مایه کوبی

/mAyekubi/

مترادف مایه کوبی: تلقیح، واکسیناسیون

معنی انگلیسی:
inoculation, vaccination

لغت نامه دهخدا

مایه کوبی. [ ی َ / ی ِ ] ( حامص مرکب ) تلقیح واکسن. ( واژه های نو فرهنگستان ). و رجوع به واکسیناسیون در همین لغت نامه شود.

فرهنگ فارسی

( مصدر ) داخل کردن مای. ضد مرض در بدن بیمار از راه تزریق تزریق مایه ( واکسن ) ببدن بمنظور پیشگیری یا معالج. ناخوشیها واکسیناسیون .

فرهنگ معین

( ~ . )(مص ل . )تزریق مایه (واکسن ) به بدن به منظور پیشگیری یا معالجة ناخوشی ها، واکسیناسیون .

فرهنگ عمید

مایۀ ضد بیماری به بدن کسی داخل کردن، تلقیح واکسن، واکسینوتراپی.

واژه نامه بختیاریکا

بن کنی؛ ریشه درار؛ دِرّه بُر

دانشنامه عمومی

مایه کوبی ( به انگلیسی: Inoculation ) روشی باستانی برای پیشگیری ابتلا به آبله است. در این روش مایع داخل آبدانه آبله خفیف یا آبله گاوی را خارج کرده و به وسیلهٔ اجسام تیز یا سوزن به بدن شخص دیگر تلقیح یا وارد می کنند. [ ۱]
واکسن هایی که امروزه تولید می شوند معمولا از ویروس های ضعیف شده تهیه می شود و اکثراً در اختیار مؤسسات تحت نظارت دولت ها است. [ ۲]
مایه کوبی در دنیا با نام ادوارد جنر در سال ۱۷۹۶ شناخته شده است. جنر متوجه شد که ابتلاء انسان به آبله گاوی باعث مصونیت وی در مقابل بیماری آبله می گردد و با مایه کوبی مایع داخل آبدانه های آبله حیوانی به انسان، توانست آن را اثبات نماید.
از هزاران سال قبل مایه کوبی، در قلمرو شاهنشاهی ایران بخشی از برشنوم بود که آن را پیش پاسی می نامیدند. [ ۳]
برطبق بعضی از منابع مایه کوبی بسیار پیش تر از جنر، در تمدن اسلامی و نیز در هند و چین متداول بود. گزارش هایی وجود دارد که استفاده از مایه کوبی را در میان مسلمانان مناطق شمال آفریقا، هند، ایران و چین را تأیید می کند. در قرن ۱۷ میلادی مایه کوبی از طریق قسطنطنیه به اروپا راه یافت و گسترش پیدا نمود. در سال ۱۷۷۴ لویی شانزدهم وقتی بیست ساله بود علیه آبله مایه کوبی گردید و در سال ۱۷۱۷ مایه کوبی به انگلستان از طریق همسر سفیر انگلیس در ترکیه راه یافت و به تدریج متداول گردید و در ۱۷۲۱ استفاده از آن در آمریکا معمول گردید. در سال ۱۸۰۲ انجمن سلطنتی جنر افتتاح شد و در سال ۱۸۰۶ پارلمان انگلیس مبلغ ۲۰۰۰۰ پوند برای آن بودجه در نظر گرفت. جنر ادعا کرد در این چند سال از مرگ ۱۰۰۰۰۰ نفر پیشگیری کرده است. [ ۴] [ ۵] [ ۶]
در ایران مایه کوبی آبله از سال ۱۲۸۹ خورشیدی و به ابتکار دکتر امیرخان امیراعلم آغاز شد. در آن تاریخ بیماری آبله سالیانه جان حدود شصت هزار نفر را در ایران می گرفت و تنها سفارت فرانسه برای مصرف اتباع خود واکسن آبله به ایران وارد می کرد که قدری از آن را هم رایگان در اختیار مجلس حفظ الصحه دولتی ( بهداری ) می گذاشت. در زمان مظفرالدین شاه یحیی میرزا لسان الحکما پیشنهاد تاسیس اداره ای برای تولید مایه ( واکسن ) آبله در ایران داد و مظفرالدین شاه موافقت کرد و مبلغی هم تعیین شد اما آن مبلغ صرف هزینه های دیگری شد و این طرح به اجرا درنیامد. در دوره دوم مجلس شورای ملی، دکتر امیراعلم که نماینده مجلس بود در چهاردهم اردیبهشت ۱۲۸۹ خورشیدی به مجلس پیشنهاد داد که از محل مالیات نواقل یعنی پولی که برای عبور و مرور چهارپایان باربر و همچنین خودرو و درشکه و گاری و کالسکه گرفته می شد، مایه کوبی سراسری در ایران آغاز شود. نمایندگان با پیشنهاد او موافقت کردند [ ۷] و در هفدهم آبان ۱۲۸۹ قانون دو ماده ای پیشنهادی دکتر اعلم به این شرح به تصویب رسید:
عکس مایه کوبی
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

مایه کوبی (vaccination)
(یا: واکسیناسیون) یکی از مهم ترین روش های ایمن سازی افراد در برابر بیماری های عفونی. در این روش، میکروب ضعیف یا کشته شده یا بخشی از میکروب را وارد بدن می کنند. واکسن ها معمولاً از راه تزریق تجویز می شوند، ولی تعدادی دیگر، ازجمله واکسن فلج اطفال، از راه خوراکی تجویز می شوند. پس از ورود واکسن به بدن، دستگاه ایمنی نسبت به مواد مؤثر موجود در آن واکنش نشان می دهد که نتیجۀ آن، تولید پادتن و ایجاد ایمنی است. برای بهره بردن کامل از ایمنی زایی واکسن ها، لازم است مایه کوبی در چند نوبت طبق برنامه های مشخص صورت گیرد و برای تداوم ایمنی پس از اتمام دوره، در فواصل معین واکسن یادآور تزریق شود. کشف واکسن ها و استفاده از آن ها یکی از مهم ترین پیشرفت های علوم پزشکی بوده است و با آن ها مرگ ومیر ناشی از بیماری های عفونی بسیار کاهش یافته است. نیز ← واکسن

جدول کلمات

واکسیناسیون

مترادف ها

inoculation (اسم)
تلقیح، مایه کوبی

فارسی به عربی

تلقیح

پیشنهاد کاربران

تزریق کردن
Vax
( مخفف vaccination or vaccine )
Language
‘Vax⭕’ chosen as word of the year by Oxford English Dictionary firm
. . .
In a year when talk over the virtual garden fence has focused on whether you have been jabbed, jagged or had both doses yet, and whether it was Pfizer, AstraZeneca or Moderna you were injected with, Oxford Languages has chosen ⭕vax⭕ as its word of the year
...
[مشاهده متن کامل]

Theguardian. co. uk@

بپرس