مایع مغزی - نخاعی یا مایع مغز - نخاع ( به انگلیسی: Cerebro Spinal Fluid ) ، که در اصطلاح پزشکی سی. اس. اف نام دارد مایعی شفاف و بدون رنگ موجود در مغز و نخاع است. این مایع دارای وزن مخصوص برابر ۱٫۰۰۷ می باشد و در شبکهٔ مشیمیه ای بطن های ( ونتریکول های ) مغزی تولید می شود. این مایع، به عنوان یک بالشتک یا بافر برای مغز عمل می کند و ارائه حفاظتی اولیه و مکانیکی و نیز ایمونولوژیک برای مغز در داخل جمجمه را فراهم نموده و نیز نقشی حیاتی در سیستم خودتنظیم مغز در جریان خون مغزی را ایفا می کند. جرم مخصوص مغز و مایع مغزی - نخاعی تقریباً باهم برابر است ( تنها حدود ۴ درصد تفاوت ) ، به طوری که مغز به آسانی در مایع شناور است. اعمال هرگونه ضربه خفیف تا متوسط به سر باعث حرکت هم زمان کل مغز به همراه جمجمه می شود و هیچ قسمت از مغز بر اثر ضربه دچار تغییر شکل لحظه ای نمی گردد. گزارش های آزمایشگاهی مربوط به تجزیه مایع مغزی - نخاعی، معمولاً ارائه دهندهٔ اطلاعاتی در زمینهٔ رنگ، وزن مخصوص، شمارش پروتئین ها، شمارش گلبول های سفید، گلوکز و الکترولیت های دیگر هستند. به علاوه مایع مغزی نخاعی ممکن است از نظر وجود ایمونوگلوبین ها یا لاکتات نیز آزمایش شود. مایع مغزی - نخاعی نرمال حاوی تعداد کمی گلبول سفید است و فاقد گلبول قرمز است. حجم این مایع که از رگهای خونی بافت مغز منشأ می گیرد بین ۱۵۰–۸۰ میلی لیتر متغیر است. عدم باز جذب این مایع و تجمع آن در بطن های مغزی منجر به شرایطی به نام هیدروسفالی می گردد که می تواند باعث آسیب پارانشیم مغز گردد.
مایع مغزی - نخاعی به میزان روزانه حدود ۵۰۰ میلی لیتر ساخته می شود که ۳ تا ۴ برابر حجم کل مایع در تمام دستگاه مایع مغزی - نخاعی است. حدود ۳/۲ یا بیشتر از این مایع از ترشحات شبکه مشیمیه ای ۴ بطن منشأ می گیرد که عمدتاً مربوط به دو بطن جانبی است. مقادیر کمی مایع هم توسط سطوح اپاندیمی همهٔ بطن ها و نیز پرده های عنکبوتیه ترشح می شود، و مقدار کمی هم از خود مغز و از طریق فضاهای دور عروقی پیرامون عروق گذرنده از مغز می آید. مایع مغزی - نخاعی در شبکه مشیمیه ای بطن های جانبی، سوم و چهارم تولید می گردد. سیستم بطنی و فضای ساب آراکنوئید تقریباً حاوی ۱۲۵ تا ۱۵۰ میلی لیتر از این مایع می باشند در حالیکه ۱۵ تا ۲۵ میلی لیتر از مایع مغزی - نخاعی در هر بطن جانبی قرار گرفته است. گردش CSF از بطن های جانبی شروع شده از طریق سوراخ مونرو وارد بطن سوم و از راه سلویوس به بطن چهارم و سپس از راه دو سوراخ لوشکا و ماژندی وارد فضای زیرعنکبوتیه می شود، پس از آن CSF از طریق سینوس های سیاهرگی توسط پرزهای عنکبوتی ( آراکنوئید ) به درون سیاهرگ ها بازمی گردد. بدین ترتیب مقدار ترشح CSF روزانه حدود سه برابر گنجایش فضای ساب آراکنوئید و بطن های مغزی است. دو بطن جانبی از راه سوراخ بین بطنی یا سوراخ مونرو ( foramina of Monro ) به داخل بطن سوم باز می شوند. بطن