قَوام الملک، مجموعه بنا
خانه زینت الملک
خانه زینت الملک
در خیابان لطفعلی خان زند در محلۀ بالاکفت شیراز از دورۀ ناصری. از دیوان خانه یا بیرونی محمدرضاخان قوام الملک حاکم فارس معروف به نارنجستان، اندرونی او معروف به خانۀ زینت الملک و حسینیۀ قوام تشکیل شده است. آب انبار قوام با احداث خیابان لطفعلی خان زند از میان رفته است. کاشی کاری ها، آینه کاری ها، گچ بری ها، منبت کاری ها، چوب کاری ها و نقاشی های سقف تالار بنا آن را به یکی از دیدنی های مهم شیراز بدل کرده است. سردر ورودی بنا با کاشی های منقش به تصویر خدمتگزاران عصر زندیان که چیزی را تعارف می کنند، ازاره های مرمر تالار آینۀ آن با حکاکی تصویر سربازان، مشبک ها و ترنج ها و مرمر بخاری دیواری شاه نشین تالار با تصویر او در یک آینه بزرگ تزیین شده است. در گچ بری یکی از اتاق های شمالی بنا تاریخ ۱۲۹۵ق و در آینه کاری پیشانی بخاری تالار تاریخ ۱۳۰۲ق به چشم می خورد. باغ نارنجستان که به سبب وفور درختان نارنج به این نام مشهور شده از یک محوطۀ مستطیل شکل با دو استخر کاشی آبی رنگ فواره دار در دو طرف، چند باغچه، چند پیاده رو در طرفین آن یک آب نما و اتاق هایی در چهار طرف تشکیل شده است. نارنجستان قوام در دورۀ محمدرضا شاه به وسیلۀ ابراهیم قوام نوۀ قوام الملک به دانشگاه شیراز اهدا شد و دانشگاه آن را به مؤسسۀ پژوهش آسیایی تبدیل کرد. این مؤسسه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به کتابخانۀ علامه طباطبایی تبدیل شد. در فاصلۀ یک کوچه از عمارت قوام، اندرونی آن قرار دارد که با یک هشتی و چند پله به نارنجستان متصل می شود. اتاق های سه دری و پنج دری در چهار طرف خانه و بخش زمستان نشین دو طبقه در شمال آن، گچ بری ها، مقرنس کاری ها و نقاشی های سقف های کاذب تخته کوبی شده و تالار آینه آن دیدنی است. امروز، زیر زمین آن به نمایشگاه اختصاص یافته است. حسینیۀ قوام با حیاط و ایوان ها و غرفه های کاشی کاری و گچ بری اتاق ها در کنار دیوان خانه قرار گرفته است. این محل در دهۀ ۱۳۳۰ش با تغییراتی به حوزۀ علمیه تبدیل شد.
خانه زینت الملک
خانه زینت الملک
در خیابان لطفعلی خان زند در محلۀ بالاکفت شیراز از دورۀ ناصری. از دیوان خانه یا بیرونی محمدرضاخان قوام الملک حاکم فارس معروف به نارنجستان، اندرونی او معروف به خانۀ زینت الملک و حسینیۀ قوام تشکیل شده است. آب انبار قوام با احداث خیابان لطفعلی خان زند از میان رفته است. کاشی کاری ها، آینه کاری ها، گچ بری ها، منبت کاری ها، چوب کاری ها و نقاشی های سقف تالار بنا آن را به یکی از دیدنی های مهم شیراز بدل کرده است. سردر ورودی بنا با کاشی های منقش به تصویر خدمتگزاران عصر زندیان که چیزی را تعارف می کنند، ازاره های مرمر تالار آینۀ آن با حکاکی تصویر سربازان، مشبک ها و ترنج ها و مرمر بخاری دیواری شاه نشین تالار با تصویر او در یک آینه بزرگ تزیین شده است. در گچ بری یکی از اتاق های شمالی بنا تاریخ ۱۲۹۵ق و در آینه کاری پیشانی بخاری تالار تاریخ ۱۳۰۲ق به چشم می خورد. باغ نارنجستان که به سبب وفور درختان نارنج به این نام مشهور شده از یک محوطۀ مستطیل شکل با دو استخر کاشی آبی رنگ فواره دار در دو طرف، چند باغچه، چند پیاده رو در طرفین آن یک آب نما و اتاق هایی در چهار طرف تشکیل شده است. نارنجستان قوام در دورۀ محمدرضا شاه به وسیلۀ ابراهیم قوام نوۀ قوام الملک به دانشگاه شیراز اهدا شد و دانشگاه آن را به مؤسسۀ پژوهش آسیایی تبدیل کرد. این مؤسسه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به کتابخانۀ علامه طباطبایی تبدیل شد. در فاصلۀ یک کوچه از عمارت قوام، اندرونی آن قرار دارد که با یک هشتی و چند پله به نارنجستان متصل می شود. اتاق های سه دری و پنج دری در چهار طرف خانه و بخش زمستان نشین دو طبقه در شمال آن، گچ بری ها، مقرنس کاری ها و نقاشی های سقف های کاذب تخته کوبی شده و تالار آینه آن دیدنی است. امروز، زیر زمین آن به نمایشگاه اختصاص یافته است. حسینیۀ قوام با حیاط و ایوان ها و غرفه های کاشی کاری و گچ بری اتاق ها در کنار دیوان خانه قرار گرفته است. این محل در دهۀ ۱۳۳۰ش با تغییراتی به حوزۀ علمیه تبدیل شد.
wikijoo: قوام_الملک،_مجموعه_بنا