لومیکن

لومیکَن ( انگلیسی: Lumican ) یا «لومیکان» یا به اختصار «LUM» نام یک پروتئین ماتریکس برون یاخته ای است که در انسان توسط ژن «LUM» بر روی کروموزوم ۱۲ کُد می شود. [ ۴] [ ۵]
لومیکَن نوعی پروتئوگلیکان است و وزن ملکولی اش در حدود ۴۰ کیلو دالتون بوده و دارای ۴ دومِـین اصلی داخل مولکولی است. [ ۶]
این پروتئین یکی از پروتئیوگلیکان هایِ کراتان سولفاتیِ اصلی در قرنیه چشم است؛ اما به طور یکنواخت در بیشتر بافت های مزانشیمی در همه جای بدن انسان یافت می شود. [ ۷]
شفاف بودنِ قرنیهٔ انسان، به دلیل هم ترازیِ دقیق رشته های کلاژن توسط لومیکَن ( و کراتوکن ) در فضای بین رشته ای است. لومیکان در ماتریکس برون یاخته ایِ بافت رحم زنان در سن باروری موجود است[ ۸] و میزانش در دوران یائسگی کاهش می یابد.
جهش و غیرفعال شدن این ژن در موش ها سبب بروز لکه در قرنیهٔ هر دو چشم و همچنین شکنندگی پوست می شود. [ ۹] همچنین این موش ها، کلاژن غیرطبیعی در بافت قلب داشته و فیبریل های کم و ضخیمی در قلب پیدا می کنند. [ ۱۰] موش هایی که کمبود همزمان لومیکَن و فیبرومودولین داشتند دچار التهاب شدید تاندون ها بودند. [ ۱۱]
متاآنالیزهای اخیر نشان داد که بر خلاف تصور قبلی، این ژن در بروز نزدیک بینی شدید نقشی ندارد. [ ۱۲]
لومیکَن در مایع فضای بین جنبی مبتلایان به «آدنوکارسینوم ریوی» به میزان زیادی موجود است[ ۱۳] که این موضوع مربوط به ماتریکس برون یاخته ایِ اطراف تومور است. در بیش از نیمی از بیماران مبتلا به «آدنوکارسینوم مجاری لوزالمعده»، [ ۱۴] وجودِ لومیکَن در ماتریکس برون یاخته ایِ دورِ تومور، موجب کاهش عود متاستاتیک بیماری پس از جراحی و افزایش سه برابری طول عمر در مقایسه با آنانی شد که لومیکَن را نداشتند. از آنجایی که لومیکَن قادر است به طور مستقیم به MMP14 متصل شده و آنرا مهار کند، این پروتئین احتمالاً از طریقِ جلوگیری از پروتئولیز کلاژن ماتریکس برون یاخته ای توسط آنزیم MMP14، در جلوگیری از پیشرفت تومور مؤثر است. [ ۱۵]