لقسم

[ویکی الکتاب] ریشه کلمه:
قسم (۳۳ بار)
ل (۳۸۴۲ بار)

(بروزن فرس) سوگند. . اگر بدانید آن سوگند بزرگی است. «اَقْسَمَ بِاللهِ» یعنی سوگند یاد کرد بخدا، اصل آن چنانکه راغب گفته از قسامه است و قسامه بنابر قول اقرب الموارد جماعتی است که بر چیزی سوگند می‏خورند و آن را می‏گیرند ویا به چیزی گواهی می‏دهند. راغب گفته: قسامه سوگندهایی است که بر اولیاء مقتول تقسیم می‏شود یعنی چون ادعا کردند زید عمرو را کشته باید هر یک در صورت عدم شاهد بر ادعای خویش قسم بخورند. علی هذا معنای قسمت در قسم به معنی سوگند نیز ملحوظ است. اَفعال قسم در قرآن بیشتر از باب اِفعال آمده مثل . . از مفاعله و تفاعل نیز آمده است مثل . یعنی سوگند اکید یاد کرد که من به شما از خیر خواهانم. مفاعله در اینجا بین الاثنین نیست مثل «سافَرْتُ شَهْراً» احتمال قوی آن است که برای مبالغه باشد و مثل . گفتند سوگند یاد کنید به خدا که صالح و اهلش را شب هنگام مقتول می‏کنیم.