لبانا شهر

لِبانا، شهر
(یا: آشور نو) از شهرهای آباد و پررونق دورۀ پارتی، واقع در بین النهرین شمالی بر ساحل رود دجله، ساخته شده در قرن ۱م، بر روی ویرانه های شهر باستانی آشور. لبانا مرکز تجاری منطقه ای بود که در آن جا راه های تجاری غرب فلات ایران، بابل و درۀ رود خابور به هم می رسید. سیاست های ترایانوس، امپراتور روم، به این شهر صدماتی وارد کرد (۱۱۶م). در ۱۹۸م سِپتی موس سِوِروس، امپراتور روم، آن جا را ویران کرد. لبانا پس از بازسازی و احیا، بار دیگر و این بار به دست شاپور اول ساسانی غارت و سوزانده شد (۲۵۷م). لبانا از متروپول های شرق میانۀ باستان بود و ترکیب جمعیتی آن از اعراب، یونانیان، آرامیان، رومیان، ایرانیان و دیگر اقوام سامی تبار شکل می گرفت. لبانا در تاریخ هنر دورۀ اشکانی بسیار مهم است، زیرا نمونه هایی از کاخ ها و معابدی که به شیوۀ معماری طاق و قوس و ایوان ساخته شده، و بعدها سرمشق معماری دورۀ ساسانی بوده، از آن جا به دست آمده است. با این همه، سیستم خیابان سازی و طرح شهر کاملاً یونانی بوده است. معابد مشهور پِری پِتروس و خدای آشور در لبانا قرار داشتند.