[ویکی الکتاب] ریشه کلمه:
جبریل (۳ بار)
ل (۳۸۴۲ بار)
فرشته وحی. این کلمه سه بار در قرآن مجید آمده: ، و در روایات جبرئیل خوانده شده است در دعاء سوّم صحیفه سجتدیه وارد است «وَ جِبْریلُ الْاَمینُ عَلی وَحْیِکَ الْمُطاعُ فی اَهلِ سَماواتِکَ الْمَکینُ لَدَیْکَ الْمُقَرَّبُ عِنْدَکَ» در نسخه صحیفه که توسّط مرحوم مجلسی اوّل مقابله و تصحیح شده و آقای آخوندی آن را چاپ کردهاند «و جبرئیل الامین» نقل شده است . سیّد مرحوم در ریاض السالکین درباره این کلمه پنج وجه نقل کرده و فرموده در صحیفه فقط دو وجه (جِبْریل و جَبْرَئیل) روایت شده است و در نهج البلاغه جبرائیل آمده با اضافه الف «فَصِفْ جِبْرائیلُ وَ میکائیل» خطبه 180. در مجمع البیان فرموده: جبرئیل و میکتئیل هر دو عجمیاند که معرّب شدهاند گفتهاند: جبر در لغت سریانی به معنی بنده و ایل به معنی خداست و میک به معنی بنده کوچک است و معنای جبرئیل: بنده خدا و معنی میکائیل: بنده کوچک خداست. در المنار گوید: اسم عجمی است مرکب از «جبر» که معنای آن در عربی یا سریانی: قوّه است و «ایل» که به معنایش اله است یعنی: قوّه خدا و در ضبط آن 13 لغت هیت . نگارنده گوید: این کلمه در تورات و انجیل نیز آمده است در کتاب دانیال باب هشتم عدد 16 از زبان دانیال گوید: آواز... شنیدم که ندا کرده میگفت ای جبرئیل ایم مرد را از معنی این این رؤیا مطلع ساز. و ایضاً در باب 9 عدد 21 ذکر شده است و همچنین در انجیل متّی باب اوّل عدد 19 و 26 آمده که جبرئیل آمده که جبرئیل به حضرت زکریّا مژده یحیی و به مردم مژده عیسی را داد و هاکس در قاموس متاب مقدّس این کلمه را: مرد خدا ترجمه نموده است. . آیه در بیان حال یهود است که جبرئیل رادشمن میدانستند و میگفتند: چون آورنده وحی جبرئیل است لذا حاضر به فبول اسلام نیستم درباره علّت عداوتشان نقل شده که گفتهاند: او (جبرئیل) جنگ و سختی و غیره میاورد واللّه اعلم. در بعضی از آیات به جای جبریل: روح القدس یا روح الامین آمده است مثل و مثل . درباره مکانت و علوّ مقام این فرشته محترم آمده . آیه صریح است در اینکه فرشته وحی پیک محترمی است و در نزد خدا مکانت دارد و در میان ملائک مطاع و پیش خدا امین است و نیز صریح است در اینکه حضرت رسول «صلی اللّه علیه و آله و سلم» او را بالعیان دیده است. و آن چه از صحیفه در این باره نقل شد از آیات فوق اتّخاذ گردیده است . آنچه در قرآن درباره مأموریّت این ملک بطور صریح آمده همان آوردن وحی است و اگر اعمال دیگری داشته باشد تصریح نشده است و در سوره تحریم :4 که جبریل حامی حضرت رسول صلی اللّه علیه و آله و سلم شمرده شده «فَاِنَّ اللّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْریلُ وَ صالِحُ الْمُؤمِنینَ...» ظاهراً حمایت به واسطه وحی آوردن و مطلع ساختن آن حضرت از حیله زنانش است. بقیه مطلب شاید انشاءاللّه در «ملک» روشن گردد.
جبریل (۳ بار)
ل (۳۸۴۲ بار)
فرشته وحی. این کلمه سه بار در قرآن مجید آمده: ، و در روایات جبرئیل خوانده شده است در دعاء سوّم صحیفه سجتدیه وارد است «وَ جِبْریلُ الْاَمینُ عَلی وَحْیِکَ الْمُطاعُ فی اَهلِ سَماواتِکَ الْمَکینُ لَدَیْکَ الْمُقَرَّبُ عِنْدَکَ» در نسخه صحیفه که توسّط مرحوم مجلسی اوّل مقابله و تصحیح شده و آقای آخوندی آن را چاپ کردهاند «و جبرئیل الامین» نقل شده است . سیّد مرحوم در ریاض السالکین درباره این کلمه پنج وجه نقل کرده و فرموده در صحیفه فقط دو وجه (جِبْریل و جَبْرَئیل) روایت شده است و در نهج البلاغه جبرائیل آمده با اضافه الف «فَصِفْ جِبْرائیلُ وَ میکائیل» خطبه 180. در مجمع البیان فرموده: جبرئیل و میکتئیل هر دو عجمیاند که معرّب شدهاند گفتهاند: جبر در لغت سریانی به معنی بنده و ایل به معنی خداست و میک به معنی بنده کوچک است و معنای جبرئیل: بنده خدا و معنی میکائیل: بنده کوچک خداست. در المنار گوید: اسم عجمی است مرکب از «جبر» که معنای آن در عربی یا سریانی: قوّه است و «ایل» که به معنایش اله است یعنی: قوّه خدا و در ضبط آن 13 لغت هیت . نگارنده گوید: این کلمه در تورات و انجیل نیز آمده است در کتاب دانیال باب هشتم عدد 16 از زبان دانیال گوید: آواز... شنیدم که ندا کرده میگفت ای جبرئیل ایم مرد را از معنی این این رؤیا مطلع ساز. و ایضاً در باب 9 عدد 21 ذکر شده است و همچنین در انجیل متّی باب اوّل عدد 19 و 26 آمده که جبرئیل آمده که جبرئیل به حضرت زکریّا مژده یحیی و به مردم مژده عیسی را داد و هاکس در قاموس متاب مقدّس این کلمه را: مرد خدا ترجمه نموده است. . آیه در بیان حال یهود است که جبرئیل رادشمن میدانستند و میگفتند: چون آورنده وحی جبرئیل است لذا حاضر به فبول اسلام نیستم درباره علّت عداوتشان نقل شده که گفتهاند: او (جبرئیل) جنگ و سختی و غیره میاورد واللّه اعلم. در بعضی از آیات به جای جبریل: روح القدس یا روح الامین آمده است مثل و مثل . درباره مکانت و علوّ مقام این فرشته محترم آمده . آیه صریح است در اینکه فرشته وحی پیک محترمی است و در نزد خدا مکانت دارد و در میان ملائک مطاع و پیش خدا امین است و نیز صریح است در اینکه حضرت رسول «صلی اللّه علیه و آله و سلم» او را بالعیان دیده است. و آن چه از صحیفه در این باره نقل شد از آیات فوق اتّخاذ گردیده است . آنچه در قرآن درباره مأموریّت این ملک بطور صریح آمده همان آوردن وحی است و اگر اعمال دیگری داشته باشد تصریح نشده است و در سوره تحریم :4 که جبریل حامی حضرت رسول صلی اللّه علیه و آله و سلم شمرده شده «فَاِنَّ اللّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْریلُ وَ صالِحُ الْمُؤمِنینَ...» ظاهراً حمایت به واسطه وحی آوردن و مطلع ساختن آن حضرت از حیله زنانش است. بقیه مطلب شاید انشاءاللّه در «ملک» روشن گردد.
wikialkb: لِجِبْرِیل