قواعد الاصول

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] قواعد الأصول (مصطفی نورانی). «قواعد الاصول»، اثر آیة الله، مصطفی نورانی اردبیلی، به زبان عربی است. وی چون کتب اصولی را که برای تدریس فراهم شده اند، طولانی یافته اند، مهم ترین نظریات و تحقیقات مؤلفین آن کتب را در این کتاب گردآوری کرده اند.
کتاب، شامل شش مبحث مقدمات (دلیل نیاز به اصول، تعریف اصول، تمایز علوم، مبادی علم، موضوع علم اصول، فایده و غایت علم اصول و...) ، اوامر، نواهی، مفاهیم، عام و خاص، مطلق و مقید و مجمل و مبین است.

[ویکی نور] قواعد الاصول (مدنی تبریزی یوسف). قواعد الاصول، تألیف آیت الله سید یوسف مدنی تبریزی است. این کتاب، به زبان عربی و در زمینه تبیین و تشریح قواعد اصولی نگاشته شده است.
کتاب، مشتمل بر 115 قاعده اصولی است.
پاره ای از مطالبی که در این کتاب، مطرح شده، عبارت است از:
بیان اصول عملیه؛ تفاوت بین تخصیص و حکومت؛ عدم جواز اجرای اصل عملی، مگر پس از فحص و یأس از وجود اماره بر یکی از طرفین شک؛ تفاوت میان امارات و اصول عملیه؛ بیان قاعده قبح عقاب بلا بیان؛ توضیح حکم شبهه حکمیه تحریمیه؛ توضیح شبهه مصداقیه و شبهه مفهومیه؛ توضیح معنای حرفی و معنای اسمی؛ بحث از وقوع تحریف در قرآن؛ تفسیر کشف حقیقی و کشف جعلی؛ تقسیم قطع به طریقی و موضوعی؛ مقصود از وجوب متابعت قطع؛ اصولی بودن مباحث امارات و اصول عملیه؛ معنای تجری و معصیت و انقیاد و اطاعت؛ بیان ثمره موضوعی بودن یا طریقی بودن قطع؛ تفاوت بین صفات ذات و صفات افعال؛ قاعده حرمت اعانت بر اثم؛ تفسیر اجماع بسیط و مرکب؛ امکان تعبدبه امارات غیر علمی؛ داخل نبودن بحث از قطع در مسائل علم اصول؛ ذاتی بودن یا جعلی بودن طریقیت قطع؛ عدم اعتبار قطع قطاع؛ تفسیر روایت حفص(عن ابی عبدالله(ع)، قال له رجل: اذا رأیت شیئا فی یدی رجل، أ یجوز لی ان اشهد انه له؟ قال: نعم. قال الرجل: اشهد انه فی یده و لا اشهد انه له فلعله لغیره، فقال ابوعبدالله(ع): أ فیحل الشراء منه؟ قال: نعم. قال ابوعبدالله(ع): فلعله لغیره؛ من این جاز لک ان تشتریه و یصیر ملکا لک، ثم تقول بعد ذلک: الملک لی و تحلف علیه و لا یجوز ان تنسبه الی من صار ملکه من قبله الیک؟ و لو لم یجز هذا، ما قام للمسلمین سوق.)؛ آیا معلوم بالاجمال مثل معلوم بالتفصیل است؟ بحث از اجماع؛ بیان مقتضای ادله دال بر برائت؛ استدلال بر برائت به کمک اجماع؛ بیان شهرت؛ انقسام خبر واحد؛ بیان اقسام علم اجمالی؛ استدلال بر حجیت خبر واحد؛ بیان اینکه عمل مشهور، جبران کننده ضعف خبر واحد هست یا خیر؛ توضیح پاره ای از اصطلاحات(مانند شیخ، شیخین، ثلاثة و...)؛ بطلان تصویب؛ مقامات عقل از جهت ادراک و حکم آن؛ توضیح در مورد اهل تناسخ و مذاهب دیگر؛ این مسئله که اصل در اشیا حظر است یا اباحه، غیر از مسئله برائت و اشتغال می باشد؛ بحث از مسئله برائت، آیا بحثی است اصولی یا فقهی یا کلامی؟(به عقیده مؤلف، اصولی دانستن آن، وجیه تر است؛ به دو دلیل: 1. با تعریف اصول - علم به قواعدی که برای استنباط احکام شرعی فراهم شده اند - سازگارتر است. 2. مسئله مزبور، دست مایه شخص عامی واقع نمی شود و این، ویژگی مسئله اصولی است.)؛ اقسام اسباب حکم؛ بیان اختلاف بین اخباری ها و اصولی ها؛ تفسیر حکم واقعی و ظاهری؛ وقوع اختلاف بین اخباری ها و اصولی ها در شبهه تحریمیه؛ وقتی منشأ شبهه بین حرمت و غیر وجوب، تعارض نصین باشد و مرجحی هم برای هیچ یک از دو نص وجود نداشته باشد؛ بحث از مسئله خنثی؛ اقسام سه گانه احکام الهی؛ اصالة البرائة، ارتباطی با استصحاب و مسئله عدم الدلیل دلیل العدم ندارد؛ تفاوت بین اصل برائت و قاعده عدم الدلیل دلیل العدم؛ توضیح این کلام عدلیه که می گویند: واجبات شرعیه، چون الطافی در واجبات عقلیه اند، واجب شده اند؛ الفاظ طهارات سه گانه(وضو، غسل و تیمم)، اسماء برای افعال خارجی مخصوصند یا اسماء برای نظافت معنوی قائم به نفس؟ دوران امر در واجب، بین اقل و اکثر؛ مقصود از شبهه غیر محصوره؛ بیان حکم شبهه غیر محصوره؛ بیان و توضیح این آیه شریفه: «حافظوا علی الصلوات و الصلاة الوسطی و قوموا لله قانتین»(البقرة 238)؛ تفاوت بین قاطع و مانع؛ وقتی امت بر دو قول اختلاف نمایند؛ اقسام سه گانه عموم(استغراقی، مجموعی و بدلی)؛ تفاوت بین جزء و شرط؛ بحث از مسئله احباط؛ بیان قاعده تسامح در ادله؛ بیان قاعده لا ضرر؛ بیان نسبت قاعده لا ضرر با ادله ای که عهده دار بیان احکام افعال با عناوین اولیه آنهایند؛ مراد از ضرر در قاعده لا ضرر، ضرر شخصی است یا نوعی؟ بیان حکم تعارض دو ضرر؛ پاره ای از تنبیهات قاعده لا ضرر.
مطالعه کتاب قواعد الأصول (مدنی تبریزی، یوسف) در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور

