قیافه

- - -
🔷 ادعای 1: �قیافه� واژه ای ترکی است و ربطی به عربی یا فارسی ندارد.
✅ پاسخ مستند:
واژه ی قیافه یک واژه ی عربی است و به صورت کاملاً مستند در منابع کلاسیک عربی پیش از ورود به فارسی به کار رفته است.
📚 منابع معتبر:
1. لسان العرب ( ابن منظور ) :
> القِیَافَةُ: معرفةُ الأَثر. وقیل: القَیِّف هو الذی یعرف الآثارَ ویَقْدِرُ بها الشَّبَهَ والخِلْقةَ.
�قیافه� شناخت ظاهر افراد و یافتن ویژگی های ظاهری و شباهت های میان افراد است.
2. تاج العروس ( الزبیدی ) :
> القِیَافَةُ: العِلمُ الذی یُعْرَفُ به الشَّبَه فی الأَخلاقِ والصُّور.
✅ نتیجه: �قیافه� از عربی وارد فارسی شده، و در فارسی معنی "ظاهر، صورت" به خود گرفته است. این واژه هیچ گونه ریشه ای در ترکی ندارد و صورت عربی آن، فعل �قافَ� ( به معنای نگاه کردن به ظاهر ) و مشتقات آن است.
- - -
🔷 ادعای 2: �قیل� یعنی مو و پوشش بدن و ریشه واژه های ترکی مثل �قیلیف� ( غلاف ) است.
✅ پاسخ مستند:
واژه ی غلاف ( در فارسی: �غلاف�، �غلاف شمشیر� ) به روشنی واژه ای عربی است. در عربی فعل غَلَفَ به معنای پوشاندن است.
📚 منابع معتبر:
1. المنجد:
> غلاف: ما یُوضَع فیه السیف ونحوه.
غلاف، پوششی برای شمشیر است.
2. دهخدا:
> غلاف [غ ِ] ( ع مص ) پوشاندن. || ( اِ ) پوشش. نیام. پوشش شمشیر.
✅ نتیجه: �غلاف� و �قیلیف� واژگانی با ریشه عربی هستند و قیاس آن ها با واژه های ترکی، یک تطابق ظاهری و جعلی است. ترکی این واژه را از عربی گرفته است، نه بالعکس.
- - -
🔷 ادعای 3: واژه ی �قیل� یعنی مو، چادر مویی، یا چیز پوشاننده.
✅ پاسخ مستند:
واژه ای به نام �قیل� در معنای �مو� در هیچ یک از فرهنگ ها یا متون معتبر فارسی، عربی یا ترکی وجود ندارد.
📌 در ترکی استانبولی:
واژه ی kıl به معنای �مو� است، نه �قیل�.
ترکی آذربایجانی نیز واژه ی t�k یا kıl را دارد، نه �قیل�.
بنابراین احتمالاً در این جا نویسنده واژه ی kıl ( مو ) را با �قیل� مخلوط کرده است.
- - -
🔷 ادعای 4: واژه های مثل �قیلبیز�، �قین�، �قیندیرقا�، �قیلیفتی�. . . همگی واژه های ترکی مرتبط با پوشش و ریشه دار هستند.
✅ پاسخ مستند:
واژه های �قیلبیز�، �قیندیرقا�، �قیلیفتی� و غیره هیچ کدام در فرهنگ لغت های معتبر ترکی ( استانبولی یا ترکی آذری ) ثبت نشده اند. همچنین در واژه نامه های دیوان لغات الترک ( محمود کاشغری ) نیز چنین واژگانی وجود ندارد.
📌 آنچه در این جا انجام شده، بازی با آواها و ساختن واژه های جدید با توهم اشتقاق است، بدون سند تاریخی یا کاربرد در منابع معتبر ترکی.
- - -
🔷 ادعای 5: �ق� در فارسی وجود ندارد، پس واژه هایی که �ق� دارند نمی توانند فارسی باشند.
✅ پاسخ مستند:
این ادعا نادرست است.
زبان فارسی از دیرباز ( حداقل از دوران میانه ) واج ق را داشته، هرچند بسته به لهجه، گاهی به �گ� یا �ک� تبدیل می شود.
فارسی میانه و اوستایی واج ق نداشتند، اما در فارسی نو این واج از راه وام گیری وارد شده و به بخشی از دستگاه واجی زبان تبدیل شده است.
امروزه بسیاری از واژه های دخیل عربی، ترکی، مغولی و دیگر زبان ها که وارد فارسی شده اند، با حرف �ق� هستند ( مثل: قبول، قدر، قانون، قشون، قاپو، قراول. . . ) .
✅ نتیجه: وجود �ق� در واژه ای نه اثبات ترکی بودن آن است و نه نفی فارسی بودنش.
- - -
🔷 ادعای نهایی: بیشتر واژه های غیرعربی در فارسی، درواقع ترکی هستند، چون ترکی زبان توصیف است و زبان مردم است.
✅ پاسخ مستند:
این ادعا یک دیدگاه پان ترکیستی غیرعلمی است که با اصول زبان شناسی تطبیقی در تضاد است. فارسی و ترکی دو زبان از خانواده های زبانی کاملاً متفاوت هستند:
زبان خانواده زبانی
فارسی هندواروپایی ( شاخه ایرانی )
ترکی آلتایی ( یا تورکی – بحث برانگیز )
در زبان شناسی تطبیقی، ریشه ی واژگان با تطابق آواها، اسناد تاریخی، و تحول واج ها بررسی می شود، نه با تطابق های ظاهری یا اشتقاق سازی خیالی.
- - -
✅ جمع بندی نهایی:
ادعاهای مطرح شده در متن فوق هیچ پایه ی علمی و زبان شناختی ندارند و بر پایه ی تطابق های سطحی، تحریف واژگان، و اشتباهات فاحش در تحلیل ریشه شناسی بنا شده اند. واژگانی چون قیافه، غلاف، قیل، قیلیف، قلفتی همگی یا عربی هستند یا فارسی، و برخی از آن ها ( مثل قلفتی ) احتمالاً در ترکی محاوره ای ساخته شده اما ریشه ترکی کهنی ندارند.
- - -

- خوش قیافه ؛ خوشگل. خوش صورت. قشنگ. خوش هیأت. خوش هیکل.
|| حالت چهره که تحت تأثیر عوامل خارجی و انفعالات روحی و وضع مزاجی است : از قیافه اش پیدا بود آدم بدی است ، اما مؤدب حرف میزد. ( فرهنگ فارسی معین از چشمهایش بزرگ علوی ص 176 ) . رجوع به قیافه شناسی شود.
منبع لغت نامه دهخدا

قیلیفتی قازدی لباس را کند
قیلیفتنی قازدی لباسش را کند

قیل چادری یعنی چادری که از موی بز درست شده.
قیللی یعنی پشمالو
قیلبیز یعنی پوشش به هم ریخته
قین دسته چاقو که دقیقا مشخص نیست از قی پوشش میاد یا ته چیزی
قیندیرقا گیاهی که خیلی تراکم بالایی داره و خیلی پوشاننده هست