مانه و سملقان

مانِه و سَمَلْقان
شهرستانی در غرب استان خراسان شمالی، مشتمل بر بخش مرکزی و بخش های مانِه و سَمَلقان، با مرکزیت اداری شهر آشخانه. از شمال به کشور جمهوری ترکمنستان، از شرق به شهرستان بجنورد، از جنوب به شهرستان جاجرم، و از غرب به استان گلستان (شهرستان کلاله) محدود است. اراضی آن نیمه کوهستانی است و درّۀ اترک از میان آن می گذرد و کوه کورخود (۲,۸۱۹ متر)، که بلندترین کوه آن است، در جنوب آن را از شهرستان جاجرم جدا و ارتفاعات مرکزی نیز دو بخش سملقان و مانه را از هم جدا می کند؛ ارتفاعات شمالی به مرز جمهوری ترکمنستان ختم می شود. رودخانۀ اترک و آب خرتوت و ریزابه های کوتاه متعددی آن را مشروب می کند که عمده ترین آن ها رود چاندیر است. اقلیم این شهرستان معتدلِ نسبتاً گرم، از نظر بارندگی جزو نواحی نیمه خشک، و جمعیت آن ۹۵,۵۸۲ نفر است (۱۳۸۵). مهم ترین آبادی های آن عبارت اند از قاضی، پیش قلعه، گرماب، و یکه سعود پایین. راه بجنورد به مراوه تپه و نیز راه جاجرم به راز از آن می گذرد و همراه با مجموعه ای از راه های فرعی و روستایی شبکۀ راه های زمینی این شهرستان را تشکیل می دهند. شهرستان مانِه و سَمَلقان تا قبل از تقسیمات کشوری ۱۳۸۲ش، از بخش های شهرستان بجنورد بود و شهر کوچک آشخانه مرکزیت اداری آن را برعهده داشت.