قیمومت

/qimumat/

مترادف قیمومت: وصایت، وکالت

برابر پارسی: سرپرستی

معنی انگلیسی:
guardianship, tutorship, mandate, protectorate, trusteeship, tutelage, trust, wardship

لغت نامه دهخدا

قیمومت. [ ق َ م َ ] ( ع اِمص ) سرپرستی. قیمی. قیم بودن. ( فرهنگ فارسی معین ): هنوز بعض کشورهای ضعیف تحت قیمومت دولتهای بزرگند. قیمومت مانند «شیخوخت » در هیچیک از منابعی که در دسترس ماست دیده نمیشود و اصلاً این وزن به اجوف یایی اختصاص دارد و حال آنکه قیمومت واوی است و از واوی فقط چهار کلمه آمده است ( در عربی ): «کینونت »، «دیمومت »، «هیعوعت » و «سیدودت ». ( فرهنگ فارسی معین از حاشیه استادان محمد نورالحسن و محمد محیی الدین عبدالحمید و محمد الرفراف بر شرح رضی الدین بر شافیه ابن الحاجب چ قاهره 1358 هَ. ق. ج 1 ص 152 ). از سوی دیگر «قیمومیت » هم که مستعمل است درست نیست. ( فرهنگ فارسی معین ). || ( اصطلاح حقوق ) نوعی از ولایت است. در فرهنگ حقوقی آمده : ولایت بمعنی اخص ( ولایت قهری ) و آن ولایت پدر و جدپدری و وصی منصوب از طرف یکی از آنهاست بر طفل و برغیررشید و مجنون بشرطی که عدم رشد یا جنون او متصل به صغر باشد. محجوری که به صفات بالا نباشد ولایت را نسبت به او قیمومت نامند. ( فرهنگ حقوقی جعفری لنگرودی ). راجع به قیمومت در هفت باب گفتگو میشود: 1 - محجورینی که برای آنها نصب قیم میشود. 2 - دادگاه صالح ونصب قیم. 3 - تکالیف و اختیارات قیم. 4 - نظارت دادستان در اعمال قیم. 5 - مسئولیت. 6 - عزل قیم. 7 - پایان قیمومت. برای شرح این هفت رجوع به حقوق مدنی تألیف امامی ج 5 صص 283 - 284 به بعد و قیمومیت شود

فرهنگ فارسی

قیم بودن، قیمومیت درست نیست
( مصدر ) قیم بودن : هنوز بعض کشورهای ضعیف تحت قیمومت دولتهای بزرگند . توضیح قیمومت مانند شیخوخت در هیچیک از منابعی که در دسترس ماست دیده نمی شود و اصلا این وزن با جوف یابی اختصاص دارد و حال آنکه قیمومت واوی است و از واوی قفط چهار کلمه آمده است ( در عربی ) : کینونت دیمومت هیعوعت سیدودت ( رجوع شود بذیلی که از طرف استادان محمد نور الحسن و محمد محیی الدین عبد الحمید و محمد الرفراف به شرح رضی الدین بر شافیه این الحجاب نوشته شده قاهر ۱۳۵۸ ج ۱ ص ۱۵۲ ) - از سوی دیگر قیمومیت هم که مستعمل است درست نیست .

فرهنگ معین

(ق مَ ) [ ع . ] (مص ل . ) قیم بودن .

فرهنگ عمید

قیم بودن.

