لاتین نویسی فارسی ( به لاتین نویسی: Lātin - Nevisi - ye Pārsi ) نوشتن زبان فارسی به الفبای لاتین است، همچنین با نام فینگلیش ( فارسی + English ) نیز شناخته می شود.
در دو سده گذشته، به دلایل فراوانی شیوه و ساختار خط لاتین برای زبان فارسی پیشنهاد شده است. اولین بیان کنندهٔ این ایده میرزا فتحعلی آخوندزاده بود که در صدر مشروطیت رساله ای نیز در این راستا نوشت، اما مورد استقبال قرار نگرفت. [ ۱]
مشکلات خط فارسی، به بیان زبان شناس و نشانه شناس ایرانی، آقای فرزان سجودی:[ ۲]
• نبود نشانه برای واکه های کوتاه که سبب می شود یک کلمه را بتوان به شکل های مختلف خواند.
• به دلیل نبود حروف مستقل برای واکه های کوتاه، حرف «و» در موارد زیادی به جای واکه «ـُ» استفاده می شود که با واکهٔ بلند «و» مانند واژه های «بو» و «نور»، ابهام ایجاد می کنند.
• وجود حروف متفاوت برای یک واج به دلیل آمیخته شدن با زبان عربی:
• واج /س/ با حروف «س»، «ص» و «ث»
• واج /ز/ با حروف «ز»، «ض»، «ذ» و «ظ»
• واج /ت/ با حروف «ت» و «ط»
• واج /ق/ با حروف «ق» و «غ»
• واج /ه/ با حروف «ه» و «ح»
• وجود شکل های متفاوت برای بعضی از حروف؛ مثلاً «ه» در ابتدا، انتها و وسط یک کلمه، به شکل های متفاوت نوشته می شود.
• سرهم نویسی و جدانویسی چندان شکل و قاعده مُدَونی ندارد؛ مثلاً این که آیا باید «می روم» را سر هم بنویسیم یا «می» را جدا بنویسیم؛ چرا «می روم» را معمولاً جدا از هم، اما «دانشگاه» را سرهم می نویسیم.
• وجود حروفی که خوانده نمی شوند؛ مثل «و» در واژه های «خواهر» و «خواب» ( این مسئله جنبه تاریخی دارد و به آن املای تاریخی گفته می شود، چون زمانی تلفظ این کلمات به همین شکل بوده و به مرور «و» در گفتار حذف شده )
• چندآوایی بودن نویسه «ی» ( این نویسه برای واکه بلند /ای/ به کار گرفته می شود اما در برخی واژگان مانند «حتی» یا برخی نام ها مانند «کبری»، «صغری» و. . . به صورت /آ/ تلفظ می شود که سبب ابهام در تلفظ و خوانش واژه می گردد )
• به کارگیری تنوین نصب /اً/ برای پسوند آوایی «اَن» در واژگانی مانند لطفاً، قطعاً، خواهشاً، ظاهراً، عملاً، قبلاً، معمولاً، واقعاً، ابتدائاً، احیاناً، استثنائاً و. . .
برای برگرداندن کلمه های فارسی و اسامی ایرانی به الفبای لاتین قاعدهٔ رسمی و یگانه و پذیرفته شده ای وجود ندارد. اغلب رسانه ها شیوهای ساده ای را معمول کرده اند که ظرافت های زبان در آن گم می شود؛ مثلاً «باد» baad و «بد» bad و حتی گاهی «بعْد» baed و «بَعْید» baeid، به دلیل سهل انگاری، به صورت bad نوشته می شود که مشکلات تلفظی ایجاد می کند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر دو سده گذشته، به دلایل فراوانی شیوه و ساختار خط لاتین برای زبان فارسی پیشنهاد شده است. اولین بیان کنندهٔ این ایده میرزا فتحعلی آخوندزاده بود که در صدر مشروطیت رساله ای نیز در این راستا نوشت، اما مورد استقبال قرار نگرفت. [ ۱]
مشکلات خط فارسی، به بیان زبان شناس و نشانه شناس ایرانی، آقای فرزان سجودی:[ ۲]
• نبود نشانه برای واکه های کوتاه که سبب می شود یک کلمه را بتوان به شکل های مختلف خواند.
• به دلیل نبود حروف مستقل برای واکه های کوتاه، حرف «و» در موارد زیادی به جای واکه «ـُ» استفاده می شود که با واکهٔ بلند «و» مانند واژه های «بو» و «نور»، ابهام ایجاد می کنند.
• وجود حروف متفاوت برای یک واج به دلیل آمیخته شدن با زبان عربی:
• واج /س/ با حروف «س»، «ص» و «ث»
• واج /ز/ با حروف «ز»، «ض»، «ذ» و «ظ»
• واج /ت/ با حروف «ت» و «ط»
• واج /ق/ با حروف «ق» و «غ»
• واج /ه/ با حروف «ه» و «ح»
• وجود شکل های متفاوت برای بعضی از حروف؛ مثلاً «ه» در ابتدا، انتها و وسط یک کلمه، به شکل های متفاوت نوشته می شود.
• سرهم نویسی و جدانویسی چندان شکل و قاعده مُدَونی ندارد؛ مثلاً این که آیا باید «می روم» را سر هم بنویسیم یا «می» را جدا بنویسیم؛ چرا «می روم» را معمولاً جدا از هم، اما «دانشگاه» را سرهم می نویسیم.
• وجود حروفی که خوانده نمی شوند؛ مثل «و» در واژه های «خواهر» و «خواب» ( این مسئله جنبه تاریخی دارد و به آن املای تاریخی گفته می شود، چون زمانی تلفظ این کلمات به همین شکل بوده و به مرور «و» در گفتار حذف شده )
• چندآوایی بودن نویسه «ی» ( این نویسه برای واکه بلند /ای/ به کار گرفته می شود اما در برخی واژگان مانند «حتی» یا برخی نام ها مانند «کبری»، «صغری» و. . . به صورت /آ/ تلفظ می شود که سبب ابهام در تلفظ و خوانش واژه می گردد )
• به کارگیری تنوین نصب /اً/ برای پسوند آوایی «اَن» در واژگانی مانند لطفاً، قطعاً، خواهشاً، ظاهراً، عملاً، قبلاً، معمولاً، واقعاً، ابتدائاً، احیاناً، استثنائاً و. . .
برای برگرداندن کلمه های فارسی و اسامی ایرانی به الفبای لاتین قاعدهٔ رسمی و یگانه و پذیرفته شده ای وجود ندارد. اغلب رسانه ها شیوهای ساده ای را معمول کرده اند که ظرافت های زبان در آن گم می شود؛ مثلاً «باد» baad و «بد» bad و حتی گاهی «بعْد» baed و «بَعْید» baeid، به دلیل سهل انگاری، به صورت bad نوشته می شود که مشکلات تلفظی ایجاد می کند.
wiki: لاتین نویسی فارسی