لمعه الاعتقاد الهادی الی سبیل الرشاد

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] لمعة الاعتقاد الهادی إلی سبیل الرشاد، اثر ابن قدامه مقدسی (541-620ق)، کتابی است اعتقادی در موضوع خداوند و پیامبر که بر اساس ظاهر آیات و روایات نوشته شده است.
این کتاب از مقدمه و هفت فصل تشکیل شده است.
نویسنده در ابتدا بعد از حمد خدا، برخی از صفات خداوند را برشمرده و از لزوم اعتقاد به هر آنچه در قرآن و از طریق صحیح از پیامبر آمده، سخن به میان آورده و در لزوم ترک تأویل، تشبیه و تمثیل مطالبی بیان نموده است. ایشان نظر احمد بن حنبل درباره رؤیت خداوند را پذیرفته است. احمد بن حنبل درباره رؤیت خداوند با توجه به روایت نبوی «خداوند به آسمان دنیا نزول می‎کند و فرود می‎آید» و «خداوند را در روز قیامت می‎توان دید» و امثال این احادیث، می‎گوید: به این روایات ایمان داریم، آن‎ها را تصدیق می‎کنیم، او نه کیفیت دارد و نه معنی و هیچ‎یک از آن‎ها را رد نمی‎کنیم و می‎دانیم هر آنچه رسول خدا آورده حق است....
ایشان در ادامه با ذکر مطالبی از برخی از علما، لزوم پذیرش نظرات سلف و قبول هر آنچه درباره خداوند در آیات و روایات صحیح مبنی بر جسمانیت خداوند، آمده، تأکید می‎نماید و می‎گوید: نباید این آیات و روایات را رد یا تأویل نمود، بلکه فقط باید آن‎ها را پذیرفت.
ابن قدامه در ابتدای فصول کتاب، از یکی از صفات خداوند به نام متکلم بودن سخن به میان آورده است. او می‎گوید: این صفت یکی از صفات قدیم خداوند است و هر‎کس که خداوند بخواهد از انسان‎ها و ملائکه می‎تواند صدای خداوند را بشنوند. خداوند خود در این‎باره گفته است: وَ کلَّمَ اَللّٰهُ مُوسىٰ تَکلِیماً (نساء: 164) و یا قٰالَ یٰا مُوسىٰ إِنِّی اِصْطَفَیتُک عَلَى اَلنّٰاسِ بِرِسٰالاٰتِی وَ بِکلاٰمِی (اعراف: 144). علاوه بر آن روایاتی نیز در این زمینه آمده است؛ همچون روایت عبدالله بن مسعود از پیامبر که آن حضرت فرمود: «زمانی که خداوند با پیامبرش به‎وسیله وحی سخن می‎گوید، اهل آسمان صدای او را می‎شنوند».
دراین‎بین، قرآن کریم نیز از قبیل کلام خداوند سبحان بشمار می‎رود؛ قرآنی که طبق روایت نبوی، خواندن هر حرف از آن ده حسنه دارد و حضرت علی(ع) درباره آن فرموده: هرکس به یک حرف آن، کافر شود، همانا به تمام آن کافر شده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس