مؤیدالممالک فکری ارشاد نمایشنامه نویس و روزنامه نگار عهد مشروطه و صاحب روزنامه صبح صادق و روزنامه ارشاد بوده است.
مویدالممالک در سال ۱۲۴۸ خورشیدی در تهران متولد شد. پدرش محمدخان امیرالامرا از بزرگان قاجار بود. او پس از به پایان رساندن تحصیلات خود در دارالفنون و آموختن زبان فرانسه، وارد خدمت دولتی شده و از طرف دولت مرکزی چندبار به حکومت ولایات مختلف چون مازندران و عراق و گلپایگان منصوب شد.
... [مشاهده متن کامل]
او در سال ۱۲۸۸ که سال پیروزی دوباره مشروطه خواهان بود دوباره به ایران بازگشت و به انتشار روزنامه ای به نام پلیس ایران پرداخت که هنوز چند ماه از فعالیتش نگذشته توسط وثوق الدوله بسته شد. در سال ۱۲۹۱ او به انتشار روزنامه ای به نام ارشاد پرداخت. شهرت این روزنامه به حدی شد که از این پس نام روزنامه به انتهای نام خانوادگی او اضافه شد و او را مؤیدالممالک فکری ارشاد نامیدند. مؤیدالممالک فکری ارشاد در کنار روزنامه نگاری به تئاتر نیز علاقه وافر نشان می داد به گونه ای که در شیوه نمایشنامه نویس پا در جای میرزا آقا تبریزی نهاد و با این شیوه دست به انتقاد از وضعیت نابسامان مردم پرداخت. نمایشنامه های او از مهمترین نمایشنامه های دوره مشروطه محسوب می شود. او حتی در اقدامی بیسابقه دست به تأسیس گروهی نمایشی برای اجرای نمایشنامه هایش زد که نام آن گروه نمایش عالی ارشاد بود. او در پاورقی روزنامه اش اقدام به چاپ آثارش می پرداخت و در اجراهایش گاه تکه هایی از مقالات روزنامه را می خواندند. او در سال ۱۲۹۵ هجری شمسی بر اثر بیماری حصبه در سن ۴۷ سالگی درگذشت.
فرزند دوم او معزالدیوان فکری نیز از نامداران تئاتر ایران بود. ایرج پزشکزاد نیز نوه دختری او می باشد.
از مؤیدالممالک سه نمایشنامه باقی مانده است که عبارتند از:
• سرگذشت یک روزنامه نگار
• حکام قدیم، حکام جدید
• عشق در پیری
دو نمایشنامه
• سه روز در مالیه
• سیروس کبیر
نیز از آثار اوست که متأسفانه موجود نمی باشند. مؤیدالممالک عناصری را از نمایشنامه های میرزا آقا تبریزی می گیرد ولی با هوشمندی از آن فراتر رفته و نکاتی مهم تر را بیان می کند. می توان گفت اثر حکام قدیم، حکام جدید یکی از آثار خوب دوره مشروطیت حاوی ظرافت های نمایشی است.
مویدالممالک در سال ۱۲۴۸ خورشیدی در تهران متولد شد. پدرش محمدخان امیرالامرا از بزرگان قاجار بود. او پس از به پایان رساندن تحصیلات خود در دارالفنون و آموختن زبان فرانسه، وارد خدمت دولتی شده و از طرف دولت مرکزی چندبار به حکومت ولایات مختلف چون مازندران و عراق و گلپایگان منصوب شد.
... [مشاهده متن کامل]
او در سال ۱۲۸۸ که سال پیروزی دوباره مشروطه خواهان بود دوباره به ایران بازگشت و به انتشار روزنامه ای به نام پلیس ایران پرداخت که هنوز چند ماه از فعالیتش نگذشته توسط وثوق الدوله بسته شد. در سال ۱۲۹۱ او به انتشار روزنامه ای به نام ارشاد پرداخت. شهرت این روزنامه به حدی شد که از این پس نام روزنامه به انتهای نام خانوادگی او اضافه شد و او را مؤیدالممالک فکری ارشاد نامیدند. مؤیدالممالک فکری ارشاد در کنار روزنامه نگاری به تئاتر نیز علاقه وافر نشان می داد به گونه ای که در شیوه نمایشنامه نویس پا در جای میرزا آقا تبریزی نهاد و با این شیوه دست به انتقاد از وضعیت نابسامان مردم پرداخت. نمایشنامه های او از مهمترین نمایشنامه های دوره مشروطه محسوب می شود. او حتی در اقدامی بیسابقه دست به تأسیس گروهی نمایشی برای اجرای نمایشنامه هایش زد که نام آن گروه نمایش عالی ارشاد بود. او در پاورقی روزنامه اش اقدام به چاپ آثارش می پرداخت و در اجراهایش گاه تکه هایی از مقالات روزنامه را می خواندند. او در سال ۱۲۹۵ هجری شمسی بر اثر بیماری حصبه در سن ۴۷ سالگی درگذشت.
فرزند دوم او معزالدیوان فکری نیز از نامداران تئاتر ایران بود. ایرج پزشکزاد نیز نوه دختری او می باشد.
از مؤیدالممالک سه نمایشنامه باقی مانده است که عبارتند از:
• سرگذشت یک روزنامه نگار
• حکام قدیم، حکام جدید
• عشق در پیری
دو نمایشنامه
• سه روز در مالیه
• سیروس کبیر
نیز از آثار اوست که متأسفانه موجود نمی باشند. مؤیدالممالک عناصری را از نمایشنامه های میرزا آقا تبریزی می گیرد ولی با هوشمندی از آن فراتر رفته و نکاتی مهم تر را بیان می کند. می توان گفت اثر حکام قدیم، حکام جدید یکی از آثار خوب دوره مشروطیت حاوی ظرافت های نمایشی است.
