مارس ادیسی ۲۰۰۱

مارس ادیسی ۲۰۰۱ ( به انگلیسی: 2001 Mars Odyssey ) ، که در فارسی با نام اُدیسهٔ مریخ نیز شناخته می شود، [ ۱] یک فضاپیمای رباتیک ناسا با پیمانکاری لاکهید مارتین است که از اکتبر سال ۲۰۰۱ میلادی برای گردآوری دانستنی های تازه در مورد امیدهای وجود آب و یخ در سیارهٔ مریخ همچنان بر گرد این سیاره می گردد. این ماهواره با به کارگیری طیف سنج و آشکارساز فروسرخ می کوشد که برای یافتن نشانه یا نشانه هایی از بودن آب در گذشته یا امروز مریخ پیدا کند. [ ۲] و همچنین با پرتونگاری زمین شناسی این سیاره و ویژگی های آن محیط را بررسی و گزارش کند. امید بر این است که با به دست آوردن اطلاعاتی که ادیسی ۲۰۰۱ به دنبال آن ها است به یافتن پاسخ به این پرسش که آیا زندگی در مریخ تا به حال وجود داشته یا نه کمک شود. ارزیابی ریسک هایی که فضانوردان آینده از تابش خورشید در مریخ ممکن است تجربه کنند، نیز در دستور کار ادیسی ۲۰۰۱ اقرار دارد. همچنین این ماهواره به عنوان یک ایستگاه رلهٔ ارتباطات میان مریخ نوردها، مریخ نورد اکتشاف، آزمایشگاه علمی مریخ و کاوشگر فینیکس و زمین را امکان پذیر می سازد.
تا دسامبر ۲۰۱۴ ادیسی ۲۰۰۱ رکورد ۴٬۸۰۰ روز خدمت در مریخ را پشت سر گذاشت. رکورد طولانی ترین کار در مریخ را که ۳٬۳۴۰ روز بوده در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۰ توسط همین مدارگرد برای نخستین بار شکسته شده بود. بنا بر گزارشی که ناسا اخیراً منتشر کرده گفته شده که ادیسی ۲۰۰۱ و همچنین مدارگرد شناسایی مریخ و کاوشگر فضایی ماون که اتمسفر مریخ را بررسی می کند همگی پس از گذشتن دنباله دار ۱آ/۲۰۱۳سی از نزدیکی آن ها آسیبی ندیده اند و سالم اند. تاریخ این گزارش ۱۹ اکتبر ۲۰۱۴ است. [ ۳] [ ۳] البته مریخ گرد مارس آدیسی تاکنون دو بار به دلیل خطا در سیستم جهت یابی به طور موقت در عملکرد حالت امن قرار گرفته است که در هر دو بار در مدت زمان کوتاهی با بازنشانی سیستم تعیین جهت به عملکرد عادی بازگشته است. این اختلال های موقت در عملکرد یک بار در دی ماه ۱۳۹۲ و دیگر بار در ۶ دی ماه ۱۳۹۵ رخ داده است. [ ۴]
مارس آدیسی ( مفهوم فارسی: سفر طولانی به مریخ ) در واقع بخشی از برنامهٔ جامع نقشه برداری از سطح مریخ در سال ۲۰۰۱ بود و «مارس سورویور اوربیتر۲۰۰۱» ( به انگلیسی: Mars Surveyor 2001 Orbiter ) نامگذاری شده بود و برایش فضاپیمای همراه دیگری با نام «مارس سورویور۲۰۰۱ لندر» در نظر گرفته شده بود، اما مأموریت کاوشگر لندر در پی شکست مأموریت های «مدارگرد آب و هوای مریخ» و «قطب نشین مریخ» در اواخر سال ۱۹۹۹، در ماه مه سال ۲۰۰۰ لغو شد. متعاقباً نام مارس آدیسی ۲۰۰۱ برای فضاپیمای مدارگرد به پاس احترام ویژه به دیدگاه ها و چشم اندازهای کاوش های فضایی در کارهای آرتور سی. کلارک؛ که شامل ادیسهٔ فضایی ۲۰۰۱: ادیسه فضایی هم می شود، برگزیده شد.