قیاس طرد

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] قیاس طرد (ابهام زدایی). قیاس طرد ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • قیاس طرد (خاص)، قیاس طرد (خاص)، قیاس بنا شده بر اساس وصف طردی• قیاس طرد (عام)، یاس طرد (عام)، سرایت دادن حکم اصل به فرع از طریق «جامع» موجود بین آن دو
...

[ویکی فقه] قیاس طرد (خاص). قیاس طرد (خاص)، قیاس بنا شده بر اساس وصف طردی است.
قیاس طرد (خاص)، قیاسی است که بر اساس وصف طردی بنا شده است، و طرد، علتی است که نسبت به وصف مناسب بودن آن و یا وصف شبهی (مستلزم مناسب) بودن آن علم وجود ندارد، اما وصفی است که همواره همراه حکم است (نقضی برای آن نیست).
توضیح
اگر وصف مناسبی جامع میان اصل و فرع باشد لازمه اش آن است که اصل و فرع در نفس علت شریک باشند، و اگر وصف شبهی جامع باشد، اصل و فرع در چیزی که لازمه علت است با هم اشتراک دارند. اما در جایی که علت حکم نه وصف مناسب است و نه وصف شبهی، بلکه وصفی است که همیشه همراه حکم وجود دارد، به آن وصف طردی، و به قیاسی که جامع آن وصف طردی است قیاس طرد (خاص) می گویند، مثل انتشار بوی تند که همراه خمر مسکر وجود دارد.قیاس طرد نزد بیشتر اصولیون ارزش و اعتباری ندارد، حتی کسانی که قیاس شبه را حجت می دانند، از قیاس طرد روی گردان هستند.

[ویکی فقه] قیاس طرد (عام). قیاس طرد (عام) به سرایت دادن حکم اصل به فرع از طریق «جامع» موجود بین آن دو می گویند.
قیاس طرد (عام)، که مقابل قیاس عکس می باشد، از همان قیاس متعارف است، خواه منصوص العلة باشد و خواه مستنبط العلة ؛ به بیان دیگر، قیاسی است که از راه وجود جامع در فرع و اصل حکم اصل به فرع سرایت داده می شود؛ به خلاف قیاس عکس که به دلیل فقدان جامع بین اصل و فرع، نقیض حکم اصل در فرع جاری می گردد.

پیشنهاد کاربران

بپرس