قمرالملوک وزیری

دانشنامه آزاد فارسی

قَمَرُالملوک وزیری (قزوین ۱۲۸۲ـ تهران ۱۳۳۸ش)
قَمَرُالملوک وزیری
خوانندۀ ایرانی. از کودکی همراه با مادربزرگش در مجالس روضه خوانی زنانه، روضه و مولودی می خواند. بعدها به مدت دو سال در کلاس مرتضی نی داوود به فراگیری فنون آوازخوانی و دستگاه های موسیقی ایرانی پرداخت. در ۱۳۰۳ش نخستین کنسرت خود را در گراندهتل تهران اجرا کرد و از ۱۳۰۵ش ضبط صفحات گرامافون از صدای او موجب شهرت روزافزونش شد. از قمر حدود ۲۰۰ صفحه ضبط شد که البته همۀ آن ها در دست نیستند. ازجمله آثار اوست: تصنیف اصفهان (تا رخت مقید نقاب است)؛ به یاد کلنل محمدتقی پسیان، تصنیف چه شورها؛ شعر و آهنگ از عارف قزوینی، تصنیف هایی از محمدعلی امیرجاهد با تار امیرارسلان درگاهی، ازجمله جان من، بهار است و هنگام گشت. قمر از ۱۳۱۹ تا ۱۳۳۴ش در رادیو برنامه اجرا می کرد و در عرصۀ سینما نیز در چند صحنه از فیلم مادر شرکت کرد.

پیشنهاد کاربران

اولین زنی بود که به صورت بی
حجاب در حضور مردان آواز خواند
قمرالملوک وزیری ( ۱۲۸۴ خورشیدی - ۱۴ مرداد ۱۳۳۸ خورشیدی ) ، نخستین زن در دوران تاریخ معاصر ایران بود که به صورت بی حجاب، به خوانندگی در حضور مردان پرداخت. از وی به عنوان پرآوازه ترین خواننده زن آوازهای سنتی ایران یاد می شود. [۱]
...
[مشاهده متن کامل]

زندگی نامه
قمرالملوک در تاکستان قزوین زاده شد. هنگام تولد پدر نداشت و در ۱۸ ماهگی مادرش هم مرد و از این زمان تحت سرپرستی مادربزرگش که روضه خوان زنانه حرم ناصرالدین شاه بود قرار گرفت. او در جایی گفته است: «من مدیون تربیت اولیهٔ خودم هستم. چرا که همان پامنبری کردن ها به من جرأت خوانندگی داد. »
در جوانی پس از آشنائـی با استاد مرتضی نی داود با ردیف موسیقی ملی آشنا شد و راهش را برای کسب تجربیات از استادان دیگر هموار ساخت. کار پیشرفت قمر در مدتی کوتاه به آنجا رسید که کمپانی «هیز ماسترز ویس» به خاطر ضبط صدای او دستگاه صفحه پر کنی به تهران آورد. بعد از آن کمپانی «پولیفون» هم آمد. به گفته ساسان سپنتا ۲۰۰ صفحه از قمر ضبط شده است.
قمر نخستین کنسرت خود را در سال ۱۳۰۳ برگزار کرد. روز بعد نظمیه از او تعهد گرفت که بی حجاب کنسرت ندهد. قمر عواید کنسرت را به امور خیریه اختصاص داد. قمر در سفر خراسان در مشهد کنسرت داد و عواید آن را صرف آرامگاه فردوسی نمود. در همدان در سال ۱۳۱۰ کنسرت داد و ترانه هایی از عارف خواند. وقتی نیرالدوله والی خراسان چند گلدان نقره به او هدیه کرد آن را به عارف پیشکش نمود. با این که عارف مورد غضب والی و دستگاه رضاشاه بود. در سال ۱۳۰۸ به نفع شیر و خورشید سرخ کنسرت داد و عواید آن به بچه های یتیم اختصاص داده شد.
گشایش رادیو ایران در سال ۱۳۱۹ صدای قمر را به عموم مردم رساند. عارف قزوینی و ایرج میرزا و تیمورتاش وزیر دربار، شیفته او شده بودند. با این همه قمر از گردآوری زر و سیم پرهیز می کرد و درآمدهای بزرگ و هدایای گران را به فقرا و محتاجان می داد.
قمرالملوک وزیری در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۳۸ در شمیران، در فقر و تنگدستی مطلق به سکته مغزی درگذشت. [۲] وی در گورستان ظهیرالدوله بین امامزاده قاسم و تجریش شمیران به خاک سپرده شده است.
نوشته روی سنگ قبر
تنها نه قمر بود هنرمند به عالم روح ملکی بود که در جسم بشر رفت
آتشی درسینه دارم جاودانی عمر من مرگیست نامش زندگانی
رحمتی کن کز غمت جان می سپارم بیش از این من طاقت هجران ندارم
در وصف قمر
این یکی از معروفترین عکس های مرحوم قمر در جوانی است که نیمتاج طلا بر سر دارد.
استاد محمدحسین شهریار غزل زیبایی را در مدح این شیر زن خوش صدا و گشاده دست سروده است. [نیازمند منبع] غزل استاد شهریار با مطلع «از کوری چشم فلک امشب قمراینجاست»سروده شده.
همچنین استاد بنان در وصف این بانو فرموده: "قمرالملوک ام کلثوم ایران است. "
با وجود مخالفت دولت جمهوری اسلامی ایران با ذکر نام قمرالملوک وزیری، صدیق تعریف آلبوم ماه بانو را برای بزرگداشت او خواند و منتشر کرد. [۳]
پانویس
↑ پنجاهمین سالگرد در گذشت قمرالملوک وزیری, بی بی سی فارسی
↑ پنجاهمین سالگرد در گذشت قمرالملوک وزیری, بی بی سی فارسی
↑ Sedigh Tarif. . ::. . صدیق تعریف
پیوند به بیرون
یادی از قمر، غزل خوان باغ آزادی
جای پای قمر در جامعهٔ هنری ایران
شیرزنی خوش صدا و گشاده دست
جمع مستان
قمر: نخستین فمینیست ایران؟
ظهیرالدوله ( ردیف ۶۷۴ )
قمری در آسمان موسیقی ایران
از قمرالملوک وزیری ایزد بانوی آواز ایران. . . .
شنیدن آثار
تصنیف امان از این دل
آلبوم نرگس مست و آلبوم آثار قمر
نمونه هایی از آثار ایشان ( تصنیف دوم احتمالا نمونه اصلی نیست. بلکه نمونه بازخوانی شده توسط هنگامه اخوان است )
از ویکی پدیا

بپرس