لوح نوری

لوح نوری ( به انگلیسی: Optical disc ) یک رسانه جداشدنی و دستگاه ذخیره سازی داده است و نوعی لوح تخت با یک لایه پلاستیکی که داده ها ( اطلاعات ) به وسیله لیزر و با ایجاد حفره های بسیار کوچک در شیارهای حلزونی مارپیچی ( همانند اثر سوزن بر روی شیارهای سطح صفحه گرامافون ) در سطح آن ذخیره می شوند. این اطلاعات به صورت ارقام دودویی ( باینری ) بر روی دیسک، کد شده و با لیزری ضعیف تر و یک چشم الکتریکی ( فوتوسل ) در دیسک گردان های نوری خوانده می شوند. دیسک های نوری در اندازه های متفاوت از ۷٫۶ تا ۳۰ سانتیمتر ( ۳ تا ۱۲ اینچ ) قطر یافت می شوند، با اینحال رایج ترین دیسک ها دارای قطر ۱۲ سانتیمتر ( ۴٫۸ اینچ ) می باشند. از انواع رایج دیسک های نوری می توان به لوح فشرده ( سی دی - رام ) و همچنین دی وی دی اشاره کرد که انواع داده های کامپیوتری، نرم افزار، متن دانشنامه، موسیقی و فیلم های سینمایی را می توانند با ظرفیت بالایی در خود جای دهند. [ ۱] دیسک های بلو - ری نیز به عنوان نسل جدید دیسک های نوری، از گنجایش بسیار بیشتری برخوردارند.
در گذشته، موسیقی بر روی صفحات گرامافون ( فونوگراف ) ذخیره و توسط دستگاه گرامافون خواند می شد. اما به دلیل مشکلاتی که این دستگاه ها داشتند که از جملهٔ این عیب ها می توان به اندازهٔ بزرگ این رسانه اشاره کرد، شرکت های فعال در این امر تصمیم گرفتند که رسانه ای تولید کنند که بتوان موسیقی را به صورت دیجیتالی بر روی آن کد کرد. علی رقم اینکه دلیل اولیهٔ پیدایش این رسانه ها، ذخیرهٔ موسیقی بر روی آن بود، اما به سبب پیدایش الگوهای مناسب برای ذخیره کردن اطلاعات به صورت دیجیتالی بر روی آنها، بعدها مورد بهره برداری گسترده تری واقع گشتند. [ ۲] نخستین تلاش ها برای تولید سی دی در سال ۱۹۷۰ توسط شرکت فیلیپس صورت گرفت. این تلاش ها ابتدا با هدف تولید دیسکهایی تحت عنوان ALP صورت گرفت که بتوانند جایگزین مناسبی برای صفحات گرامافون معروف آن زمان یعنی «وینیل» Vinyl Records باشند. از جمله ویژگی های مدنظر این شرکت برای این دیسک ها به منظور حضور بهتر و قویتر در بازار و توانایی رقابت با نمونه های مشابه به این قرار بود:
• توانایی پشتیبانی از سیستم پخش صدای چهار بانده.
• سایز کوچکتر
• توانایی ذخیره کردن یک ساعت موسیقی
اما به سبب محدودیت های موجود، دیسک مد نظر آن ها قطری معادل ۲۰ سانتیمتر را احتیاج داشت که انتظارات آن ها را برآورده نمی نمود؛ لذا پروژه به طور موقت ترک شد تا اینکه ۷ سال بعد یعنی در سال ۱۹۷۷ با پیگیری جدی تر پروژه توسط مسئولین شرکت فیلیپس، پروژه به نتیجهٔ نهایی خود نائل آمد. در ابتدا نام هایی همچون Compact Rack, Mini Rack و Mini Disc برای این رسانه پیشنهاد شد، اما نهایتاً نام «لوح فشرده» برای آن برگزیده شد و امروزه ما این رسانه را تحت عنوان این نام می شناسیم. بعد از آن اولین سی دی در ماه مارس سال ۱۹۷۹ در شهر آیندهوون هلند، توسط شرکت فیلیپس، به بازار معرفی شد. در شکل ۱ تصویر کنفرانسی که در طی آن از اولین سی دی پرده برداری شد را ملاحظه می کنید.