لیدار

لیدار[ ۱] ( به انگلیسی: Lidar ) ، یا لایدار، یکی از فناوری های سنجش از راه دور است که با تاباندن لیزر به هدف و تجزیه و تحلیل نور بازتاب شده، فاصله را اندازه می گیرد. لایدار مشابه رادار است که بعضی اوقات نیز رادار لیزری نامیده می شود. اختلاف اصلی لایدار و رادار، طول موج های تابشی مورد استفاده است. رادار از طول موج هایی در ناحیه رادیویی استفاده می کند در حالی که لایدار طول موج های لیزری بکار می برد.
روش متداول برای تعیین کردن فاصله تا یک جسم یا سطح استفاده از پالس های لیزری است. مانند فناوری رادار که از امواج رادیویی استفاده می کند و فاصله تا جسم با اندازه گیری اختلاف زمانی بین ارسال پالس و دریافت پالس بازتابی تعیین می کنند. فناوری لایدار در زمین سنجی، ژئوماتیک، زمین شناسی زمین ریخت شناسی، لرزه سنجی، جنگل داری، ارزیابی فاصله دور و فیزیک هواشناسی کاربرد دارد، کاربرد لایدار شامل ALSM ( لیزر هوابرد نگاشت ردپا ) ، ارتفاع زمین سنجی به وسیلهٔ لیزر یا لایدار برای تهیه «نقشه عوارض نما» است. اسم مخفف دیگری به شکل «LADAR» ( آشکارسازی لیزر و مسافت یابی ) معمولاً در زمینه نظامی استفاده می شود. واژه رادار لیزری، نیز استفاده می شود اگرچه لایدار از ریزموج با امواج رادیویی استفاده نمی کند که برای رادار تعریف شده است.
تفاوت لایدار و رادار این است که لایدار از امواج الکترو مغناطیسی استفاده می کنند که طول موج های کوچکتری دارند. لایدار عمدتاً از طول موج های مرئی، فروسرخ نزدیک یا فرابنفش استفاده می کند. می توان جسمی با اندازه ای تقریباً برابر طول موج یا بزرگتر از آن را مجسم کرد؛ بنابراین Lidar به ذرات کلوئیدی موجود در هوا یا مایع و ذرات ابر حساس است و کاربردهای زیادی در تحقیقات هواشناسی و جوشناسی دارد.
اجسام فلزی و براق، امواج رادار ( رادیو یا مایکروویو ) را بسیار خوب بازمی تابانند؛ ولی غیرفلزات، مثل باران و سنگ بازتاب ضعیف تر، و بعضی از اجسام ممکن است هیچ بازتاب قابل تشخیص ایجاد نکنند. به این معنی که بعضی اجسام یا ترکیبات، با امواج رادار، نامرئی و غیرقابل تشخیص هستند. این به ویژه برای اجسام بسیار کوچک درست است.
لیزر یک راه حل برای این مشکل فراهم کرده است، چگالی پرتو و همدوسی ( Coherency ) آن بسیار عالی است. به علاوه طول موج ها خیلی کوچک تر از آن است که به وسیلهٔ سیستم های رادیویی قابل دستیابی باشد، در محدودهٔ mm۱۰ تا فرابنفش ( ۲۵۰nm ) . امواج در چنین طول موجی، از اجسام کوچک به خوبی بازتابیده می شوند. این نوع بازتاب، پخش معکوس امواج رادیویی نامیده می شود. انواع مختلف پراکندگی برای کاربردهای مختلف لایدار استفاده می شود؛ که معمول آن، تفرق عادی تابش ها Raman scattering; mie scattering هم چنین فلوئورسنت است. با توجه به انواع مختلف پخش معکوس امواج رادیویی، لایدار را می توان Lidar mie یا Lidar Rayling و raman Lidar و Nalfelk فلوئورسنت لایدار نامید. طول موج ها برای اندازه گیری دود، مه، و بقیه ذرات هوایی مناسب و ایده آل هستند.