قیسی دمشقی محمد بن عبدالله

[ویکی نور] اِبْنِ ناصِرْالدّین، ابوعبداللّه محمدبن ابی بکربن عبداللّه بن محمد قیسی، ملقب به «شمس الدین» (777-842ق1375/-1438م)، مؤلف و عالم شافعی دمشقی بود. وی در دمشق تولد و نشأت یافت.
وی حدیث، فقه و قرآن را نزد جمعی از مشایخ شام و مکه از جمله داوودبن احمد بقاعی، سراج الدین بلقینی، صلاح الدین اقفهسی و جمال الدین لبن ظهیره فراگرفت. نام نزدیک به 60 تن از مشایخ او در «لحظ الالحاظِ» ابن فهد مکی و مقدم توضیح المشتبه ذکر شده است. از مهم ترین راویان ابن ناصرالدین می توان به ابن حجر عسقلانی، علاءالدین مرداوی و ابن فهد مکی اشاره کرد. وی چندان در مراتب علمی ارتقا یافت که در 837ق به ریاست مشایخ دارالحدیث اشرفی دمشق تعیین شد. بزرگانی چون ابن حجر عسقلانی و برهان الدین حلبی مقام علمی او را ستوده اند. وی به مکه، مدینه، بعلبک و حلب مسافرت نمود و در برخی از این سفرها شاگردش ابن فهد وی را همراهی می کرد. او در تاریخ نیز دست داشته است. از ویژگی های او، طرفداری از ابن تیمیه است، چنانکه در پاسخ کسانی که ابن تیمیه را کافر و اهل بدعت می دانستند، ردیّه ای نوشت که موجب شد برخی چون علاءالدین بخاری بر ضدّ او برخاسته، نزد سلطان شکایت برند. شاید به همین دلیل بود که افکار عمومی بر ضدّ او برانگیخته شد و در یکی از روستاهای دمشق به قتل رسید و در گورستان باب الفرادیس به خاک سپرده شد.
در منابع، به جز آن چه ذکر شد، آثار دیگری نیز به او نسبت داده اند.
دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج5، ص17.
مجلس فی ختم السیرة النبویة علی صاحبها أفضل الصلاة و السلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نویسنده
جامع الآثار فی السیر و مولد المختار / نوع اثر: کتاب / نقش: نویسنده