لاجیم

ترجمه ی کتیبه پهلوی به قرائت زیر است:
این گنبدِ شاه ِ توانمند شهریار بن عباس بن شهریار مولی امیرالمومنین است. فرمود کردن ( ساختن ) دُختِ راد ( بخشنده ) سیسپور، چهرزاد مادر او، سالِ سیصد و هشتاد و نه، ماهِ آدُر ( آذر ) ، روز سپندارمد.
*تاریخ کتیبه پنجم ماه آذر سال ۳۸۹ یزدگردی ( ۴۱۳ ق ) است.
به روایت نظامی عروضی، پس از آنکه فردوسی سرایش شاهنامه را به پایان رساند و مورد بی مهری سلطان محمود غزنوی واقع شد" شاهنامه بر گرفت و به طبرستان شد به نزدیک سپهبد شهریار، که از آل باوند در طبرستان پادشاه او بود. . . شهریار او را بنواخت و نیکوییهافرمود. . . " با توجه به اینکه فردوسی سرایش شاهنامه را در ۲۵ اسفند سالِ ۴۰۰ هجری قمری به پایان رسانده و با توجه به تاریخ بنای برج لاجیم ۴۱۳ هجری قمری، تنها اسپهبدی که می توانسته فردوسی را به حضور پذیرفته باشد همین شهریار بن عباس بن شهریار بوده است.
□آل باوند
سلسله ای از امیران محلی تبرستان بودند که نسب شان را به باو، از نوادگان کاووس ( کیوس ) ، پسر قباد ساسانی و برادر بزرگ خسرو انوشیروان، می رساندند.
منبع: کتیبه پهلوی - کوفی برج لاجیم، حسن رضایی باغ بیدی

لازم به ذکر است لاجیم در تقسیمات فعلی روستای از دهستان کسلیان ، بخش زیراب ، شهرستان سوادکوه و استان مازندران دارای 230 خانوار می باشد. جنگل های لاجیم زبانزد خاص و عام است و دارای چشم اندازهای طبیعی جنگل و کوه های پوشیده از نباتات و جویبار ها و رودهای نسبتاً شیبدار بسیار با آبشارهای کوچک و متوسط که تقریباً همه ی این جوی و جویبارها و رودهای کوچک با شیب عمومی به سمت شمال غرب روستا در یک رودی به نام رود لاجیم خلاصه شده و در ورودی روستای واستون کلیجانرستاق ساری به رود تجن می ریزد.
روستا به صورت شبه جزیره ای می ماند که با شیب ملایم از جنگل شرق شروع می شود و در قسمتهای شمال و جنوب و غری داری شیب تندتری بوده که هر سه طرف به رودهایی ختم می شود و بعد از آن رودها جنگل ها امتداد می یابند با سربالایی که به کوههای اطراف روستا ختم می شوند و ظاهر روستا مانند تپه ای از که با کوه و جنگل محاصره شده است.
لاجیم دارای یک برج تاریخی با دو کتیبه کم نظیر پهلوی و کوفی می باشد.
مجموعه تاسیسات شهید بیواره لاجیم وابسته به راه آهن جمهوری اسلامی ایران.
3نهالستان تولیدکننده های کونه های مختلف گیاهی غیر مثمر که از بزرگنرین نهالستانهای کشور محسوب می شوند.
2 تلمبه خانه نفت و فراورده های نفتی شرکت ملی نفت ایران که یکی از جنگلهای شرق لاجیم ( تلمبه خانه مرزبان ) و دیگری در شمالغرب ( تلمبه خانه گِل پِل ) روستا واقع است.
مردم روستا اکثراً به عنوان کارمند و یا کارگر در شهرستان های سوادکوه ، قائمشهر یا ساری مشغول به کارند و عده ای زیادی هم به امر دامداری و پرورش گاو و جوانان زیادی هم به کار زنبورداری مشغولند.
حسینیه لاجیم و مسجدمهدیه لاجیم هرود بناهای مذهبی هستند که به همت اهالی روستا در دو دهه اخیر در مکان ساختمان قدیمی بازسازی شده اند.
پایگاه مقاومت امام حسن مجتبی ( ع ) در محوطه ی مسجد قرار دارد.
آرامستان روستا در گرداگرد برج لاجیم قرار دارد و افراد فوت شده با توجه به انتساب به قوم و تبار خود در قسمت مشخص شده دفن می گردند مگر اینکه استثنایی صورت بگیرد. لازم به ذکر است که خوشبختانه این اختلاف قومی و تباری فقط در قبرستان و بین مردگان به چشم می خورد و در زندگی روزمره به چشم نمی آید.