مثالب العرب

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] مثالب العرب، اثر نسب شناس قرن دوم هجری، هشام بن محمد بن سائب کلبی (متوفای 204ق)، جهت شناساندن عیوب اعراب قریش است. این کتاب توسط نجاح طائی تحقیق شده است
کتاب با مقدمه محقق آغاز شده است. مقدمه حاوی زندگی نامه مؤلف و جایگاه و آثار او و پیشینه مثالب نویسی است. سپس متن کتاب که حاوی 27 باب است ذکر شده است.
با توجه به اینکه نام کتاب «مثالب» و به معنای «عیوب» است باید محتوای کتاب ارتباطی با عیوب داشته باشد، ولی مؤلف در دو باب اول آن به ذکر تجارات و صناعات پرداخته است و در ادامه مطالبی مرتبط با عنوان کتاب آمده است. برخی از ابواب نیز همانند باب ابناء الحبشیات و سه باب بعد از آن نیز محتوای آن مرتبط با عنوان کتاب نمی باشند.
مؤلف در باب تجارات، پیشه هر شخص از قریش و غیر قریش از اعراب را برشمرده است، خلیفه اول و سوم، طلحة بن عبیدالله و عبدالرحمن بن عوف از کسانی بودند که پیشه بزازی داشتند، ابوطالب بن عبدالمطلب از کسانی بود که اول روز به بزازی و در پایان روز به پیشه عطاری مشغول می شد . در این بخش از کتاب کسانی که در پیشه های دیگری از قبیل خرید و فروش گندم، جو، روغن نیز مشغول بودند نام برده شده است.
باب دوم کتاب به صناعات رایج و کسانی که به این صناعات مشغول بودند اختصاص یافته است؛ صناعاتی از قبیل طبابت، خرمافروشی، خمرفروشی، قصابی، خیاطی، نعل سازی و... نویسنده، تعلیم را در بخش صناعات جای داده و نام اشخاصی چند را در این پیشه جای داده که از آن جمله اند: ابوسفیان صخر بن حرب، ابوقیس بن عبدمناف بن زهره که علمشان را از بشر بن عبدالملک گرفته بودند. .
باب سوم کتاب به بعد به معایب و شغل هایی که در جامعه امروزی به نوعی ناپسند به حساب می آید (هرچند که در جاهلیت رواج داشته) اختصاص یافته است.

پیشنهاد کاربران

بپرس