دانشنامه آزاد فارسی

قِیمومَت
سرپرستی و ادارۀ امور صغار و محجورینی که ولی و وصی ندارند و قانون برای آن ها نماینده یا قیّم تعیین می کند. در قانون مدنی ایران، برای صِغاری که ولیّ خاص ندارند، مجانین و اشخاص غیررشید که رشد یا جنون آن ها متصل به زمان صِغَر آن ها بوده است و ولیّ خاص نداشته اند، قیم اختیار می شود. در مورد مجانین و اشخاص غیررشید که جنون یا عدم رشد آن ها متصل به زمان صغر آن ها نباشد، هریک از ابوین مکلف است در مواردی که به موجب قانون باید برای اولاد آن ها قیم معیّن شود، مراتب را به دادستان حوزۀ اقامت خود اعلام کند تا نسبت به تعیین قیم اقدام شود. فقط کسی را محاکم و ادارات و دفاتر اسناد رسمی به قیمومت خواهند شناخت که نصب او مطابق قانون توسط دادگاه به عمل آمده باشد. طبق مادۀ ۱۲۳۱ قانون مدنی، اشخاص ذیل نباید به سمت قیمومت معیّن شوند: ۱. کسانی که خود تحت ولایت یا قیمومت هستند؛ ۲. کسانی که به علت ارتکاب جنایت یا سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری و نظایر آن به موجب حکم قطعی محکوم شده باشند؛ ۳. کسانی که حکم ورشکستگی آن ها صادر و هنوز عمل ورشکستگی آن ها تصفیه نشده است؛ ۴. کسانی که معروف به فساد اخلاقی باشند؛ ۵. کسی که خود یا اقربای طبقۀ اول او دعوایی بر محجور داشته باشد. زن نمی تواند بدون رضایت شوهر خود سمت قیمومت را قبول کند. در صورت محجور شدن زن، شوهر با داشتن صلاحیت برای قیمومت، بر دیگران مقدم است. پدر یا مادر محجور، مادام که شوهر نکرده باشد، با داشتن صلاحیت برای قیمومت، بر دیگران مقدم اند.
اختیارات و وظایفت قیم. مواظبت شخص مولّی علیه و نمایندگی قانونی او در کلیۀ امور مربوط به اموال و حقوق مالی او با قیم است. طبق مادۀ ۱۲۳۵ قانون مدنی، قیم مکلف است قبل از مداخله در امور مولی علیه، صورت جامعی از همۀ دارایی او تهیه، و یک نسخه از آن را به امضای خود برای دادستانی ارسال کند. قیم نمی تواند به سمت قیمومت از طرف مولی علیه با خود معامله کند، مثلاً مال مولی علیه را به خود منتقل کند یا مال خود را به او انتقال دهد. در صورتی که پزشک، ازدواج مجنون را لازم بداند قیم با اجازۀ دادستان می تواند برای مجنون اقدام به ازدواج کند، و همین طور هرگاه طلاق زوجۀ مجنون لازم باشد به پیشنهاد دادستان و تصویب دادگاه قیم طلاق می دهد. بعد از زوال قیمومت، قیم مسئول حفظ اموال محجور است تا به شخصی که باید آن را تصرف کند، انتقال دهد.
موارد عزل قیم. طبق مادۀ ۱۲۴۸ قانون مدنی، قیم در موارد زیر از سمت خود عزل می شود ۱. اگر معلوم شود که قیم فاقد صفت امانت است؛ ۲. اگر قیم مرتکب جنایت یا یکی از اعمال مادۀ ۱۲۳۱ شود؛ ۳. اگر قیم به علتی جز این ها محکوم به حبس شود و بدین جهت نتواند امور مالی مولی علیه را اداره کند؛ ۴. اگر قیم ورشکسته اعلان شود؛ ۵. اگر عدم لیاقت یا توانایی قیم در ادارۀ اموال مولی علیه معلوم شود.
خروج از قیمومت. محجور می تواند در موارد رفع حجر اعلام خروج از قیمومت را از دادگاه بخواهد و دادگاه پس از رسیدگی و احراز موجب، رفع حجر و خروج محجور را از تحت قیمومت اعلام می کند. پس از زوال علتی که موجب تعیین قیم شده است، قیمومت مرتفع می شود.

مترادف ها

mandate (اسم)
اختیار، حکم، تعهد، فرمان، قیمومت، وکالتنامه

patronage (اسم)
حمایت، سرپرستی، سایه، پشتیبانی، قیمومت

tutelage (اسم)
سرپرستی، قیمومت، للگی، تعلیم سرخانه

wardship (اسم)
سرپرستی، قیمومت، اداره و یا مقام قیمومت

protectorate (اسم)
قیمومت، کشور تحت الحمایه

tutorship (اسم)
سرپرستی، قیمومت، للگی، اموزانه، معلمی

tutorage (اسم)
سرپرستی، قیمومت، للگی، اموزانه، معلمی

فارسی به عربی

انتداب

پیشنهاد کاربران

تلفظ قیمومت رو میتونید بگید؟
/ خانواده / حضانت / قیمومیت چیست
قیمومیت چیست
قیمومیت در حقوق ایران، نهادی بوده که برای حمایت از حقوق محجوران، پیش بینی شده و قیم، کسی است که پس از صدور حکم قیمومیت از سوی دادگاه، به این سمت رسیده و وظیفه اداره امور مالی و در مواردی، امور غیر مالی محجور، نظیر اجازه اشتغال به وی را بر عهده دارد. نحوه صدور حکم قیمومیت، با ثبت دادخواست و پس از رسیدگی، در دادگاه، خواهد بود.
...
[مشاهده متن کامل]

برای مشاوره قیمومیت
عناوین اصلی این مقاله
معنای قیمومیت
قیم کیست
وظایف قیم
سوالات متداول

