لوتِر، مارتین (۱۴۸۳م ـ۱۵۴۶)(Luther, Martin)
لوتِر، مارتین
مصلح مسیحی آلمانی، از پایه گذاران مذهب پروتستان. هنگامی که کشیشی در دانشگاه ویتنبرگ بود، اثری در انتقاد از فروش آمرزش (عفو از کیفر گناهان) نوشت. شارل پنجم، فرمانروای امپراتوری مقدس روم، در ۱۵۲۱، او را به دِیِت (مجلس بلندپایگان امپراتوری) در وُرمس آلمان فراخواند، اما او اعتراضات خود را پس نگرفت. هر چند در آغاز تنها خواهان اصلاحات بود، سرانجام باعث شقاق در مسیحیت شد و درپی اعلام اعتقادنامه یا اعترافنامۀ آوگسبورگ در ۱۵۳۰، کلیسای پروتستان پا به عرصۀ وجود نهاد. لوتر سلسله جنبان انقلاب پروتستان به شمار می رود و مکتب لوتر اکنون مذهب غالب در بسیاری از کشورهای شمال اروپا ازجمله آلمان و سوئد و دانمارک است.مذهب لوتر. لوتر در آیسلیبن به دنیا آمد و پدرش کارگر معدن بود. در دانشگاه اِرفورت تحصیل کرد و سه سال در صومعۀ اوگوستینی آن جا زندگی رهبانی در پیش گرفت. در ۱۵۰۷ کشیش شد و اندکی بعد به نام مدرس و واعظ در دانشگاه ویتنبرگ انظار را جلب کرد. در سفری به رم (۱۵۱۱) از دیدن ثروت و تجمل کلیسای کاتولیک در قیاس با فقر مردم آلمان تکان خورد. سپس از مطالعۀ کتاب مقدس، خاصه صحف مزامیر و رومیان و غلاطیان و عبرانیان، به این نتیجه رسید که عمل صالح و اعتراف نمی تواند انسان را به رستگاری برساند؛ برائت به ایمان و عطیۀ خداوند است. او معتقد بود که کلیسا بر خطاست که زیارت و بقایای متبرک قدیسانو کفاره و نظایر آن را اسباب رستگاری می داند. در ۱۵۱۶ـ۱۵۱۷ که یوهان تِتسل (۱۴۵۵ـ۱۵۱۹)، فرایار دومینیکی، را به آلمان فرستادند تا با فروش آمرزش به مردم برای بازسازی کلیسای سان پیِتروی رم پول گردآوری کند، لوتر از فکر این کلیسا که برای کسب درآمد، رستگاری را قابل خرید و فروش نشان می دهد، وحشت کرد. در ۳۱ اکتبر ۱۵۱۷ اعلامیه ای حاوی «۹۵ مسئله» به درِ کلیسای ویتنبرگ کوبید و در آن این اعمال را به باد انتقاد گرفت و دین را رابطه ای باطنی با خدا توصیف کرد. سال بعد به رم احضار شد تا از خود دفاع کند، ولی او سخت تر از پیش به دستگاه پاپ تاخت و در ۱۵۲۰، سه اثر بزرگش را انتشار داد. در کتاب اول به نام خطاب به اشراف آلمان مرجعیت پاپ را مردود شمرد و آلمان ها را به اتحاد علیه استثمارگری پاپ و اصلاح کلیسا فراخواند. در کتاب دوم، در آزادی مسیحی، ماهیت مسیحیت را شکافت و مدعی شد که «روح ... تنها به ایمان برائت می یابد و نه با هیچ عمل دیگر»؛ عقیده ای که اُسّ اساس الهیات جنبش اصلاح دینی شد. در اثر سوم، در اسارات بابلی کلیسا، پنج ساکرامنت از هفت ساکرامنت مرعی زمان خود و نیز اصل قلب ماهیت (تبدیل نان و شراب به گوشت و خون مسیح در مراسم عشای ربانی) را رد کرد. هنگامی که توقیعی از جانب پاپ علیه او منتشر شد، در ملأ عام آن را سوزاند. در دیت ورمس (۱۵۲۱) کارل پنجم از او خواست که دست از مخالفت بردارد؛ پاسخ لوتر ـ که گفت «من همچنان ایستاده ام» ـ آغازگر جنبش اصلاح دینی شد. در راه بازگشت از وُرمس، الکتور ساکس وی را تحت «توقیف تأمینی» خود در قلعۀ وارتبورگ قرار داد. بعدها لوتر با اراسموس متکلم هلندی که قبلاً از حمله های او به مرجعیت پاپ حمایت کرده بود، اختلاف پیدا کرد و درگیر مناقشات خشونت آمیز با مخالفان سیاسی و مذهبی اش شد. پس از انتشار «اعتراف نامۀ آگسبورگ»، لوتر رفته رفته از رهبری نهضت پروتستان کناره گرفت. ترجمۀ لوتر از کتاب مقدس را عموماً آغاز ادبیات جدید آلمان به شمار می آورند. در ۱۵۲۵ مارتین لوتر با کاتارینا فون بورا، از راهبه های سیسترسیان در آلمان، ازدواج کرد. نیز ← لوتری،_آیین
