قَیسی، مکّی بن ابی حموش (قیروان ۳۵۵ـ۴۳۷ق)
عالم علم نحو و قراآت قرآنی. در برخی منابع مانند وفیات الاعیان نامش مکی بن ابی طالب بن خموش نیز آمده است. پیوسته به زادگاهش می رفت و به مصر بازمی گشت. چندبار نیز حج گزارد. در نوجوانی به مصر رفت و همان جا در ۳۷۸ق، نزد ابوالطیب عبدالمنعم بن غلبون قرائت آموخت. در مکه، قیروان، قرطبه و مصر نزد استادانی چون ابوبکر اَدْفُوی درس خواند. از آثارش: مشکل اعراب القرآن؛ که با تصحیح حاتم صالح الضامن به چاپ رسیده است (بغداد، ۱۹۷۵)؛ اختصار القول فی الوقف علی کلاّ و بلی و نعم؛ که به کوشش احمد حسن فرحات به چاپ رسیده است (دمشق، ۱۹۸۲)؛ الرعایة لتجوید القراءة و تحقیق الفاظ التلاوة؛ که به کوشش احمد حسن فرحات به چاپ رسیده است (دمشق، ۱۹۷۳)؛ الکشف عن وجوه قراآت السبع و عللها و حججها، در ۲ جلد که چاپ چهارم آن به کوشش محیی الدین رمضان به چاپ رسیده است (بیروت، ۱۹۸۷).
عالم علم نحو و قراآت قرآنی. در برخی منابع مانند وفیات الاعیان نامش مکی بن ابی طالب بن خموش نیز آمده است. پیوسته به زادگاهش می رفت و به مصر بازمی گشت. چندبار نیز حج گزارد. در نوجوانی به مصر رفت و همان جا در ۳۷۸ق، نزد ابوالطیب عبدالمنعم بن غلبون قرائت آموخت. در مکه، قیروان، قرطبه و مصر نزد استادانی چون ابوبکر اَدْفُوی درس خواند. از آثارش: مشکل اعراب القرآن؛ که با تصحیح حاتم صالح الضامن به چاپ رسیده است (بغداد، ۱۹۷۵)؛ اختصار القول فی الوقف علی کلاّ و بلی و نعم؛ که به کوشش احمد حسن فرحات به چاپ رسیده است (دمشق، ۱۹۸۲)؛ الرعایة لتجوید القراءة و تحقیق الفاظ التلاوة؛ که به کوشش احمد حسن فرحات به چاپ رسیده است (دمشق، ۱۹۷۳)؛ الکشف عن وجوه قراآت السبع و عللها و حججها، در ۲ جلد که چاپ چهارم آن به کوشش محیی الدین رمضان به چاپ رسیده است (بیروت، ۱۹۸۷).