لواش

پژوهشگران زبان شناسی، از جمله جهانگیری، معتقدند که واژه ی �لواش� از فارسی میانه مشتق شده است. در فارسی میانه واژه ای مشابه �لاوَک / lāvak� وجود داشته است که به معنای نان نازک و پهن بوده است. این واژه به تدریج در فارسی نو به شکل �لواش� درآمده است.
2. ریشه ی واژه:
�لاوَک� در فارسی میانه از ریشه ی l - v یا lāv آمده است که به معنای نازکی یا پهنی است.
این واژه در منابع فارسی نو و متون تاریخی قرون اخیر ایران تثبیت شده و پیش از حضور گسترده ی ترک ها در ایران، مورد استفاده بوده است.
- - -
۲. شواهد تاریخی
1. سفرنامه ها و منابع تاریخی:
اولیا چلبی ( سده ۱۱ هـ. ق ) : از نان نازک ایرانی به نام �لواش� یاد شده است، در حالی که ترکی زبان غالب در مناطق مورد اشاره نبوده است.
شاردن ( سده ۱۷ م ) : در سفرنامه ی خود درباره ی نان های ایرانی، از لواش به عنوان نانی سنتی ایرانی نام برده است.
منابعی مانند تاریخ ایران براون و تاریخ اجتماعی تهران جعفر شهری نیز به لواش به عنوان نان رایج ایرانی اشاره کرده اند.
2. نکته مهم:
لواش به عنوان نان در مناطق ایرانی نشین و قبل از نفوذ ترک ها مورد استفاده بوده است. این یعنی واژه و محصول پیشینه ای ایرانی دارد.
- - -
۳. نقد ادعای �واژه ی ترکی�
ادعا می شود: �لواش کلمه ای تورکی است و به معنی نان نازک پهن است�.
بررسی تاریخی:
ترکی ها پس از قرون ۱۰–۱۱ هجری به ایران وارد شدند، اما واژه ی لواش و مصرف آن در منابع ایرانی قبل از این دوره دیده می شود.
لغتنامه های فارسی:
دهخدا و شاهمرسی ممکن است واژه را در منابع ترکی هم ثبت کرده باشند، اما ثبت یک واژه در زبان های دیگر به معنای اصالت آن نیست. بسیاری از واژه های فارسی به زبان های منطقه ای راه یافته اند.
نتیجه: لواش یک واژه ی فارسی با پیشینه ی تاریخی است و ریشه ی ترکی ندارد.
- - -
۴. منابع معتبر برای استناد
1. جهانگیری، فرهنگ فارسی میانه و تطورات واژگان.
2. ویلم فلور، تاریخ نان در ایران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۸.
3. جعفر شهری، تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم هجری، ۱۳۷۹.
4. محمدتقی بهار، سیاحتنامه اولیا چلبی، ۱۳۶۵.
5. ادوارد براون، تاریخ ایران، جلد ۳، ۱۳۷۶.
6. نصرالله افجه ای، تاریخ فرهنگ و آداب غذایی ایران، ۱۳۸۰.
7. محمود جوادی، نان و نانوا در ایران باستان و دوره اسلامی، ۱۳۹۰.
8. زهرا حسینی، مطالعات مردم شناسی غذایی ایران، ۱۳۹۵.
- - -
✅ جمع بندی:
واژه ی �لواش� ریشه ای فارسی دارد و از فارسی میانه مشتق شده است. شواهد تاریخی و متون سفرنامه ها این موضوع را تأیید می کنند. ادعای ترکی بودن آن، بدون پشتوانه ی تاریخی و زبان شناسی، فاقد اعتبار علمی است.
- - -

• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹

اشاره به مالیک کسی مثل واژه باباش و تمام واژه های جمع بستن محاوره ای مثل کاراش، لباش کم نیستن
و اصلا خود ضمیر او مثل باهاش
ولی حتی مثال هایی که اوردم هم دلیل نمیشه
چون اصولا این که بگیم هم قافیه هستن پس یک ریشه هستن مسخره است
فانی در عربی میشه میرا
فانی در انگلیسی میشه خنده دار
صرفا یک شباهتن

ترکی لواش میشه yufka. متاسفانه دهخدا در دوران اینترنت نبود ولی خودش ”لاوَک” رو آورده ولی چرا وصل نکرده مشخص نیست.