[ویکی فقه] قیاس اقترانی مرکب از دو منفصله، به معنای قیاس اقترانی مشتمل بر دو قضیه شرطیه منفصله است.
قیاس اقترانی مرکب از دو منفصله، قیاسی است که مقدمات آن از قضایای منفصله است ولی چون از قضایای منفصله محض قیاس تالیف نمی شود لذا قضایای منفصله آن به متصله تبدیل می شود.
شرایط اختصاصی انتاج
شرایط اختصاصی انتاج قیاس اقترانی مرکب از دو منفصله عبارت است از:۱. موجبه بودن هر دو مقدمه؛ زیرا اگر یک یا هر دو مقدمه، سالبه باشد قیاس عقیم خواهد بود. مثلاً قیاس: "لیس البتة امّا ان یکون هذا الشئ انساناً او حیواناً، و لیس البتة امّا ان یکون حیواناً او ناطقاً" صادق است، اما اگر کبرا تبدیل شود به: "لیس البتة امّا ان یکون حیواناً او فرساً" کاذب خواهد بود.۲. مانعةالجمع نبودن هر دو مقدمه. متقدمین قیاس اقترانی مرکب از دو مانعةالجمع را عقیم دانسته است، زیرا مثلاً قیاس: "امّا ان یکون هذا الشئ انساناً او حجراً، و امّا ان یکون حجراً او ناطقاً" صادق است، اما اگر کبرا تبدیل شود به: "امّا ان یکون حجراً او فرساً" کاذب خواهد بود. اما متاخرین، یک متصله موجبه از آن استنتاج کرده اند که مرکب از نقیض هر یک از دو طرف، و از طریق شکل سوم است.در قیاس اقترانی مرکب از دو منفصله تمایز طبعی بین مقدم و تالی و بین دو طرف نتیجه نیست و صرفاً تمایز وضعی و اعتباری است، زیرا بین اجزای قضیه منفصله و اَشکال مرکب از منفصلات تمایز حقیقی نیست.
صور این قیاس
این قیاس، بر سه گونه است: اول این که مقدمات قیاس در جزء تام با هم اشتراک داشته باشند و دوم آن که در جزء غیر تام مشترک باشند و سوم آن که وجه مشترک، جزء تام در یک مقدمه و جزء غیر تام در مقدمه دیگر باشد.
← صورت اول
...
قیاس اقترانی مرکب از دو منفصله، قیاسی است که مقدمات آن از قضایای منفصله است ولی چون از قضایای منفصله محض قیاس تالیف نمی شود لذا قضایای منفصله آن به متصله تبدیل می شود.
شرایط اختصاصی انتاج
شرایط اختصاصی انتاج قیاس اقترانی مرکب از دو منفصله عبارت است از:۱. موجبه بودن هر دو مقدمه؛ زیرا اگر یک یا هر دو مقدمه، سالبه باشد قیاس عقیم خواهد بود. مثلاً قیاس: "لیس البتة امّا ان یکون هذا الشئ انساناً او حیواناً، و لیس البتة امّا ان یکون حیواناً او ناطقاً" صادق است، اما اگر کبرا تبدیل شود به: "لیس البتة امّا ان یکون حیواناً او فرساً" کاذب خواهد بود.۲. مانعةالجمع نبودن هر دو مقدمه. متقدمین قیاس اقترانی مرکب از دو مانعةالجمع را عقیم دانسته است، زیرا مثلاً قیاس: "امّا ان یکون هذا الشئ انساناً او حجراً، و امّا ان یکون حجراً او ناطقاً" صادق است، اما اگر کبرا تبدیل شود به: "امّا ان یکون حجراً او فرساً" کاذب خواهد بود. اما متاخرین، یک متصله موجبه از آن استنتاج کرده اند که مرکب از نقیض هر یک از دو طرف، و از طریق شکل سوم است.در قیاس اقترانی مرکب از دو منفصله تمایز طبعی بین مقدم و تالی و بین دو طرف نتیجه نیست و صرفاً تمایز وضعی و اعتباری است، زیرا بین اجزای قضیه منفصله و اَشکال مرکب از منفصلات تمایز حقیقی نیست.
صور این قیاس
این قیاس، بر سه گونه است: اول این که مقدمات قیاس در جزء تام با هم اشتراک داشته باشند و دوم آن که در جزء غیر تام مشترک باشند و سوم آن که وجه مشترک، جزء تام در یک مقدمه و جزء غیر تام در مقدمه دیگر باشد.
← صورت اول
...
wikifeqh: قیاس_اقترانی_مرکب_از_دو_منفصله