ماجرای ایران–کُنترا ( به انگلیسی: Iran Contra affair ) که به ماجرای مک فارلِیْن و ماجرای ایران گیت نیز معروف است، یک رسوایی سیاسی است که در ایالات متحده آمریکا از ۲۰ اوت ۱۹۸۵ تا ۴ مارس ۱۹۸۷ ( ۲۹ مرداد ۱۳۶۴ – ۱۳ اسفند ۱۳۶۵ ) به مدت یک سال و نیم، در دور دوم ریاست جمهوری رونالد ریگان رخ داد. مقامات دولت ریگان به طور مخفیانه، با فروش تسلیحات به ایران، که در تحریم تسلیحاتی بود، کمک رسانی کردند. آنان امیدوار بودند که بدین وسیله آزادی گروگان های آمریکایی در لبنان را تضمین کرده و شورشیان کنتراهای نیکاراگوئه را تأمین بودجه کنند. تأمین بودجهٔ کنتراها از سوی دولت آمریکا بر اساس لایحه بولند، از سوی کنگره ممنوع اعلام شده بود.
... [مشاهده متن کامل]
رسوایی ایران - کنترا بزرگ ترین بحران داخلی دوران ریاست جمهوری رونالد ریگان بود و افشای آن در ایران هم تأثیر قابل توجهی گذاشت.
این رسوایی با عملیاتی به منظور آزادسازی هفت گروگان آمریکایی که در لبنان اسیر عماد مغنیه بودند، آغاز شد. این گروه شبه نظامی پیوندهایی با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی داشت. برنامه ریزی شده بود که از انبارهای سلاحهای اسرائیل، تسلیحاتی را به ایران ارسال کنند، و آنگاه آمریکا انبارهای تسلیحات اسرائیل را از نو تأمین کرده و وجه آن را از اسرائیل دریافت کند. دریافت کنندگان ایرانی باید قول می دادند هر چه در توان شان باشد را برای آزادسازی گروگان های آمریکایی انجام دهند. سرگرد الیور نورث از شورای امنیت ملی ایالات متحده آمریکا در اواخر ۱۹۸۵ اصلاحاتی در نقشه تعبیه کرد، که بنا بر آن بخشی از عواید حاصل از فروش سلاح برای تأمین بودجهٔ مخالف جبهه آزادی بخش ملی ساندینیستا، یا همان کنتراها، در نیکاراگوئه هدایت می شد.
با این که رئیس جمهور رونالد ریگان از حامیان جنبش کنترا بود، شواهد در خصوص این که هدایت پول حاصله از فروش سلاح به ایران به کنتراها با اجازهٔ او بوده، مورد مناقشه است. یادداشت های دست نویس کاسپار واینبرگر در ۷ دسامبر ۱۹۸۵، نشان می دهند که ریگان از انتقال احتمالی گروگان ها با ایران، و نیز فروش موشک های ام آی ام - ۲۳ هاوک و بی جی ام - ۷۱ تاو به عناصر «میانه رو» در آن کشور مطلع بوده است. کاسپار واینبرگر نوشت که ریگان گفته «او می توانست پاسخگوی اتهامات غیرقانونی بودن باشد ولی نمی توانست به این اتهام پاسخی دهد که رئیس جمهور ریگان بزرگ قوی از فرصت آزاد کردن گروگان ها گذر کرده است» پس از افشای فروش تسلیحات در نوامبر ۱۹۸۶، ریگان در تلویزیون ملی ظاهر شد و گفت که انتقال تسلیحات رخ داده، ولی ایالات متحده در قبال گروگان ها تسلیحات داد و ستد نکرده است. تحقیقات در پی نابود شدن و عدم ارائهٔ حجم بزرگی از اسناد در خصوص این رسوایی، از سوی دولت ریگان به محققان، کند شد. در ۴ مارس ۱۹۸۷ ریگان در خطاب به تلویزیون ملی مسئولیت کامل همه اقداماتی که از آن مطلع نبوده را پذیرفت و اعتراف کرد «آنچه به عنوان گشایشی استراتژیک به ایران شروع شد، در هنگام اجرا، به تبادل اسلحه در قبال گروگان ها رو به زوال گذاشت. »
... [مشاهده متن کامل]
رسوایی ایران - کنترا بزرگ ترین بحران داخلی دوران ریاست جمهوری رونالد ریگان بود و افشای آن در ایران هم تأثیر قابل توجهی گذاشت.
این رسوایی با عملیاتی به منظور آزادسازی هفت گروگان آمریکایی که در لبنان اسیر عماد مغنیه بودند، آغاز شد. این گروه شبه نظامی پیوندهایی با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی داشت. برنامه ریزی شده بود که از انبارهای سلاحهای اسرائیل، تسلیحاتی را به ایران ارسال کنند، و آنگاه آمریکا انبارهای تسلیحات اسرائیل را از نو تأمین کرده و وجه آن را از اسرائیل دریافت کند. دریافت کنندگان ایرانی باید قول می دادند هر چه در توان شان باشد را برای آزادسازی گروگان های آمریکایی انجام دهند. سرگرد الیور نورث از شورای امنیت ملی ایالات متحده آمریکا در اواخر ۱۹۸۵ اصلاحاتی در نقشه تعبیه کرد، که بنا بر آن بخشی از عواید حاصل از فروش سلاح برای تأمین بودجهٔ مخالف جبهه آزادی بخش ملی ساندینیستا، یا همان کنتراها، در نیکاراگوئه هدایت می شد.
با این که رئیس جمهور رونالد ریگان از حامیان جنبش کنترا بود، شواهد در خصوص این که هدایت پول حاصله از فروش سلاح به ایران به کنتراها با اجازهٔ او بوده، مورد مناقشه است. یادداشت های دست نویس کاسپار واینبرگر در ۷ دسامبر ۱۹۸۵، نشان می دهند که ریگان از انتقال احتمالی گروگان ها با ایران، و نیز فروش موشک های ام آی ام - ۲۳ هاوک و بی جی ام - ۷۱ تاو به عناصر «میانه رو» در آن کشور مطلع بوده است. کاسپار واینبرگر نوشت که ریگان گفته «او می توانست پاسخگوی اتهامات غیرقانونی بودن باشد ولی نمی توانست به این اتهام پاسخی دهد که رئیس جمهور ریگان بزرگ قوی از فرصت آزاد کردن گروگان ها گذر کرده است» پس از افشای فروش تسلیحات در نوامبر ۱۹۸۶، ریگان در تلویزیون ملی ظاهر شد و گفت که انتقال تسلیحات رخ داده، ولی ایالات متحده در قبال گروگان ها تسلیحات داد و ستد نکرده است. تحقیقات در پی نابود شدن و عدم ارائهٔ حجم بزرگی از اسناد در خصوص این رسوایی، از سوی دولت ریگان به محققان، کند شد. در ۴ مارس ۱۹۸۷ ریگان در خطاب به تلویزیون ملی مسئولیت کامل همه اقداماتی که از آن مطلع نبوده را پذیرفت و اعتراف کرد «آنچه به عنوان گشایشی استراتژیک به ایران شروع شد، در هنگام اجرا، به تبادل اسلحه در قبال گروگان ها رو به زوال گذاشت. »
