باغ زارچ، قناتی است که در از توابع بخش زارچ، شهرستان زارچ در استان یزد قرار دارد. طول این قنات حدود ۸۰کیلومتر است و از آن به عنوان بزرگ ترین قنات جهان یاد می شود.
این قنات در شهر زارچ واقع شده است. تعدادی از میله های آن در محل مسجد جامع یزد قرار دارد. احتمالاً نشان می دهد که این قنات قبل از اسلام وجود داشته و پس از آن، مسجد جامع یزد را در حریم قنات بنا نموده اند تا از طریق پایاب از آب قنات جهت وضو گرفتن استفاده شود. مظهر قنات در شهر زارچ قرار دارد. این قنات سه شاخه کوره جدا از هم به نام های: شیرین - شور –ابراهیم خویدکی دارد که در مجموع طول کوره قنات بیش از ۷۱ کیلومتر می باشد.
... [مشاهده متن کامل]
تعداد میله ها: ۲۱۱۵ حلقه
عمق مادر چاه: ۸۵ متر
آبدهی فعلی: نزدیک به خشکی
تعداد مالکین و شاربین: ۸۰۰ خانوار کشاورز
سطح زیر کشت باغی قنات: حدود ۲۵ هکتار
سطح زیر کشت زراعی: حدود ۴۰۰ هکتار
مدیریت سنتی و بهره برداری از قنات زارچ:
مدیریت، حفظ، نگهداری، تقسیم و توزیع آب به عهده شورای قنات زارچ می باشد که پنج نفر عضو داشته و از سوی کلیه مالکین و شاربین قنات انتخاب می شوند. دو نفر از محل سرچشمه زارچ و سه نفر از محل توده زارچ انتخاب می شوند. شورای قنات یک نفر را به عنوان نماینده تام الاختیار به مدت یک سال معرفی می نمایند تا از کلیه مالکین و شاربین قنات خودیاری جمع کرده و همچنین رابط بین کشاورزان و ادارات مربوطه باشد. نماینده مذکور جهت حفاظت و نگهداری و حفر پیشکار قنات ( محل انتهای قنات در کوره پس از مادر چاه را پیشکار گویند ) مقنی و کارگر قنات به کار می گیرد تا به نحو احسن هرگونه عملیات مورد نیاز را به خوبی انجام دهد و دستمزد کارگران را پرداخت نماید.
از سوی شورای قنات دو نفر به عنوان میرآب جهت توزیع و تقسیم آب قنات، یکی در محل سرچشمه و دیگری در محل توده زارچ به مدت یک سال انتخاب می شوند. میرآب با مراجعه به دفاتر آب برنامه و حقابه میزان مالکیت هر فرد و بر حسب نوبت، آب را به کشاورزان تحویل می دهند. سرچشمه زارچ دارای شش شبانه روز آب و محل توده زارچ نه شبانه روز آب دارد. همچنین دستمزد میرآب که به نام «سد» معروف است از روی سهم آب کشاورزی در هر مدار ۱۵ روز یک بار به میزان یک جرعه آب ( به مدت ۱۱ دقیقه ) تحویل می شود. طول این قنات ۳۰ متر است و تعداد ۵ میله چاه دارد. عمق مادر چاه این قنات، ۳ متر و فاصلهٔ مظهر تا محل آن ۵۰ متر می باشد. دبی این قنات ۱۰ لیتر بر ثانیه است. از ویژگی های دیگر قنات زارچ می توان به مربعی بودن مقطع چاه های آن در مقایسه با همتایان دیگر که مقطعی بیضوی یا دایره وار دارند، اشاره کردکه پیشینه حفر چنین چاه هایی به زمان زرتشتیان بر می گردد. مظهر این قنات در شهر زارچ استان یزد واقع شده و دارای سه شاخه یا تونل زیر زمینی جدا از هم است که تونل های آن: «شیرین»، «شور» و «ابراهیم خویدکی» نام دارد. از آب قنات زارچ ۸۰۰ خانوار کشاورزی استفاده می کنند و حدود ۲۵ هکتار سطح زیر کشت باغی از جمله باغات انار، انگور، انجیر، سیب، پسته و هلو به همراه ۴۰۰ هکتار سطح کشت زراعی تحت پوشش این قنات قرار دارد.