بر اساس قانون مدنی، صغار، مجانین و افراد سفیه، دارای محجوریت بوده و به علت حجر، قادر به اداره برخی امور خود، نمی باشند. اهمیت حقوق محجورین، به اندازه ای بوده که قانون گذار، در قانون مدنی و قانون امور حسبی، موادی را به مسائل محجورین، اختصاص داده و برخی نهاد های حقوقی را پیش بینی نموده است.
قیمومیت در حقوق ایران، از جمله نهادهای حقوقی است که در راستای امور و مسائل مربوط به محجورین، ایجاد شده و قواعد مخصوص به خود را دارد. با توجه به اینکه افراد، اغلب، قیمومیت را با حضانت، اشتباه گرفته و از آن جا که قواعد حاکم بر این دو، بسیار متفاوت می باشد، ضروری بوده تا در خصوص قیمومیت در حقوق ایران و قواعد آن، آگاهی داشت.
از این رو، در این مقاله، قصد داریم، بگوییم که معنی قیمومیت در حقوق ایران چیست؛ سپس، بررسی کنیم که به چه کسی، قیم گفته می شود و وظایف او، چه هستند؛ و در آخر، در خصوص حکم قیمومیت و نحوه صدور آن، توضیح خواهیم داد.
معنای قیمومیت
در پاسخ به این پرسش که معنی قیمومیت در حقوق ایران چیست و قیمومیت، به چه معناست؟ باید، به قانون مدنی و قانون امور حسبی، مراجعه کرد و در خصوص محجوران، توضیح داد. محجور، کسی است که علی رغم برخورداری از اهلیت تمتع، از اهلیت استیفا، برخوردار نمی باشد. یعنی، با وجود اینکه می تواند از حقوق قانونی مالی و غیر مالی، برخوردار باشد، اما، صلاحیت دخل و تصرف و اداره امور مالی و غیر مالی خود را ندارد.
صغار، سفیه و مجنون، افراد محجور هستند که به علت حجر، از دخل و تصرف در امور مالی و برخی امور غیر مالی خود، منع شده اند، مگر در مواردی که قانون، اجازه داده باشد. به عنوان مثال، سفیه، شخصی است که عقل معاش نداشته، اما، در امور غیر مالی، صلاحیت تصمیم گیری و انجام امور را دارد.
قیمومیت در لغت، به معنای سرپرستی و قیم بودن می باشد. در راستای حمایت از حقوق محجوران، نهاد قیمومیت در حقوق ایران، پیش بینی و ایجاد شده است. قیمومیت، در واقع، نهادی بوده که در فقه و قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، برای سر و سامان دادن امور حقوقی و مالی محجوران و با صدور قیم نامه، وجود دارد.
پس از توضیح اینکه جایگاه و معنی قیمومیت در حقوق ایران چیست در ادامه، قصد داریم، درباره این مساله صحبت کنیم که قیم کیست. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص تفاوت حضانت و قیمومیت، مطالعه مقاله ای که در زیر، در قسمت حتما بخوانید آمده، پیشنهاد می گردد.

حتما بخوانید: تفاوت حضانت و قیمومت چیست
قیم کیست
در قسمت قبل، در خصوص اینکه جایگاه و معنی قیمومیت در حقوق ایران چیست ؟ توضیح دادیم و گفتیم که قیمومیت، به معنای قیم بودن است. لذا در این بخش از مقاله، قصد داریم، درباره این موضوع صحبت کنیم که در حقوق ایران، قیم کیست، موارد نصب آن، چه می باشد و چه وظایفی دارد.
ولایت قهری، یعنی تسلط و حکومت بر امور محجوران و در درجه اول، بر عهده ولی خاص، یعنی، پدر و پدر بزرگ یا جد پدری آن ها است. در صورتی که فرد صغیر، ولی خاص نداشته باشد، برای وی، قیم تعیین می شود. همچنین، برای افراد مجنون و افراد غیر رشیدی که جنون یا عدم رشد آن ها، به زمان صغرشان ( کودکی آن ها ) ، متصل بوده و با این حال، ولی خاص ندارند و نیز مجنون و غیر رشیدی که جنون او، به صغر وی، متصل نباشد، قیم تعیین می گردد.
با توجه به توضیحات فوق، در پاسخ به این پرسش که قیم کیست؟ باید گفت، قیم، فردی است که موجب حکم دادگاه که به آن، حکم قیمومیت می گویند، اداره امور مالی و حقوقی محجور را بر عهده دارد. شایان ذکر می باشد که دادگاه، برای تعیین قیم، در ابتدا، اشخاص نزدیک محجور را در نظر خواهد داشت.