لوتِر، مارتین
مصلح مسیحی آلمانی، از پایه گذاران مذهب پروتستان. هنگامی که کشیشی در دانشگاه ویتنبرگ بود، اثری در انتقاد از فروش آمرزش (عفو از کیفر گناهان) نوشت. شارل پنجم، فرمانروای امپراتوری مقدس روم، در ۱۵۲۱، او را به دِیِت (مجلس بلندپایگان امپراتوری) در وُرمس آلمان فراخواند، اما او اعتراضات خود را پس نگرفت. هر چند در آغاز تنها خواهان اصلاحات بود، سرانجام باعث شقاق در مسیحیت شد و درپی اعلام اعتقادنامه یا اعترافنامۀ آوگسبورگ در ۱۵۳۰، کلیسای پروتستان پا به عرصۀ وجود نهاد. لوتر سلسله جنبان انقلاب پروتستان به شمار می رود و مکتب لوتر اکنون مذهب غالب در بسیاری از کشورهای شمال اروپا ازجمله آلمان و سوئد و دانمارک است.مذهب لوتر. لوتر در آیسلیبن به دنیا آمد و پدرش کارگر معدن بود. در دانشگاه اِرفورت تحصیل کرد و سه سال در صومعۀ اوگوستینی آن جا زندگی رهبانی در پیش گرفت. در ۱۵۰۷ کشیش شد و اندکی بعد به نام مدرس و واعظ در دانشگاه ویتنبرگ انظار را جلب کرد. در سفری به رم (۱۵۱۱) از دیدن ثروت و تجمل کلیسای کاتولیک در قیاس با فقر مردم آلمان تکان خورد. سپس از مطالعۀ کتاب مقدس، خاصه صحف مزامیر و رومیان و غلاطیان و عبرانیان، به این نتیجه رسید که عمل صالح و اعتراف نمی تواند انسان را به رستگاری برساند؛ برائت به ایمان و عطیۀ خداوند است. او معتقد بود که کلیسا بر خطاست که زیارت و بقایای متبرک قدیسانو کفاره و نظایر آن را اسباب رستگاری می داند. در ۱۵۱۶ـ۱۵۱۷ که یوهان تِتسل (۱۴۵۵ـ۱۵۱۹)، فرایار دومینیکی، را به آلمان فرستادند تا با فروش آمرزش به مردم برای بازسازی کلیسای سان پیِتروی رم پول گردآوری کند، لوتر از فکر این کلیسا که برای کسب درآمد، رستگاری را قابل خرید و فروش نشان می دهد، وحشت کرد. در ۳۱ اکتبر ۱۵۱۷ اعلامیه ای حاوی «۹۵ مسئله» به درِ کلیسای ویتنبرگ کوبید و در آن این اعمال را به باد انتقاد گرفت و دین را رابطه ای باطنی با خدا توصیف کرد. سال بعد به رم احضار شد تا از خود دفاع کند، ولی او سخت تر از پیش به دستگاه پاپ تاخت و در ۱۵۲۰، سه اثر بزرگش را انتشار داد. در کتاب اول به نام خطاب به اشراف آلمان مرجعیت پاپ را مردود شمرد و آلمان ها را به اتحاد علیه استثمارگری پاپ و اصلاح کلیسا فراخواند. در کتاب دوم، در آزادی مسیحی، ماهیت مسیحیت را شکافت و مدعی شد که «روح ... تنها به ایمان برائت می یابد و نه با هیچ عمل دیگر»؛ عقیده ای که اُسّ اساس الهیات جنبش اصلاح دینی شد. در اثر سوم، در اسارات بابلی کلیسا، پنج ساکرامنت از هفت ساکرامنت مرعی زمان خود و نیز اصل قلب ماهیت (تبدیل نان و شراب به گوشت و خون مسیح در مراسم عشای ربانی) را رد کرد. هنگامی که توقیعی از جانب پاپ علیه او منتشر شد، در ملأ عام آن را سوزاند. در دیت ورمس (۱۵۲۱) کارل پنجم از او خواست که دست از مخالفت بردارد؛ پاسخ لوتر ـ که گفت «من همچنان ایستاده ام» ـ آغازگر جنبش اصلاح دینی شد. در راه بازگشت از وُرمس، الکتور ساکس وی را تحت «توقیف تأمینی» خود در قلعۀ وارتبورگ قرار داد. بعدها لوتر با اراسموس متکلم هلندی که قبلاً از حمله های او به مرجعیت پاپ حمایت کرده بود، اختلاف پیدا کرد و درگیر مناقشات خشونت آمیز با مخالفان سیاسی و مذهبی اش شد. پس از انتشار «اعتراف نامۀ آگسبورگ»، لوتر رفته رفته از رهبری نهضت پروتستان کناره گرفت. ترجمۀ لوتر از کتاب مقدس را عموماً آغاز ادبیات جدید آلمان به شمار می آورند. در ۱۵۲۵ مارتین لوتر با کاتارینا فون بورا، از راهبه های سیسترسیان در آلمان، ازدواج کرد. نیز ← لوتری،_آیین
wikijoo: لوتر،_مارتین_(۱۴۸۳م_ـ۱۵۴۶)