لغت نامه دهخدا
قیل. [ ق َ ] ( ع ص ، اِ ) در نیمروز خوابنده. || شتر ماده ای که در نیمروز دوشند. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). رجوع به قَیلَة شود. || شیری که در نیمروز وقت قائله آشامند. ( از اقرب الموارد ). || اسم جمع است مثل شارب و شرب. || مهتر به لغت یمن. ( منتهی الارب ). || پادشاه و گویند شاهی از شاهان حمیر و گویند رئیسی پست تر از شاه کلان و بزرگ. اصل آن قَیِّل بوده است و بدین نام نامیده شده از آنجا که آنچه بخواهد میگوید و تنفیذ میکند جمع آن بر اقوال و اقیال آمده و بر قُیول نیز جمع بسته می شود بنابر ظاهر لفظ اگرچه شنیده نشده است. ( از اقرب الموارد ). ج ، اقیال. ( نشوء اللغة ).مردم یمن پیشوای خود را قیل گویند. ( طبری ). عنوان پادشاهان عرب قبل از اسلام ، چنانکه خسرو ( کسری ) برای شاهنشاهان ایران استعمال میشد. ( فرهنگ فارسی معین ).
قیل. ( ع مص ) گفتار. ( ترجمان علامه جرجانی ترتیب عادل ). قول. ( اقرب الموارد ) ( منتهی الارب ). رجوع به قول شود. قال و قیل دو مصدرند و گویند دو اسمند از قول و بحسب عوامل اعراب داده می شوند، چنانکه گفته میشود: کثر قال ُ الناس و قیلهم و گویند آن دو در اصل دو فعل ماضی هستند که اسم قرار داده شده و مانند اسم به کار میروند و فتح آخر آنها باقی مانده تا دلالت بر اصل آنها داشته باشد و بر این قول دلالت کند آنچه در این حدیث است : نهی عن قیل َ و قال َ بفتح لام در هر دو. ( از اقرب الموارد ). در تداول فارسی زبانان گفتار. گفتگو. || ( اِ ) جواب قال گوینده. ( منتهی الارب ). جواب. ( از اقرب الموارد ). || قله یا چوب که بر قله زنند. ج ، قیلان. ( منتهی الارب ). رجوع به قله شود.
قیل. ( اِ ) زفت تر که از درخت صنوبر گیرند. ( برهان ) ( فرهنگ فارسی معین ).
قیل. ( اِ ) قیر. ( فرهنگ فارسی معین ).
قیل. [ ق َی ْ ی ِ ] ( ع ص ، اِ ) پادشاه یا کمتر از پادشاه کلان. ج ، اقوال ، اقیال ،مقاول ، مقاوله. ( منتهی الارب ). رجوع به قَیْل شود.بیشتر بخوانید ...
فرهنگ فارسی
۱ - ( مصدر ) گفتن ۲ - ( اسم ) گفتار : فهمهای زیرکان کندست با تو گاه علم گفتهای قایلان سست است بی تو گاه قیل . ای قیل و ای قال تو خوش وی جمله اشکال تو خوش - ماه تو خوش سال تو خوش ای سال و مه چاکر ترا . توضیح در عربی قول در خیر و شر بکار رود و قال و قیل در شر خاصه .
جمع قائل بمعنی نیم روزان خسبنده چاشتگاه خسبندگان .
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
* قیل وقال:
۱. گفتگو، مباحثه.
۲. جنجال، سروصدا.
گویش مازنی
واژه نامه بختیاریکا
دانشنامه اسلامی
[ویکی الکتاب] معنی قِیلَ: گفته شد
معنی قِیلِهِ: سخن او (قیل مصدر است)
ریشه کلمه:
قول (۱۷۲۲ بار)
معنی قِیلِهِ: سخن او (قیل مصدر است)
ریشه کلمه:
قول (۱۷۲۲ بار)
wikialkb: قِیل
پیشنهاد کاربران
در زبان لکی قیل یعنی قیر و واژه قویل یعنی عمیق و گود
در زبان لری فیلی ، قبل به معنای عمیق هست
در گویش زبان بختیاری واژه قیل ( Ghil ) به معنای گود بودن برای مثال دره عمیق= دره قیل_یا آب عمیق= اَوه قیل، یعنی آب گود یا عمیق، ولی اگر قیل با قال بیاید، مثل قیل و قال در گویش زبان بختیاری یعنی سر و صدا. در آخر به غیری که از مشتقات نفت است ، نیز قیل میگویند.
در ترکی علاوه بر معنای اسمی ( موی بدن ) معنای فعل امر ( ادا کردن، انجام دادن ) هم دارد
مثال نماز قیل ( نماز را ادا کن ) /چاره قیل ( چاره ای بساز )
مثال نماز قیل ( نماز را ادا کن ) /چاره قیل ( چاره ای بساز )
قیل/قئل ( Qıl ) :در زبان ترکی به معنی مو و تار مو است
قیل به معنی بلند هست کلو قیل استه یعنی زیاد بلنده
صدایش قیله یعنی صدایش بلنده
به گویش فارسی دری هزارگی قیل به معنی بلند هست
صدایش قیله یعنی صدایش بلنده
به گویش فارسی دری هزارگی قیل به معنی بلند هست
در گویش دری و هزارگی افغانستان
قیل =بر وزن فیل ، برداشتن و بلند کردن کسی یا چیزی
قیل وقال = دعوا ، ناله ، گفتگو و مشاجره: قیل و قالش به آسمان برخواست!
قیل گرفتن = فخر فروشی کردن و غرور داشتن: چقدر قیل گرفته ای؟! یعنی چه اندازه بی تفاوت و مغرور هستی؟
قیل آسمان = بلندای آسمان
قیل =بر وزن فیل ، برداشتن و بلند کردن کسی یا چیزی
قیل وقال = دعوا ، ناله ، گفتگو و مشاجره: قیل و قالش به آسمان برخواست!
قیل گرفتن = فخر فروشی کردن و غرور داشتن: چقدر قیل گرفته ای؟! یعنی چه اندازه بی تفاوت و مغرور هستی؟
قیل آسمان = بلندای آسمان
قیل در زبان کوردی معنای عمیق دارد و چاه قیل یعنی چاه عمیق و در تمام زبانهای کوردی همین معنی را دارد
در ترکی به معنای موی بدن می باشد وبه آدم پر مو قلو می گوند
در زبان لری بختیاری به عمیق
می گویند
می گویند
در زبان لری به عمیق ، ، قیل می گویند
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١١)