ماشین دودی

دانشنامه آزاد فارسی

نامِ عامیانۀ نخستین قطار بین شهری ایران، که در مسیری به طول ۷,۷۰۰ متر بین تهران (ابتدای دروازه خراسان)، و شهر ری (نزدیک بقعۀ شاه عبدالعظیم) در حرکت بود. کار ساختِ این خط آهن، به موجب قراردادی میانِ دولت ایران و یک شرکت روسی به سرپرستی مهندسی فرانسوی، معروف به مسیو بواتال، در ۱۸۸۶ (۱۳۰۵ق) آغاز شد و در همین سال، ناصرالدین شاه قاجار، آن را افتتاح کرد. وجه تسمیۀ آن به ماشین دودی آن بود که به هنگام حرکت، دودی غلیظ از آن به هوا برمی خاست. این قطار کوپه های درجه یک و دو و زنانه و مردانه و نیز یک واگن مخصوص برای اشخاص عالی رتبه داشت. از پنج لکوموتیوِ مربوط به این خطِ آهن، سه دستگاه آن باقی است؛ یکی در محل ایستگاه قدیم، واقع در میدانِ قیام، دومی در ضلع شمالی پارک ملت، و سومی در میدانِ حرم عبدالعظیم در شهر ری. این خطِ آهن در ۱۳۳۱ش برچیده شد.

پیشنهاد کاربران

ماشین دودی نامی بود که در تهران قدیم به اولین خط آهن ایران که میان تهران و شهر ری کشیده شده بود داده بودند. علت این نامگذاری بخاری بود که از دودکش قطار آن خارج می شد.
این راه آهن در سال ۱۲۶۱خ/۱۸۸۳ میلادی ساخته شده بود و امتیاز آن را یک مهندس فرانسوی به نام مسیو بواتال به نمایندگی یک شرکت بلژیکی از ناصرالدین شاه گرفت. ماشین دودی را می توان در اصل نخستین خط تراموای تهران دانست.
...
[مشاهده متن کامل]

ماشین دودی دو ایستگاه داشت. نقطه آغاز این خط نزدیک خیابان دروازه خراسان ( میدان قیام و پارک کوثر فعلی ) و نقطه پایانی جلوی در شاه عبدالعظیم در شهر ری بود. مردم به ایستگاه های ماشین دودی «گار» می گفتند که واژه فرانسوی برای ایستگاه است.
در آغاز هر بار به هنگام راه افتاده قطار، بچه ها سنگ و خس و خاشاک زیادی به ماشین دودی می زدند. این وسیله جدید مورد پذیرش مردم تهران واقع نشد در مدت کوتاهی با ورشکست شدن این شرکت بلژیکی، تراموا در تهران به بایگانی تاریخ سپرده شد.
در شروع کار ماشین دودی مردم کنجکاو تهران برای آشنایی با پدیده جدیدی که به شهرشان آمده بود دسته دسته به محل گارماشین که در واقع ایستگاه ماشین دودی بود می رفتند؛ ولی هیچ کس جرئت و تمایل سوار شدن بر آن را نداشت. تا اینکه ناصرالدین شاه برای اولین بار با گروه زیادی از مقامات مملکتی با ماشین دودی به شهرری مسافرت کرد و همین مسئله باعث تشویق مردم به استفاده از ماشین دودی گردید. این راه آهن در سال های دهه ۱۳۴۱خ تعطیل گردید.
در اسفند ۱۳۹۷ در پی انجام عملیات عمرانی شهرداری، در پیاده رو خیابانی در نزدیکی امامزاده عبدلله شهرری پایه های ریل ماشین دودی دوره قاجار به طول حدود ۴۰ متر کشف شد.
ماشین دودی تا اواسط پهلوی دوم یعنی اوایل دهه چهل شمسی دوام آورد و با توجه به افزایش وسایل نقلیه و خطرات و حوادثی که استفاده از ماشین دودی می آفرید، برای همیشه به تاریخ پیوست.

ماشین دودیماشین دودیماشین دودیماشین دودیماشین دودی
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/ماشین_دودی
مردم تهران قطار بین تهران و شهر ری  ( شاه عبدلعظیم )  را ماشین دودی لقب داده بودند.

بپرس