ماتریس واگذاری مسئولیت

ماتریس واگذاری مسئولیت[ ۱] که با نام RACI چارت[ ۲] ( /ˈreɪsiː/ ) یا «نمودار مسئولیت خطی»[ ۳] نیز شناخته می شود، مشارکت نقش های مختلف در تکمیل وظایف یا تحویل دادنی های یک پروژه یا فرایند کسب وکار را تشریح می کند. [ ۴] این ماتریس مخصوصاً برای روشن کردن نقش ها و مسئولیت ها در پروژه ها و فرایندهای عملکردی مفید است. [ ۵]
RACI مخففی است که از ۴ مسئولیت کلیدی که معمولاً استفاده می شوند مشتق شده است: مسئول، پاسخگو، مشاور و مطلع. [ ۶]
در اغلب موارد ممکن است نقش پاسخگو برای یک وظیفه یا تحویل دادنی، همان مسئول تکمیل آن باشد ( در ماتریس از طریق وظیفه یا تحویل دادنی با داشتن نقش پاسخگو برای آن نمایش داده شده است، اما هیچ نقشی مسئول تکمیل آن نیست، به عنوان مثال اشاره شده ) . غیر از این استثنا، معمولاً توصیه می شود هر نقشی در پروژه یا فرایند برای هر وظیفه، حداکثر فقط یکی از انواع مشارکت را بپذیرد. جایی که بیش از یک نوع مشارکت نشان داده شده، معمولاً به این اشاره دارد که آن مشارکت هنوز به طور کامل حل و فصل نشده است، که ممکن است ارزش این تکنیک در روشن کردن مشارکت هر نقش با هر وظیفه را نشان ندهد.
فرقی بین یک نقش و افراد معرفی شده به صورت جداگانه وجود دارد: یک نقش، توصیف کنندهٔ مجموعه ای از وظایف مرتبط است، ممکن است توسط افراد زیادی انجام شود، و یک فرد می تواند نقش های زیادی را بر عهده گیرد. مثلاً ممکن است یک سازمان ده نفر را داشته باشد که بتوانند نقش مدیر پروژه را ایفا کنند، اگرچه به طور سنتی هر پروژه در یک زمان تنها یک مدیر پروژه دارد و یک فرد که می تواند نقش مدیر پروژه را داشته باشد، ممکن است بتواند نقش تحلیل گر کسب وکار و تست کننده را نیز بر عهده گیرد.
معمولاً این ماتریس از یک محور عمودی ( ستون سمت چپ ) از وظایف ( به طور مثال از یک ساختار شکست کار «WBS» ) یا تحویل دادنی ها ( به طور مثال از یک ساختار شکست محصول «PBS» ) ، و یک محور افقی ( ردیف بالا ) از نقش ها ( به طور مثال از یک چارت سازمانی ) تشکیل می شود، همان طور که در تصویر مثالی از ماتریس تخصیص مسئولیت ( یا RACI ) نشان داده شده است.
تعدادی جایگزین برای ماتریس RACI وجود دارد که عبارتند از:
تفاوت هایی نیز در معنای انواع مشارکت در مدل RACI وجود دارد:
یک کدگذاری جایگزین وجود دارد که کمتر منتشر شده، اما توسط بعضی از کارورزان و نرم افزارهای نقشه برداری فرایند به کار می رود، که کاربرد کدهای R و A در طرح اصلی را تغییر می دهد. کل متدولوژی همان طور باقی مانده، اما این جایگزین پریشانی بالقوهٔ موجود در اصطلاحات پاسخگو و مسئول را از بین می برد، که ممکن است توسط متخصصان مدیریت درک شوند، اما این تفاوت همیشه آن قدر شفاف نیست که توسط دیگران نیز تشخیص داده شود: