مانهایم کارل

دانشنامه آزاد فارسی

مانْهایْم، کارْل (۱۸۹۳ـ۱۹۴۷)(Mannheim, Karl)
مانْهایْم، کارْل
جامعه شـــناس آلمانــــی مجارستانی تـبار و بنیادگــذار جامعه شناسی شناخت. در بوداپستِ مجارستان، متولد شد. زندگی علمی او در مقام مدرّس جامعه شناسی از ۱۹۲۶ در دانشگاه هایدلبرگآلمان آغاز شد و از ۱۹۳۰ در فرانکفورتبه تدریس ادامه داد. پس از آن که حزب نازی در ۱۹۳۳ به قدرت دست یافت، رهسپار بریتانیا شد و تا ۱۹۴۵ در «مدرسۀ اقتصادی لندن» تدریس کرد. از ۱۹۴۵ تا پایان عمر در «مؤسسۀ آموزش و پرورش» لندن استاد فلسفه و جامعه شناسی آموزش و پرورش بود. مانهایم در کتاب ایدئولوژی و اوتوپیا(۱۹۲۹) و نوشته های دیگرش به کندوکاو در مسائل مربوط به شناخت و نظم اجتماعیپرداخت. در آلمان موضعی نسبی گرایانهاتّخاذ کرد و به بیان این نکته پرداخت که «شناخت» نمی تواند از قید تعلق به ادراکات ذهنی و معتقدات آزاد باشد و بنابراین، حقیقت بی تردید با ارزش های مورد اعتقاد و موضعِ اجتماعیِ کسی که آن را بیان می کند مرتبط است. مانهایم در بریتانیا توجهش را به چیزی معطوف کرد که آن را «دموکراسی توده گرا» می نامید؛ به گفتۀ او، مردم برای آن که نگذارند برنامه ریزی اجتماعی و اقتصادی رنگ مستبدانه (همچون نازیسمی که وی از آن گریخته بود) به خود گیرد، باید چگونگی ایجاد وفاق دربارۀ مقاصد و هدف های اجتماعی را فراگیرند. نگرش منسجم و استوار مانهایم در این مورد که بذل توجه به مسائل کلیِ شناخت بسیار اهمیت دارد، در میان جامعه شناسان انگلیسی زبان دهۀ ۱۹۴۰ نگرشی کم سابقه و نیروبخش بود و برای اقلیتی که از این نظام فکری پیروی می کند، همچنان جاذبۀ خود را حفظ کرده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس