لوکاچ جورجی

دانشنامه آزاد فارسی

لوکاچ، جورجی (۱۸۸۵ـ۱۹۷۱)(Lukacs, Gyorgy)
لوکاچ، جورجی
فیلسوف مارکسیست، منتقد ادبی و نویسندۀ مجاری. مدتی کوتاه در ۱۹۱۹ و ۱۹۵۶ در حکومت مجارستان وزیر شد، اما سال های زیادی را در تبعید در روسیه سپری کرد. لوکاچ یکی از معروف ترین نظریه پردازان مارکسیست در نیمۀ اول قرن ۲۰ بود. با ایجاد پیوند میان هنر و مبارزۀ طبقاتی، نظریۀ زیباشناختی مارکسیستی خود را صورت بندی کرد. آثار اولیه اش نظیر جان و صورت ها(۱۹۱۰) و نظریۀ رمان(۱۹۲۰) متأثر از وِبر و مارکس بودند. لوکاچ در مارکسیسم راهی برای غلبه بر ثنویت سوژه و اوبژه که ذاتی فلسفۀ غرب بود مشاهده می کرد. تجربۀ طبقۀ کارگر می تواند هم به سوژه و هم به اوبژۀ تاریخ تبدیل شود و هماهنگی و تمامیت را تحقق بخشد. در این نقطه است که چشم بندی های اید ئولوژی سرمایه داری، به خصوص بت وارگی کالا، پشت سرگذاشته خواهد شد. لوکاچ پس از عزیمت به وین تاریخ و آگاهی طبقاتی (۱۹۲۳) را نوشت که ارزیابی مجدد او از مارکسیسم به حساب می آمد. این کتاب در محافل مارکسیسم رسمی، نوعی تجدیدنظر در معیارهای مارکسیستی ـ لنینیستیِ ارتدوکس شمرده شد. پس از به قدرت رسیدن هیتلر در ۱۹۳۳ لوکاچ به مسکو رفت و در انستیتوی مارکس ـ انگلس و انستیتوی فلسفۀ آکادمی علوم شوروی به کار پرداخت. پس از جنگ جهانی دوم به مجارستان بازگشت و در بوداپست استاد فلسفه و زیباشناسی شد. تفسیرهای ایده آلیستی او از مارکسیسم آثارش را به کانون مناقشه تبدیل کرد. درگیری اش در انقلاب ضد کمونیستی ۱۹۵۶ مجارستان، او را به پشت صحنه راند، در ۱۹۶۵ از وی اعادۀ حیثیت شد.

پیشنهاد کاربران

بپرس