لسبا

[ویکی الکتاب] ریشه کلمه:
سبإ (۲ بار)
ل (۳۸۴۲ بار)

در این که: «سبأ» (بر وزن سَبَد) نام کیست؟ و چیست؟ در میان مورخان گفتگوست، ولی معروف این است: «سبأ» نام پدر اعراب «یمن» است، و طبق روایتی که از پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله)نقل شده:
مردی بوده به نام «سبأ» که ده فرزند از او متولد شد، و از هر کدام از آنها قبیله ای از قبائل عرب در آن سامان به وجود آمدند.
بعضی «سبأ» را نام سرزمین «یمن»، یا منطقه ای از آن دانسته اند، ظاهر قرآن مجید در داستان «سلیمان» و «هدهد» در سوره «نمل» نیز نشان می دهد که «سبأ» نام مکانی بوده است، آنجا که می گوید: وَ جِئْتُکَ مِنْ سَبَأ بِنَبَأ یَقِین «من از سرزمین سبأ خبر قاطعی برای تو آوردم». در حالی که ظاهر آیه مورد بحث، این است که، «سبأ» قومی بوده اند، که در آن منطقه می زیسته اند، زیرا ضمیر جمع مذکر (هم) به آنها باز گشته است. ولی منافاتی میان این دو تفسیر نیست; زیرا ممکن است «سبأ» در ابتدا نام کسی بوده، سپس تمام فرزندان و قوم او به آن نام نامیده شده اند، و بعد این اسم به سرزمین آنها نیز اطلاق گردیده است.
، . این کلمه که دو بار بیشتر در قرآن نیامده نام قومی بود که سلیمان به دیارشان لشکر کشید و در اثر نا فرمانی از دستور پیامبران سدّشان شکست و خانه ویران شدند. درباره لشکرکشی سلیمان خبری که هدهد به وی آورد چنین می‏خوانیم: . از این آیات بدست می‏آید که قوم سباء دارای حکومت بودند و زنی بر آنها سلطنت می‏کرد و نیز آفتاب پرست بوده‏اند. و از اما بعد آیات روشن می‏شود که ساز و برگ قوی داشته و ملکه ایشان بدست حضرت سلیمان ایمان آورده است . و در سوره سباء آیه 15 به بعد چنین آمده «لَقَدْ کانَ لِسَبَاء فی مَسْکَنِهِمْ آیَةٌ جَنَّتانِ عَنْ یَمینٍ وَ شِمالٌ...»قوم سباء را در مسکنهایشان آیتی بود دو باغستان از راست و چپ (گفتیم) از روزی پروردگارتان بخورید و او را سپاسگزار باشید، سرزمینی است پاکیزه و دلچسب و پروردگاری چاره ساز از فرمان خدا اعراض کردند. سیل عرم به آنهافرستادیم و دو باغستانشان را به دو باغستان بدل کردیم که میوه تلخ و درخت شوره گز و اندکی کنار داشت. این مجازات در اثر کفران آنها بود که جز کفور و ناسپاس را مجازات نمی‏کنیم میان آبادی آنها و آبادیهای پر برکت (شام) قریه‏های آشکاری قرار دادیم که از یکدیگر دیده می‏شدند شبها و روزها با ایمنی در آنهاراه می‏رفته و مسافرت می‏کردند گفتند: خدایا میان مسافرت‏های ما فاصله کن، به خودشان ستم کردند آنها را خبرهای تازه قرار دادیم و تار و مارشان کردیم راستی در حادثه آنها برای هر متأمّل و شکرگزار عبرتهائی است. از آنچه نقل شد روشن گردید که قوم سباء در ناز و نعمت به سر می‏برده و در عین حال مردمان بد کار و ناسپاس بودند و به توصیه پیامبران واقعی نمی‏نهاده‏اند، و در اثر نا سپاسی سیلی بنیان کن هستی آنها را از بین برده و خودشان به نحو عجیبی تار و مار شده‏اند که ماجرایشان تمام خبرها را تحت الشعاع قرار داده است و از کثرت نعمت ملول گشته و مسافرتهای سخت و طاقت فرسا آرزو کرده‏اند . نا گفته نماند مسکن قوم سباء سرزمین یمن فعلی بوده و آن روزگاران بسیار مترقی و پیشرفته بوده است در جانب شرقی شهر صنعاء پایتخت فعلی یمن به فاصله صد و بیست کیلومتر دشت پهناوری هست که ظاهراً سرزمین قوم سباء بسیاری از آنجا بدست آمده که نشان دهنده یک تمدن عظیم در روزگارهای گذشته است طالبان تفصیل به فرهنگ قصص قرآن تألیف آقای صدر بلاغی ماده (سباء) رجوع کنند. و نیز نا گفته نماند: اهل سدّیکه بدریاشان لشکر کشید هر دو از قوم سباء اند ولی ظاهراً غیر هم بوده‏اند و دو قضیّه در دو زمان متفاوت اتّفاق افتاده است .