متحرک

/moteharrek/
مترادف متحرک: پویا، پوینده، جنبنده، حرکت دار
متضاد متحرک: ثابت، ساکن
برابر پارسی: جنبنده، پوینده، پویا
معنی انگلیسی:
dynamic, mobile, movable, floating, mover, moving, peripatetic, walking, marked with a vowel - point

لغت نامه دهخدا

متحرک. [ م ُ ت َ ح َرْ رِ ] ( ع ص ) جنبنده. ( آنندراج ). مأخوذ ازتازی ، کسی و یا چیزی که بجنبد و در حالت حرکت باشد و جنبان وحرکت کنان و جنبنده و حرکت کرده. ( ناظم الاطباء ). حرکت کننده و جنبنده : چون ایشان را آلت... ناقص بود اندر این باب گوش متحرک داد. ( قراضه طبیعیات ص 8 ). حاسه بصر سپید و سیاه را و بزرگ و خرد را و متحرک و ساکن را یابد. ( مصنفات باباافضل ج 2 ص 426 ).
- غیر متحرک ؛ ساکن و بی حرکت. ( ناظم الاطباء ). و رجوع به تحرک شود.
- متحرک بودن ؛ جنبیدن و حرکت کردن. ( ناظم الاطباء ) : آسیا سنگ زیرین متحرک نیست لاجرم تحمل بار گران همی کند. ( گلستان ).
- متحرک شدن ؛ جنبیدن. ( ناظم الاطباء ). حرکت کردن. جنبیدن. از جائی بجائی دیگرشدن :
درخت اگر متحرک شدی ز جای به جای
نه جور اره کشیدی و نه جفای تبر.
سعدی.
- متحرک کردن ؛ جنباندن و حرکت دادن. ( ناظم الاطباء ) :
چو شیر رایت او را کند صبا متحرک
مجال حمله نماند ز هول شیر عرین را.
سعدی.
- متحرک گرداندن ؛ ( گردانیدن )،به حرکت در آوردن. جنباندن.
- || ( اصطلاح علم قرائت ) حرفی را حرکت دادن : چون در وقف خواهند که یاء متکلم را چون «مالی » و «سلطانی » متحرک گردانند«ها»یی بدان الحاق کنند. ( از المعجم چ دانشگاه ص 30 ).
- متحرک گردیدن ( گشتن ) ؛ حرکت کردن. جنبیدن : تا آن جسم متحرک گردد اندر ذات خویش. ( قراضه طبیعیات ).
|| فعال با جنب و جوش و حرکت. || به اصطلاح صرف و نحو، هر حرفی که دارای حرکت باشد. ضد ساکن. ( ناظم الاطباء ).

فرهنگ فارسی

حرکت کننده، جنبده، دارای حرکت
( اسم ) ۱ - حرکت کننده جنبنده : حاس. بصر سپید و سیاه را و بزرگ و خرد را و متحرک و ساکن را یابد . جمع : ( برای اشخاص ) متحرکین : چون ایشانرا آلت ذب ناقص بود اندرین باب گوش متحرک داد . ۲ - ( صفت ) فعال با جنب و جوش . ۳ - هر حرفی که دارای حرکت باشد و بتعبیر بهتر حرفی صامت که پس از آن حرفی مصوت باشد مقابل ساکن .

فرهنگ معین

(مُ تَ حَ رِّ ) [ ع . ] (اِفا. ) حرکت کننده ، در حال حرکت و تکان .

فرهنگ عمید

۱. دارای حرکت، حرکت کننده، جنبنده.
۲. (ادبی ) [مقابلِ ساکن] ویژگی حرفی که با مصوت ادا شود.

جدول کلمات

جنبان, سیار

مترادف ها

moving (صفت)
محرک، متحرک، سیار، سایر
agile (صفت)
زیرک، زرنگ، چابک، فرز، سریع، سریع العمل، متحرک، سریع الحرکه
mobile (صفت)
متحرک، سیار، قابل تحرک، قابل حرکت
movable (صفت)
متحرک
ambulatory (صفت)
متحرک، سیار، گردنده، گردشی
ambulant (صفت)
متحرک، سیار، گردنده
versatile (صفت)
زیرک، متحرک، روان، همه کاره، تطبیق پذیر، دارای استعداد و ذوق، متنوع و مختلط، چندسو گرد
peripatetic (صفت)
متحرک، راه رونده، وابسته به فلسفه ارسطو، گردش کننده
gradient (صفت)
متحرک، شیب دار، مدرج
locomotive (صفت)
محرک، متحرک، حرکت دهنده، وابسته به تحرک
locomotor (صفت)
متحرک، دارای گرفتاری در اعضای حرکتی، جنبده، نقص تحرک
marked with a vowel point (صفت)
متحرک
nomadic (صفت)
متحرک، چادر نشین، وابسته به کوچگری
traveling (صفت)
متحرک، سیار

فارسی به عربی

سائل , قاطرة , میل , نقال

پیشنهاد کاربران

لری بختیاری
چُمنا، شُوا: متحرک
آنتِریک: تحریک
متحرک: همتای پارسی این واژه ی عربی، اینهاست:
اژواندی ežvāndi ( سغدی )
نیوارته nivārte ( سغدی: nivarte )
پویا puyā ( دری )
واژه {حَرِکَت} برگرفته از ریشه اوستایی {هَر} و ریشه سنسکریت{هری}و ریشه سنسکریت {هریَتِ} است.
همانگونه که در فرتور ها میبینید، بنا بر {فرهنگ واژه های اوستا} واژه {هَر} برابر {رَفتَن، جنبیدن} است که برابر بی کم و کاستی {حَرِکَت} است.
... [مشاهده متن کامل]

بنا بر واژه نامه های سنسکریت، واژه {هریَتِ} برابر {بردن، هدایت کردن، نیدَن} است که همریشه است با {هَر} اوستایی.
( نزدیکی {هریَتِ} با {حرکت} را میتوانید ببینید )
اگرچه، نیازی به ریشه سنسکریت نداریم و از همین ریشه اوستایی در میابیم.
پس، داریم: {هَرِش، هَریدن=حرکت/هَرا، هَرو=متحرک/هَرار، هَرَک=محرک. . . . . . . }
پسگشت ها:رویه 1554 نِبیگِ فرهنگ واژه های اوستا/تارنمای wisdomlib. org ، واژه نامه سنسکریت
بِدرود!

متحرکمتحرکمتحرک
بیسکون. [ س ُ ] ( ص مرکب ) ( از: بی سکون ) جنبان. متحرک. ( ناظم الاطباء ) . || مشوش. مضطرب. بی آرام :
هر جا که دلی است در غم تو
بیصبر و قرار و بیسکون باد.
حافظ.
|| کسی که از شوخی هیچ جا قرار نگیرد. ( غیاث ) . شوخ که در هیچ جا قرار نگیرد. ( آنندراج ) . رجوع به سکون شود.
مرده متحرک
تحریک شده
متحرک
منقول
جنبان، پویا، پوینده، جنبنده، حرکت دار
سیار
حرکت دار
موتور متحرک
driving force
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٢)

بپرس