قوم ماد یا مردم ماد قومی ایرانی بودند که حدود سه - چهار سده پس از شروع زوال شهرهای عصر برنز در فلات ایران، به تدریج وارد این سرزمین شدند. این ها بخشی از مردمانی بود که در مهاجرت آریایی ها به فلات ایران، شرکت داشتند. این قوم به همراه پارس ها، پارت ها، سکاها و…، در روزگار خود به آریاییان مشهور بودند و یکی از قبایل آنان، آری زانتو نام داشت؛ نامی که به معنای «دودمان آریاییان» است.
... [مشاهده متن کامل]
کتیبه های آشوری و بابلی اطلاعاتی به ما درباره مادها می دهد، ولی منبع اصلی ما درباره مادها، گزارش مورخین یونانی به ویژه هرودوت است.
مطابق منابع کهن آشوری و یونانی و ایرانی در مجموع معلوم می گردد که شش طایفهٔ تشکیل دهندهٔ اتحاد مادها عبارت بودند از بوسیان، استروکاتیان، بودیان آریزانتیان و مغ ها و سرانجام پارتاکانیان. به گزارش هرودوت ( کتاب اول بند ۹۶ ) مادها پانصد سال ( ۱۲۷۴ ق. م تا ۷۵۴ ق. م ) تابع آشوریان بودند. برس مورخ کلدانی به این عقیده بود که مادی ها ۲۵۰۰ سال ق. م بابل را تسخیر کردند و ۲۲۴ سال بر بابل حکومت کردند ولی محققان تصور می کنند که مردمی از فلات ایران مانند کاسی ها بابل را گرفته اند و به مناسبت اینکه از طرف غربی فلات ایران به بابل رفته بودند برس این مردم را مادی دانسته است. آنچه از متون آشوری برمی آید، آن است که مادها از سدهٔ نهم تا هفتم پیش از میلاد نتوانسته بودند چنان پیشرفتی بیابند که سبب هم گرایی و اتحاد و سازمان یافتگی قبایل و طوایف پراکندهٔ ماد بر محور یک رهبر و فرمان روای برتر و واحد که بتوان وی را پادشاه کل سرزمین های مادنشین نامید شده باشند. پادشاهان آشور در ضمن لشکرکشی های پرشمار خود به قلمرو سکونت مادها، همواره با شمار فراوانی از «شاهان محلی» روبه رو بوده اند و نه یک پادشاه واحد حاکم بر کل سرزمین های مادنشین. بعدها، در سده های نهم و هشتم پیش از میلاد، قدرت مادها تا حدی زیادی افزایش یافت و نقش آن ها برجسته شد و سرانجام در سدهٔ هفتم پیش از میلاد، سرتاسر غرب ایران و برخی از مناطق نزدیک آن به مادها تعلق یافت؛ بنابراین، مرزهای ماد در طول چند صد سال، به تدریج و رفته رفته تغییر کرد؛ با این حال، گسترهٔ جغرافیایی دقیق ماد ناشناخته باقی مانده است.
به مادها در سال نامه های آشوری نو از سال ۸۳۶ پیش از میلاد به بعد تا اواخر سوگند فئودالی اسارحدون ( ۶۷۲ پ. م ) اشاره شده است، آن ها توسط شاهک نشین های کوچک اداره می شدند: پادشاهی مرکزی تأسیس نشده بود و اساس چیزهایی که بعداً به دیاکو، قاضی افسانه ای نسبت داده شد، هنوز وجود نداشت.
... [مشاهده متن کامل]
کتیبه های آشوری و بابلی اطلاعاتی به ما درباره مادها می دهد، ولی منبع اصلی ما درباره مادها، گزارش مورخین یونانی به ویژه هرودوت است.
مطابق منابع کهن آشوری و یونانی و ایرانی در مجموع معلوم می گردد که شش طایفهٔ تشکیل دهندهٔ اتحاد مادها عبارت بودند از بوسیان، استروکاتیان، بودیان آریزانتیان و مغ ها و سرانجام پارتاکانیان. به گزارش هرودوت ( کتاب اول بند ۹۶ ) مادها پانصد سال ( ۱۲۷۴ ق. م تا ۷۵۴ ق. م ) تابع آشوریان بودند. برس مورخ کلدانی به این عقیده بود که مادی ها ۲۵۰۰ سال ق. م بابل را تسخیر کردند و ۲۲۴ سال بر بابل حکومت کردند ولی محققان تصور می کنند که مردمی از فلات ایران مانند کاسی ها بابل را گرفته اند و به مناسبت اینکه از طرف غربی فلات ایران به بابل رفته بودند برس این مردم را مادی دانسته است. آنچه از متون آشوری برمی آید، آن است که مادها از سدهٔ نهم تا هفتم پیش از میلاد نتوانسته بودند چنان پیشرفتی بیابند که سبب هم گرایی و اتحاد و سازمان یافتگی قبایل و طوایف پراکندهٔ ماد بر محور یک رهبر و فرمان روای برتر و واحد که بتوان وی را پادشاه کل سرزمین های مادنشین نامید شده باشند. پادشاهان آشور در ضمن لشکرکشی های پرشمار خود به قلمرو سکونت مادها، همواره با شمار فراوانی از «شاهان محلی» روبه رو بوده اند و نه یک پادشاه واحد حاکم بر کل سرزمین های مادنشین. بعدها، در سده های نهم و هشتم پیش از میلاد، قدرت مادها تا حدی زیادی افزایش یافت و نقش آن ها برجسته شد و سرانجام در سدهٔ هفتم پیش از میلاد، سرتاسر غرب ایران و برخی از مناطق نزدیک آن به مادها تعلق یافت؛ بنابراین، مرزهای ماد در طول چند صد سال، به تدریج و رفته رفته تغییر کرد؛ با این حال، گسترهٔ جغرافیایی دقیق ماد ناشناخته باقی مانده است.
به مادها در سال نامه های آشوری نو از سال ۸۳۶ پیش از میلاد به بعد تا اواخر سوگند فئودالی اسارحدون ( ۶۷۲ پ. م ) اشاره شده است، آن ها توسط شاهک نشین های کوچک اداره می شدند: پادشاهی مرکزی تأسیس نشده بود و اساس چیزهایی که بعداً به دیاکو، قاضی افسانه ای نسبت داده شد، هنوز وجود نداشت.
