ماتیس، هانْری (۱۸۶۹ـ۱۹۵۴)(Matisse, Henri)
تابلوی اتاق قرمز، اثر هانری ماتیس
نقاش، مجسمه ساز، و تصویرگر فرانسوی. از اصلی ترین شخصیت های نوآور هنر آغاز قرن بیستم بود. در شکل گیری فوْویسم سهم بسزایی داشت، و بعدها سبکی پدید آورد که خطوط مارپیچ قوی، طرح های دوبُعدی، و رنگ های درخشان از مشخصه های آن بودند. رقص (۱۹۱۰؛ ارمیتاژ، سن پترزبورگ)، نمونۀ شاخصی از این دسته آثار اوست. کارهای بعدی اش کاملاً انتزاعیاند، ازجمله کلاژهایش از شکل های کاغذی رنگی (گواش دکوپه). با تأثیر از امپرسیونیسم و سپس پُست امپرسیونیسم، در ۱۹۰۵ سبک فوویستی خود را با رنگ هایی قوی و گویا پروراند. از کوبیسم و دیگر گونه های پُرسروصدای هنر مدرن تا حد زیادی برحذر ماند، و بر جلوه های تزیینی رنگ و خط و فرم تکیه کرد؛ تابلوی اتاق قرمز (۱۹۰۸ـ۱۹۰۹؛ ارمیتاژ، سن پترزبورگ)، نمونه ای است از این دست. ماتیس از اوایل ۱۸۹۹، به مجسمه سازی نیز رو آورد، و در سال های بعد با حجم نمایی آزاد و نامتعارف طبع آزمایی کرد. مجموعۀ نقش برجستۀ مفرغی با نام پُشت (۱۹۰۹ـ۱۹۲۹)، از مشهورترین مجسمه های اوست. در مقام یک گرافیست، باسمۀ تیزابی، لیتوگراف، و گراوورهای چوبی را پدید آورد، ازجمله چاپنقش سنگی ایرانی، بازگشت به تاهیتی (۱۹۳۰، موزۀ هنرهای معاصر تهران)؛ نیز برای اشعار مالارمه، اولیس اثر جیمز جویس، و کتاب های دیگر تصویرسازی کرد. طراحی صحنه و لباس بالۀ روس دیاگیلف را نیز برعهده گرفت. نیز نمازخانۀ دومینیکن ها را در وانس، حوالی نیس، طراحی کرد و ساخت؛ این بنا که در ۱۹۵۱ در زمرۀ اماکن مقدس درآمد، از آثار مهم متأخر است که در آن، یک درون خانۀ مذهبی به شیوه ای کاملاً مدرن تزیین شده است. حدود ۱۹۱۰، شیفتۀ ظرافت های خیره کنندۀ هنر ایرانی شد، و با پروراندن هماهنگی رنگی، و سادگی تزیینی خطوط و سطوحِ این هنر، از کوبیسم، مکتبی که پس از فوویسم نامش بر سر زبان ها افتاد، دوری گزید و هرگز مجذوب آن نشد. چند سالی به گوشه وکنار جهان سفر کرد و در ۱۹۱۷ در نیس اقامت گزید، و نقاشی اش را به کشیدن درون خانه های مدیترانه ای، نقش اشیا، و زنان حرمسرا، منحصر ساخت. ایجاز بسیار، رنگ های درخشان، و استفادۀ آزادانه از نقوش پارچه ها به منزلۀ عنصر فرعیِ تزیینی، مشخصۀ آثار متأخر اوست.
تابلوی اتاق قرمز، اثر هانری ماتیس
نقاش، مجسمه ساز، و تصویرگر فرانسوی. از اصلی ترین شخصیت های نوآور هنر آغاز قرن بیستم بود. در شکل گیری فوْویسم سهم بسزایی داشت، و بعدها سبکی پدید آورد که خطوط مارپیچ قوی، طرح های دوبُعدی، و رنگ های درخشان از مشخصه های آن بودند. رقص (۱۹۱۰؛ ارمیتاژ، سن پترزبورگ)، نمونۀ شاخصی از این دسته آثار اوست. کارهای بعدی اش کاملاً انتزاعیاند، ازجمله کلاژهایش از شکل های کاغذی رنگی (گواش دکوپه). با تأثیر از امپرسیونیسم و سپس پُست امپرسیونیسم، در ۱۹۰۵ سبک فوویستی خود را با رنگ هایی قوی و گویا پروراند. از کوبیسم و دیگر گونه های پُرسروصدای هنر مدرن تا حد زیادی برحذر ماند، و بر جلوه های تزیینی رنگ و خط و فرم تکیه کرد؛ تابلوی اتاق قرمز (۱۹۰۸ـ۱۹۰۹؛ ارمیتاژ، سن پترزبورگ)، نمونه ای است از این دست. ماتیس از اوایل ۱۸۹۹، به مجسمه سازی نیز رو آورد، و در سال های بعد با حجم نمایی آزاد و نامتعارف طبع آزمایی کرد. مجموعۀ نقش برجستۀ مفرغی با نام پُشت (۱۹۰۹ـ۱۹۲۹)، از مشهورترین مجسمه های اوست. در مقام یک گرافیست، باسمۀ تیزابی، لیتوگراف، و گراوورهای چوبی را پدید آورد، ازجمله چاپنقش سنگی ایرانی، بازگشت به تاهیتی (۱۹۳۰، موزۀ هنرهای معاصر تهران)؛ نیز برای اشعار مالارمه، اولیس اثر جیمز جویس، و کتاب های دیگر تصویرسازی کرد. طراحی صحنه و لباس بالۀ روس دیاگیلف را نیز برعهده گرفت. نیز نمازخانۀ دومینیکن ها را در وانس، حوالی نیس، طراحی کرد و ساخت؛ این بنا که در ۱۹۵۱ در زمرۀ اماکن مقدس درآمد، از آثار مهم متأخر است که در آن، یک درون خانۀ مذهبی به شیوه ای کاملاً مدرن تزیین شده است. حدود ۱۹۱۰، شیفتۀ ظرافت های خیره کنندۀ هنر ایرانی شد، و با پروراندن هماهنگی رنگی، و سادگی تزیینی خطوط و سطوحِ این هنر، از کوبیسم، مکتبی که پس از فوویسم نامش بر سر زبان ها افتاد، دوری گزید و هرگز مجذوب آن نشد. چند سالی به گوشه وکنار جهان سفر کرد و در ۱۹۱۷ در نیس اقامت گزید، و نقاشی اش را به کشیدن درون خانه های مدیترانه ای، نقش اشیا، و زنان حرمسرا، منحصر ساخت. ایجاز بسیار، رنگ های درخشان، و استفادۀ آزادانه از نقوش پارچه ها به منزلۀ عنصر فرعیِ تزیینی، مشخصۀ آثار متأخر اوست.
wikijoo: ماتیس،_هانری_(۱۸۶۹ـ۱۹۵۴)