های سوم و چهارم نیز از طریق مجرای سیلویوس ( Aqueduct of Sylvius ) به هم راه پیدا می کنند. سپس CSF از طریق سوراخ لوشکا ( Luschka ) و سوراخ ماژندی ( Magendie ) به داخل فضای عنکبوتیه به گردش در می آید. جذب مایع مغزی - نخاعی به داخل جریان خون در سینوس ساژیتال فوقانی از طریق پرزهای عنکبوتیه ( arachnoid villi ) روی می دهد. زمانی که فشار CSF بزرگتر از فشار سیاهرگی باشد، CSF به درون جریان خون وارد خواهد شد. با اینحال پرزهای عنکبوتیه به صورت دریچه های یک طرفه عمل می کنند. در صورتی که فشار CSF کمتر از فشار سیاهرگی باشد، پرزهای عنکبوتیه اجازه نخواهند داد خون درون سیستم بطنی عبور کند، بنابراین CSF از طریق بطن ها به گردش در می آید.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمایع مغزی - نخاعی به میزان روزانه حدود ۵۰۰ میلی لیتر ساخته می شود که ۳ تا ۴ برابر حجم کل مایع در تمام دستگاه مایع مغزی - نخاعی است. حدود ۳/۲ یا بیشتر از این مایع از ترشحات شبکه مشیمیه ای ۴ بطن منشأ می گیرد که عمدتاً مربوط به دو بطن جانبی است. مقادیر کمی مایع هم توسط سطوح اپاندیمی همهٔ بطن ها و نیز پرده های عنکبوتیه ترشح می شود، و مقدار کمی هم از خود مغز و از طریق فضاهای دور عروقی پیرامون عروق گذرنده از مغز می آید. مایع مغزی - نخاعی در شبکه مشیمیه ای بطن های جانبی، سوم و چهارم تولید می گردد. سیستم بطنی و فضای ساب آراکنوئید تقریباً حاوی ۱۲۵ تا ۱۵۰ میلی لیتر از این مایع می باشند در حالیکه ۱۵ تا ۲۵ میلی لیتر از مایع مغزی - نخاعی در هر بطن جانبی قرار گرفته است. گردش CSF از بطن های جانبی شروع شده از طریق سوراخ مونرو وارد بطن سوم و از راه سلویوس به بطن چهارم و سپس از راه دو سوراخ لوشکا و ماژندی وارد فضای زیرعنکبوتیه می شود، پس از آن CSF از طریق سینوس های سیاهرگی توسط پرزهای عنکبوتی ( آراکنوئید ) به درون سیاهرگ ها بازمی گردد. بدین ترتیب مقدار ترشح CSF روزانه حدود سه برابر گنجایش فضای ساب آراکنوئید و بطن های مغزی است. دو بطن جانبی از راه سوراخ بین بطنی یا سوراخ مونرو ( foramina of Monro ) به داخل بطن سوم باز می شوند. بطن های سوم و چهارم نیز از طریق مجرای سیلویوس ( Aqueduct of Sylvius ) به هم راه پیدا می کنند. سپس CSF از طریق سوراخ لوشکا ( Luschka ) و سوراخ ماژندی ( Magendie ) به داخل فضای عنکبوتیه به گردش در می آید. جذب مایع مغزی - نخاعی به داخل جریان خون در سینوس ساژیتال فوقانی از طریق پرزهای عنکبوتیه ( arachnoid villi ) روی می دهد. زمانی که فشار CSF بزرگتر از فشار سیاهرگی باشد، CSF به درون جریان خون وارد خواهد شد. با اینحال پرزهای عنکبوتیه به صورت دریچه های یک طرفه عمل می کنند. در صورتی که فشار CSF کمتر از فشار سیاهرگی باشد، پرزهای عنکبوتیه اجازه نخواهند داد خون درون سیستم بطنی عبور کند، بنابراین CSF از طریق بطن ها به گردش در می آید.
wiki: مایع مغزی نخاعی