ماشین های رنگرزی

ماشین های رنگرزی به دستگاه هایی اطلاق می گردد که جهت رنگرزی صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. ماشین های رنگرزی نخستین از وسایل بسیار ساده ای تشکیل می شدند ولی به مرور زمان پیشرفت های قابل ملاحظه ای در این صنعت به وجود آمد و برای رنگرزی، ماشین های مدرن و خودکار ساخته شدند. [ ۱] به عنوان مثال امروزه در صنعت نساجی، ماشین رنگرزی ژیگر هوایی به دلیل سرعت عمل بالاتر، مصرف رنگ کمتر و همچنین کیفیت مرغوب تر، کاربرد بیشتری پیدا کرده است. [ ۲]
به طور کلی یک ماشین رنگرزی نوین شامل قسمت های زیر می باشد:
• مخزن اصلی برای قرار گرفتن محلول ماده رنگزا و کالا
• وسیله حرکت دهنده کالا یا محلول
• سیستم بارگیری و تخلیه
• مخزن جدا برای افزودن ماده رنگزا و مواد شیمیایی به مخزن اصلی
• سامانه کنترل کننده درجه حرارت و فشار[ ۱]
• بین کالا و محلول رنگرزی تحرک نسبی ایجاد کند.
• جنس ماشین های رنگرزی باید مناسب باشد.
• مجهز به دستگاه های کنترل حرارت و فشار باشد.
• نسبت حجم حمام رنگرزی به وزن کالا مناسب باشد.
• در مخزن دریچه های ورودی و خروجی محلول مناسب باشد. [ ۱]
در هر ماشین رنگرزی باید دستگاهی یا وسیله باشد که بین الیاف و محلول رنگرزی حرکت نسبی به وجود آورد. افزایش حرکت نسبی بین لیف و مایع رنگرزی باعث دو اثر مهم در رنگرزی می گردد. این دو اثر عبارتند از:
• ماده رنگزای بیشتری جذب کالا شده و جذب رنگ افزایش می یابد.
• مواد رنگزا در تمام نقاط کالا به طور یکنواخت جذب شده و یکنواختی رنگرزی افزایش می یابد.
ماشین های رنگرزی بر حسب حرکت نسبی آن ها به سه دسته تقسیم می شوند که این سه دسته عبارتند از:
• کالا متحرک متحرک و محلول رنگرزی ثابت مانند ماشین های رنگرزی وینچ و ژیگر
• محلول رنگرزی متحرک و کالا ثابت مانند ماشین های رنگرزی الیاف نرشته و بیم
• کالا و محلول رنگرزی هر دو متحرک، مانند ماشین رنگرزی جت[ ۱] [ ۳]
به دلیل آنکه در ماشین های رنگرزی انواع مواد شیمیایی از قبیل اسیدها، بازها و. . . به کار می روند، بدنه آن ها در معرض خوردگی و تغییرات نامطلوب قرار می گیرند. [ ۴] عمر یک ماشین رنکرزی به میزان بسیار زیادی به جنس آن بستگی دارد. امروزه از فولاد ضد زنگ با روکش تفلون، در تهیه ماشین های رنگرزی استفاده می کنند. [ ۱] [ ۵]