لخته خون

لخته خون (ترومبوز). ترومبوس ( به انگلیسی: thrombus ) که در زبان محاوره ای لختهٔ خون نامیده می شود، واپسین فراورده مسیر لخته شده خون در هموستاز می باشد. اجزای ترومبوزس شامل پلاکت های متراکم، گلبول های قرمز و یک شبکه بافته شده از پروتئین فیبرین می شود.
در حقیقت ترومبوس یا لخته خون ( blood clot ) یک پاسخ طبیعی به زخم برای جلوگیری از خونریزی است، اما می تواند منجر به ترومبوز شود، که خطرناک است و زمانی اتفاق می افتد که لخته ها در یک رگ خونی سالم جریان خون را مسدود کنند.
ترومبوس دیواری، ترومبوسی است که به دیواره رگ های خونی می چسبد. این ترومبوس ها در رگ های بزرگ مانند رگ های قلبی و ائورت ظاهر می شوند. ممکن است باعث محدود کردن جریان خون شوند اما معمولاً نمی توانند کامل آن را مسدود کنند.
سه گانه ویرچاو بیماری زایی تشکیل ترومبوز را مشخص می کند:
• آسیب اندوتلیال
• جریان خون غیرطبیعی ( در اثر هموستازیس یا تلاطم در شریان ها )
• بیش فعالی بودن سیستم انعقادی
انعقاد خون درون رگی منتشر شامل تشکیل ترومبوزهای کوچک گسترده در سرتاسر رگ های خونی می شود. این به دلیل مصرف بیش از اندازه فاکتورهای منعقدکننده و فعال شدن بعدی فیبرینولایزیس و استفاده از تمام پلاک ها و فاکتورهای منعقدکننده اتفاق می افتد. از دلایل ان می توان به سپتیسمی، لکومیای شدید، شوک، نیش مار، تروما اشاره کرد.
ترومبوز در 3 گروه اصلی، بر اساس میزان حضور پلاکت ها و گلبول های قرمز تقسیم بندی می شود.
• ترومبوز سفید ( اکثریت پلاکت ها )
• ترومبوز قرمز ( اکثریت گلبول های قرمز )
• مخلوطی از دو نوع بالا
یک ترومبوز زمانی ایجاد می شود که فرایند هموستاز که به صورت عادی در در پاسخ به یک آسیب ایجاد می شود، در یک رگ آسیب ندیده فعال شود. ایجاد ترومبوز در یک رگ خونی بزرگ باعث کاهش جریان خون در ان رگ می شود و در یک رگ کوچک ممکن است باعث قطع کامل خون شود که منجر به مرگ بافت هدف رگ می شود. اگر ترومبوز از دیواره کنده شود و در جریان خون ازادنه حرکت کند به ان امبولی می گویند.
معمولاً وارفارین و هپارین برای جلوگیری از تشکیل و رشد ترومبوز موجود استفاده می شود. که آن ها به ترومبوز می چسبند و انزیم انتی ترومبین را فعال می کنند که این انزیم ویتامین K اپوکساید ردوکتاز را ( که برای ساخت فاکتورهای انعقاد لازم است ) غیر فعال می کند.
بعضی از درمان ها از باکتری ها استخراج می شود. به عنوان مثال انزیم استرپتوکیناز که از باکتری های استرپتو کوکسال بدست می اید. به صورت درون رگی تزریق می شود و می تواند باعث از بین رفتن ترومبوز در رگ ها شود. البته این انزیم اختصاصی نمی باشد و می تواند پروتئین های دیگر را نیز هضم کند که این خود باعث ایجاد مشکلاتی دیگر می شود. انزیم دیگری که باعث هضم لخته خون می شود فعال کننده پلاسمینوژن بافتی نام دارد. این انزیم سریع تر و اختصاصی تر عمل می کند و از باکتری های ترانس ژنیک بدست می اید. البته یک سری از تحقیقات ثابت کرده اند که این دارو با گذر از سد خونی - مغزی باعث اسیب هایی در سیستم مغزی مرکزی می شوند. [ ۱]