[ویکی فقه] قواعد الاصول (مصطفی نورانی). «قواعد الاصول»، اثر آیة الله، مصطفی نورانی اردبیلی، به زبان عربی است. وی چون کتب اصولی را که برای تدریس فراهم شده اند، طولانی یافته اند، مهم ترین نظریات و تحقیقات مؤلفین آن کتب را در این کتاب گردآوری کرده اند.
کتاب، شامل شش مبحث مقدمات (دلیل نیاز به اصول، تعریف اصول، تمایز علوم، مبادی علم، موضوع علم اصول، فایده و غایت علم اصول و...) ، اوامر، نواهی، مفاهیم، عام و خاص، مطلق و مقید و مجمل و مبین است.
گزارش محتوا
پاره ای از مباحث مطرح شده در کتاب، از این قرار است:
← تعریف علم اصول
۱. ↑ قوائد الاصول، مصطفی نورانی، ص۶.۲. ↑ قوائد الاصول، مصطفی نورانی، ص۸.۳. ↑ قوائد الاصول، مصطفی نورانی، ص۱۱.۴. ↑ قوائد الاصول، مصطفی نورانی، ص۱۷.۵. ↑ قوائد الاصول، مصطفی نورانی، ص۱۸۴.۶. ↑ قوائد الاصول، مصطفی نورانی، ص۲۴۲.
منبع
...

[ویکی نور] قواعد الاصول (نورانی مصطفی). «قواعد الاصول»، اثر آیة الله، مصطفی نورانی اردبیلی، به زبان عربی است. وی چون کتب اصولی را که برای تدریس فراهم شده اند، طولانی یافته اند، مهم ترین نظریات و تحقیقات مؤلفین آن کتب را در این کتاب گردآوری کرده اند.
کتاب، شامل شش مبحث مقدمات(دلیل نیاز به اصول، تعریف اصول، تمایز علوم، مبادی علم، موضوع علم اصول، فایده و غایت علم اصول و...)، اوامر، نواهی، مفاهیم، عام و خاص، مطلق و مقید و مجمل و مبین است.
پاره ای از مباحث مطرح شده در کتاب، از این قرار است:
برای علم اصول، تعاریف زیادی از طرف متقدّمین و متأخرین به عمل آمده است، ولی واقعیت آن است که هیچ یک از آنها تعریف حقیقی نبوده، بلکه صرفاً شرح الاسم به شمار می آیند.
مرحوم آخوند، موضوع علم اصول را مفهوم کلی منطبق بر موضوعات مسائل آن می داند و نظریه محقق عراقی نیز مؤیّد آن است.

پیشنهاد کاربران

بپرس