بیشتر بخوانید : قیم اتفاقی

وظایف قیم
در قسمت قبل، پس از توضیح در این خصوص که جایگاه و معنی قیمومیت در حقوق ایران چیست، به تعریف قیم پرداختیم و گفتیم که در چه زمانی، برای محجور، قیم تعیین می گردد. در این قسمت از مقاله، قصد داریم، درباره وظایف قیم در حقوق ایران، صحبت کنیم و بگوییم که بر اساس قانون مدنی و قانون امور حسبی، قیم، چه وظایفی دارد. وظایف قیم، عبارتند از:
مراقبت و نگهداری از محجور، در زمینه اموال و تمام امور مالی وی
پرداخت نفقه افراد واجب النفقه تحت سرپرستی افراد محجور
ارائه حساب تصدی خود، به صورت سالانه، به دادستان
پیگیری امور مربوط به بهداشت و درمان محجور و پرداخت هزینه های مربوط به آن
اجازه اشتغال به کار و پیشه به محجور، در صورت صلاحدید

البته قیم، در اداره امور محجوران، بایستی، پاره ای از مسائل را هم رعایت نماید. مثلا باید، مصلحت محجور را در تمامی تصمیمات خود، در نظر داشته باشد و زمان فروش اموال غیر منقول وی، از دادگاه، کسب اجازه کند؛ در غیر این صورت، می توان، نسبت به عزل وی، به حکم قانون، اقدام نمود. در ادامه، در خصوص حکم قیمومیت و نحوه صدور آن، توضیح خواهیم داد.

بیشتر بخوانید: حدود اختیارات قیم

حکم قیمومیت چیست
در قسمت های پیش، در پاسخ به این پرسش که معنی قیمومیت در حقوق ایران چیست؟ گفتیم، زمانی که فرد محجوری، ولی قهری خود را از دست می دهد یا ولی قهری وی، به هر علتی، توان اداره امور او را ندارد، برای مدیریت مسائل مالی اش، نیاز به یک، قیم خواهد داشت. از آنجا که تعیین قیم، با دادگاه می باشد، در این بخش، قصد داریم، در خصوص حکم قیمومیت، صحبت کنیم.
حکم قیمومیت، مدرکی بوده که پس از طی شدن نحوه و مراحل تعیین قیم، از سوی دادگاه صالح، صادر شده و در آن، قیم و حدود اختیار وی، مشخص گردیده است. با داشتن حکم قیمومیت، قیم می تواند، به صورت قانونی، به نحوی که مصلحت محجور نیز در نظر گرفته شود، اموال و امور مالی او و در پاره ای از موارد، امور غیر مالی او را پیگیری و مدیریت کند.
با توجه به اینکه صدور حکم قیمومیت، نیازمند طی کردن نحوه و مراحل آن، می باشد، در ادامه، قصد داریم، در خصوص نحوه صدور حکم قیمومیت، توضیح دهیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص تعیین قیم، بعد از فوت پدر، مطالعه مقاله ای که در زیر آمده، پیشنهاد می گردد.

بیشتر بخوانید: بعد از فوت پدر قیم کیست

نحوه صدور حکم قیمومیت
در قسمت های قبل، در این خصوص که معنی قیمومیت در حقوق ایران چیست، توضیح دادیم و گفتیم که قیمومیت در حقوق ایران، نهادی برای حمایت از محجوران می باشد. پس از توضیح در این خصوص که معنی قیمومیت در حقوق ایران چیست، در این بخش از مقاله، قصد داریم، نحوه صدور حکم قیمومیت را بررسی کنیم که عبارت است از:
ثبت دادخواست نصب قیم، از طریق مراجعه حضوری به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا سامانه اینترنتی remission. adliran. ir/PetitionEdit. aspx
مراجعه به دایره سرپرستی دادگاه، جهت ارائه مدارک
بررسی مدارک شخص متقاضی قیمومیت، نظیر گواهی عدم سوء پیشینه، از سوی دادستان
تایید صلاحیت وی برای قیم شدن، از طرف دادستان
صدور حکم قیمومیت، توسط دادگاه
از آن جا که قیم، ممکن است در انجام وظایف محوله، کوتاهی نماید و خلاف مصلحت محجور رفتار کند، قانون گذار، امکان عزل قیم را پیش بینی کرده که جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، مطالعه مقاله ای که در زیر، در قسمت در ادامه بخوانید آمده، پیشنهاد می گردد.

در ادامه بخوانید: موارد عزل و انعزال قیم
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد قیمومیت در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قیمومیت پاسخ دهند.


سوالات متداول
1 - قیمومیت در حقوق ایران چه جایگاهی دارد؟
جایگاه قیمومیت در حقوق ایران به عنوان یک نهاد حقوقی برای حمایت از حقوق محجوران است که جزئیات آن در متن مقاله ارائه شده است.
2 - قیم کیست؟
قیم کسی است که پس از صدور حکم قیمومیت از سوی دادگاه اداره امور مالی و اموال محجور و در پاره ای موارد اداره امور غیر مالی وی را بر عهده دارد که جزئیات آن در متن مقاله ارائه شده است.
3 - نحوه صدور حکم قیمومیت به چه صورت است؟
نحوه صدور حکم قیمومیت با ثبت دادخواست و سپس ارائه مدارک به دایره سرپرستی دادگاه می باشد که جزئیات آن در متن مقاله ارائه شده است.

.

بپرس