ، ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎً ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﺳﺨﺖ ﻛﻴﻔﺮ ﺍﺳﺖ . ( ٦ )
وَیَسْتَعْجِلُونَکَ بِالسَّیِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ وَقَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِمُ الْمَثُلَاتُ وَإِنَّ رَبَّکَ لَذُو مَغْفِرَةٍ لِّلنَّاسِ عَلَىٰ ظُلْمِهِمْ وَإِنَّ رَبَّکَ لَشَدِیدُ الْعِقَابِ
... [مشاهده متن کامل]
ﻭ ﺍﺯ ﺗﻮ [ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﻤﺴﺨﺮ ، ﺍﺳﺘﻬﺰﺍ ، ﺟﻬﻞ ﻭ ﻧﺎﺩﺍﻧﻲ ] ﭘﻴﺶ ﺍﺯ [ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ] ﺧﻴﺮ ﻭ ﺧﻮﺷﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎﻱ ﺷﺘﺎﺏ ﺩﺭ [ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻣﺪﻥ ] ﻋﺬﺍﺏ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ، [ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﮔﻤﺎﻥ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺬﺍﺏ ﻫﺎ ﻭ ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﻫﺎﻱ ﺍﻟﻬﻲ ﺩﺭﻭﻍ ﺍﺳﺖ ] ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﻋﺬﺍﺏ ﻫﺎ ﻭ ﻋﻘﻮﺑﺖ ﻫﺎﻱ ﻋﺒﺮﺕ ﺁﻣﻮﺯ [ ﺑﺮ ﻛﺎﻓﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﻨﻜﺮﺍﻥ ] ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻗﻄﻌﺎً ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺩم ﺑﺎ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺳﺘﻤﻰ ﻛﻪ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺻﺎﺣﺐ ﺁﻣﺮﺯﺵ ﺍﺳﺖ ، ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎً ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﺳﺨﺖ ﻛﻴﻔﺮ ﺍﺳﺖ . ( ٦ )
کلمه ( مثلات ) به معنای عقوبتها است ، که مفردش ( مثله ) - به فتح میم و ضم ثأ - است ، و اگر در مفرد، ( مثله ) - به ضم میم و سکون ثأ - بخوانیم جمع آنرا باید ( مثلات ) - به ضم میم و ثأ - بخوانیم ، همچنانکه جمع غرفه ، غرفات می شود. و بعضی جمع آنرا مثلات - به سکون ثأ - و مثلات - به فتح ثأ - خوانده اند.
... [مشاهده متن کامل]
راغب هم در مفردات گفته مثله به معنای گرفتاری و ناملایمی است که به انسان روی آورد و آدمی را ضرب المثل دیگران سازد، و دیگران از چنان گرفتاری خود را بر حذر بدارند، و معنایش همان معنای نکال است ، و جمع آن مثلات - به ضمه و میم و یا فتحه آن ، و ضمه ثأ - می آید، و بعضی آیه قرآن را، هم مثلات - به ضمه ثأ - خوانده اند و هم مثلات - به سکون آن - مانند عضد که هم به ضمه ضاد خوانده می شود و هم به سکون آن .
( ترجمه ی تفسیر المیزان )
... [مشاهده متن کامل]
راغب هم در مفردات گفته مثله به معنای گرفتاری و ناملایمی است که به انسان روی آورد و آدمی را ضرب المثل دیگران سازد، و دیگران از چنان گرفتاری خود را بر حذر بدارند، و معنایش همان معنای نکال است ، و جمع آن مثلات - به ضمه و میم و یا فتحه آن ، و ضمه ثأ - می آید، و بعضی آیه قرآن را، هم مثلات - به ضمه ثأ - خوانده اند و هم مثلات - به سکون آن - مانند عضد که هم به ضمه ضاد خوانده می شود و هم به سکون آن .
( ترجمه ی تفسیر المیزان )