لپنسکی ویر

لِپِنْسْکی ویر (Lepenski Vir)
لِپِنْسْکی ویر
سکونتگاهی ماقبل تاریخی در درّۀ رود دانوب. رود دانوب از این محل به تنگۀ آیرن گِیتس، واقع در یوگسلاوی سابق، در مرز رومانی جریان می یابد. این محل یکی از قدیمی ترین سکونتگاه های مربوط به عصر کشاورزی است و قدمتش به هزارۀ ۶پ م می رسد. این سکونتگاه شاید نخستین سکونتگاه اواخر دورۀ میان سنگی و اوایل عصر نوسنگی باشد و به بهترین نحو در شبه جزیرۀ بالکان محفوظ مانده است. این محل اکنون زیر آب دریاچه ای مصنوعی فرو رفته است. در آن جا مجموعه ای از خانه های غیرعادی ذوزنقه ای شکل یافت شده است که با تندیس های بزرگ سنگ آهکی انسان هایی شبیه به ماهی مرتبط اند و به قرارگاه قبلی قومی شکارچی ـ ماهی گیر تعلق دارند. قسمت انتهایی همۀ سکونتگاه ها وسیع و در جهت رودخانه و کف آن ها از سنگ آهک بود و احتمالاً سقفی چوبی داشتند. اجاق ها و بخاری ها متشکل از قالب های سنگ آهک در درون گودال های بلند و باریک بودند؛ و در برخی موارد، دفن آدمیان در همان حول و حوش صورت می گرفت. بام خانه ها احتمالاً با چرم دبّاغی شده یا با کاهگل قرمز پوشانده می شد. وجود خانه ای بزرگ تر در مرکز سکونتگاه شاید بر قشربندی اجتماعی دلالت داشته باشد. خوراک قوم وابسته به ماهی بود و با پیشرفت ماهی گیری و فن قایق سازی ارتباط داشت. شیوۀ زندگی ساکنان یک جانشینی بود که با بهره گیری از سنّت قبلی شکارگری پدید آمده بود. منابع غذایی عبارت بودند از گربه ماهی (اِسبِله)، ماهی کپور، گوزن، و خوک وحشی.