این قنات در شهر زارچ واقع شده است. تعدادی از میله های آن در محل مسجد جامع یزد قرار دارد. احتمالاً نشان می دهد که این قنات قبل از اسلام وجود داشته و پس از آن، مسجد جامع یزد را در حریم قنات بنا نموده اند تا از طریق پایاب از آب قنات جهت وضو گرفتن استفاده شود. مظهر قنات در شهر زارچ قرار دارد. این قنات سه شاخه کوره جدا از هم به نام های: شیرین - شور –ابراهیم خویدکی دارد که در مجموع طول کوره قنات بیش از ۷۱ کیلومتر می باشد.
... [مشاهده متن کامل]
تعداد میله ها: ۲۱۱۵ حلقه
عمق مادر چاه: ۸۵ متر
آبدهی فعلی: نزدیک به خشکی
تعداد مالکین و شاربین: ۸۰۰ خانوار کشاورز
سطح زیر کشت باغی قنات: حدود ۲۵ هکتار
سطح زیر کشت زراعی: حدود ۴۰۰ هکتار
مدیریت سنتی و بهره برداری از قنات زارچ:
مدیریت، حفظ، نگهداری، تقسیم و توزیع آب به عهده شورای قنات زارچ می باشد که پنج نفر عضو داشته و از سوی کلیه مالکین و شاربین قنات انتخاب می شوند. دو نفر از محل سرچشمه زارچ و سه نفر از محل توده زارچ انتخاب می شوند. شورای قنات یک نفر را به عنوان نماینده تام الاختیار به مدت یک سال معرفی می نمایند تا از کلیه مالکین و شاربین قنات خودیاری جمع کرده و همچنین رابط بین کشاورزان و ادارات مربوطه باشد. نماینده مذکور جهت حفاظت و نگهداری و حفر پیشکار قنات ( محل انتهای قنات در کوره پس از مادر چاه را پیشکار گویند ) مقنی و کارگر قنات به کار می گیرد تا به نحو احسن هرگونه عملیات مورد نیاز را به خوبی انجام دهد و دستمزد کارگران را پرداخت نماید.
از سوی شورای قنات دو نفر به عنوان میرآب جهت توزیع و تقسیم آب قنات، یکی در محل سرچشمه و دیگری در محل توده زارچ به مدت یک سال انتخاب می شوند. میرآب با مراجعه به دفاتر آب برنامه و حقابه میزان مالکیت هر فرد و بر حسب نوبت، آب را به کشاورزان تحویل می دهند. سرچشمه زارچ دارای شش شبانه روز آب و محل توده زارچ نه شبانه روز آب دارد. همچنین دستمزد میرآب که به نام «سد» معروف است از روی سهم آب کشاورزی در هر مدار ۱۵ روز یک بار به میزان یک جرعه آب ( به مدت ۱۱ دقیقه ) تحویل می شود. طول این قنات ۳۰ متر است و تعداد ۵ میله چاه دارد. عمق مادر چاه این قنات، ۳ متر و فاصلهٔ مظهر تا محل آن ۵۰ متر می باشد. دبی این قنات ۱۰ لیتر بر ثانیه است. از ویژگی های دیگر قنات زارچ می توان به مربعی بودن مقطع چاه های آن در مقایسه با همتایان دیگر که مقطعی بیضوی یا دایره وار دارند، اشاره کردکه پیشینه حفر چنین چاه هایی به زمان زرتشتیان بر می گردد. مظهر این قنات در شهر زارچ استان یزد واقع شده و دارای سه شاخه یا تونل زیر زمینی جدا از هم است که تونل های آن: «شیرین»، «شور» و «ابراهیم خویدکی» نام دارد. از آب قنات زارچ ۸۰۰ خانوار کشاورزی استفاده می کنند و حدود ۲۵ هکتار سطح زیر کشت باغی از جمله باغات انار، انگور، انجیر، سیب، پسته و هلو به همراه ۴۰۰ هکتار سطح کشت زراعی تحت پوشش این قنات قرار دارد.
