لویَه جَرگه یا مجلس بزرگ یا جرگهٔ ملی، به معنی «گردهمایی بزرگ سران قبایل افغانستان» است.
لویه جرگه در بیشتر موارد از سوی پادشاه یا رئیس جمهور فراخوانده شده و اعضای آن می توانند هم انتخابی و هم انتصابی باشند. نخستین جرگه در سال ۱۱۶۰ هجری قمری ( ۱۱۲۶ هجری خورشیدی / ۱۷۴۷ میلادی ) برگزار شد. این جرگه که سرنوشت و آینده کشور تازه ای به نام افغانستان را رقم زد، پس از کشته شدن نادر شاه افشار، در مزار شیر سرخ در قلعه نظامی نادرآباد به تاریخ مهرماه ۱۱۲۶ ه. ش برگزار شد و نُه روز به درازا کشید. پس از نُه روز مباحثه میان سران اقوام غلزایی، پوپلزایی، نورزایی، سدوزایی، بدیچی و دیگران، احمدشاه ابدالی از قوم سدوزایی به عنوان پادشاه برگزیده شد.
... [مشاهده متن کامل]
بقدرت رسیدن احمدشاه ابدالی توسط اولین لویه جرگه و تشکیل حکومت جدید در قندهار، در تاریخ به عنوان استقلال مجدد افغانستان از اشغال ایران یاد می شود
لویه جرگه واژه ای پشتو است که در زبان فارسی دری به معنی جرگه بزرگ است. جرگه واژه ای فارسی و به معنی گروه و صف آمده است. جرگه در کاربردهای سیاسی - اجتماعی آن به معنی گردهمایی و نشست است. به عبارت دیگر هر مجلس، جلسه و اجلاسی که برای تصمیم گیری، نظرخواهی و رایزنی دربارهٔ یک امر محلی، ملی و قومی برگزار شود، جرگه است.
«لویه جرگه» در افغانستان، به نشست بزرگ متنفذان قومی گفته می شود که بیشتر برای تصمیم گیری های مهم کشوری برگزار می شود. این نشست که یک روش بدوی و فاقد سازوکارهای دمکراتیک است، بیشتر از سوی حاکمان و با هدف کسب مشروعیت داخلی یا مشروعیت دادن به یک تصمیم مهم برگزار می شود.
محتوای جرگه برای سنجش آرای عمومی است. از این رو برخی آن را گونه ای رفراندم یا همه پرسی خوانده اند. منظور از تشکیل جرگه ها چاره جویی، رسیدگی و تصمیم گیری همگانی دربارهٔ یک مسئله سیاسی - اجتماعی است. معمولاً یک تَن اداره آن را به عهده می گیرد و موضوع خاصی را به همه پرسی می گذارد تا شرکت کنندگان روی آن مباحثه کنند.
برگزارکنندگان لویه جرگه می کوشند کسانی را به این نشست دعوت کنند که تابع دولت مرکزی اند و طرح و رویکردی در مخالفت با آنچه برگزارکنندگان می خواهند، در سر ندارند. به همین دلیل، در تاریخ افغانستان، هیچ لویه جرگه ای نقشی جز تأیید و رای مثبت به آنچه حاکمان افغانستان خواسته اند، نداشته است.
لویه جرگه در بیشتر موارد از سوی پادشاه یا رئیس جمهور فراخوانده شده و اعضای آن می توانند هم انتخابی و هم انتصابی باشند. نخستین جرگه در سال ۱۱۶۰ هجری قمری ( ۱۱۲۶ هجری خورشیدی / ۱۷۴۷ میلادی ) برگزار شد. این جرگه که سرنوشت و آینده کشور تازه ای به نام افغانستان را رقم زد، پس از کشته شدن نادر شاه افشار، در مزار شیر سرخ در قلعه نظامی نادرآباد به تاریخ مهرماه ۱۱۲۶ ه. ش برگزار شد و نُه روز به درازا کشید. پس از نُه روز مباحثه میان سران اقوام غلزایی، پوپلزایی، نورزایی، سدوزایی، بدیچی و دیگران، احمدشاه ابدالی از قوم سدوزایی به عنوان پادشاه برگزیده شد.
... [مشاهده متن کامل]
بقدرت رسیدن احمدشاه ابدالی توسط اولین لویه جرگه و تشکیل حکومت جدید در قندهار، در تاریخ به عنوان استقلال مجدد افغانستان از اشغال ایران یاد می شود
لویه جرگه واژه ای پشتو است که در زبان فارسی دری به معنی جرگه بزرگ است. جرگه واژه ای فارسی و به معنی گروه و صف آمده است. جرگه در کاربردهای سیاسی - اجتماعی آن به معنی گردهمایی و نشست است. به عبارت دیگر هر مجلس، جلسه و اجلاسی که برای تصمیم گیری، نظرخواهی و رایزنی دربارهٔ یک امر محلی، ملی و قومی برگزار شود، جرگه است.
«لویه جرگه» در افغانستان، به نشست بزرگ متنفذان قومی گفته می شود که بیشتر برای تصمیم گیری های مهم کشوری برگزار می شود. این نشست که یک روش بدوی و فاقد سازوکارهای دمکراتیک است، بیشتر از سوی حاکمان و با هدف کسب مشروعیت داخلی یا مشروعیت دادن به یک تصمیم مهم برگزار می شود.
محتوای جرگه برای سنجش آرای عمومی است. از این رو برخی آن را گونه ای رفراندم یا همه پرسی خوانده اند. منظور از تشکیل جرگه ها چاره جویی، رسیدگی و تصمیم گیری همگانی دربارهٔ یک مسئله سیاسی - اجتماعی است. معمولاً یک تَن اداره آن را به عهده می گیرد و موضوع خاصی را به همه پرسی می گذارد تا شرکت کنندگان روی آن مباحثه کنند.
برگزارکنندگان لویه جرگه می کوشند کسانی را به این نشست دعوت کنند که تابع دولت مرکزی اند و طرح و رویکردی در مخالفت با آنچه برگزارکنندگان می خواهند، در سر ندارند. به همین دلیل، در تاریخ افغانستان، هیچ لویه جرگه ای نقشی جز تأیید و رای مثبت به آنچه حاکمان افغانستان خواسته اند، نداشته است.
