لیتیوم

لیتیوم ( Lithium، از یونانی lithos به معنی سنگ ) با نماد شیمیایی Li یک فلز قلیایی نقره ای - سفید و نرم با عدد اتمی ۳ است. این عنصر در شرایط استاندارد دما و فشار سبک ترین فلز و کم چگالی ترین عنصر جامد است. مانند دیگر فلزهای قلیایی، لیتیوم هم بسیار واکنش پذیر و آتشگیر است به همین دلیل بیشتر آن را زیر روغن صنعتی یا نفت نگاه می دارند. اگر بر روی آن برشی پدید آید، بخش بریده شده دارای جلای فلزی خواهد بود اما به دلیل واکنش پذیری زیاد آن خیلی زود با رطوبت هوا واکنش می دهد، هوا باعث اکسید شدن آن می شود و به رنگ نقره ای تیره مایل به خاکستری و سپس سیاه در می آید. به دلیل واکنش پذیری بالای لیتیوم، هرگز نمی توان آن را به صورت عنصر آزاد در طبیعت پیدا کرد. بلکه همواره در بخشی از یک ترکیب شیمیایی که بیشتر یونی است، پیدا می شود. لیتیم در چندتا از کانی های پگماتیتی یافت می شود، اما از آنجایی که با آب واکنش می دهد، به صورت یون در آب اقیانوس ها و به صورت نمک در آب ها و رس دیده می شود. در رویکرد تجاری، لیتیم را از برق کافت آمیخته ای از لیتیم کلرید و پتاسیم کلرید به دست می آورند.
لیتیوم و ترکیب های آن کاربردهای فراوانی دارند از آن جمله در شیشه و سرامیک پایدار در برابر گرما، آلیاژهای با مقاومت بالا نسبت به وزن که در فضاپیماها کاربرد دارد، باتری های لیتیوم و لیتیم - یون. کاربردهای یاد شده بیش از نیمی از لیتیوم تولیدی را از آن خود می کند.
در ظاهر این طور به نظر می رسد که لیتیوم هیچ نقشی در زندگی حیوان ها و گیاهان ندارد و آن ها بدون لیتیوم هم می توانند زنده بمانند، اما در عمل در همهٔ اندام های زنده می توان ردپای بسیار کم رنگ لیتیوم را پیدا کرد. یون لیتیوم که در قالب نمک های گوناگون پیدا می شود بر روی اعصاب انسان اثر می گذارد و لیتیوم می تواند به عنوان دارو در درمان اختلال دوقطبی کمک کند.
تاریخچه لیتیوم را ( واژه یونانی lithos به معنی سنگ ) ، "Johann Arfvedson" در سال ۱۸۱۷ کشف کرد. "Arfvedson" این عنصر جدید را هنگامی که در سوئد مشغول تجزیه و تحلیل بود، با مواد معدنی خاصی کشف نمود. "Christian Gmelin" در سال ۱۸۱۸، اولین کسی بود که شاهد قرمزرنگ شدن نمک لیتیم در شعله آتش بود. اما هر دوی این افراد، در جداسازی این عنصر از نمکش ناکام ماند.
این عنصر را برای اولین بار "W. T. Brande" و "Humphrey Davy" با استفاده از الکترولیز اکسید لیتیوم جدا کردند. تولید تجاری فلز لیتیم در سال ۱۹۲۳ به وسیلهٔ شرکت آلمانی Metallgesellschaft AG و با استفاده از الکترولیز کلرید لیتیم و کلرید پتاسیم مذاب محقق گشت.